WD Black NVMe SSD (2018) review
1TB
Het is weer even geleden dat wij de WD Black SSD’s reviewden, toen beschikbaar in de 256GB en 512GB capaciteiten, en SSD’s waarvan we kort gezegd toch eigenlijk meer hadden verwacht. De nuance discussie met de meeste SSD’s is dat het verschil in prestaties tussen een goede en een echt snelle SSD slechts in wat specifieke gevallen echt relevant is, maar dan verwacht je ook een lekker scherpe prijs terwijl NVMe drives zoals de WD Black toch vooralsnog consequent duurder zijn. Daarbij: van een topmodel verwacht je eigenlijk gewoon wat echt opvallends.
Insert het 2018 model van de WD Black. Western Digital introduceert niet alleen een 1TB variant, maar wil vooral laten zien dat hun nieuwe, herziene SSD echt een flinke bak sneller is geworden. Nieuwe controller, nieuwe flashchips, en geen gebrek aan vertrouwen dat dit model de concurrentie op gebied van de snellere NVMe SSD’s wel weer op scherp zet.
Prijskaartje? Vooralsnog zien we ze beschikbaar rond de 399 euro.
Uitpakken
Eenvoudig doosje, intern wat plastic en een boekje met feitelijk niets nuttigs erin. Maar goed, wat hebben we echt nodig.
Positieve verbetering: een zwart PCB! (2017 versie had een blauw PCB) Ik zal misschien wel een zeurpiet zijn, maar dat past toch veel beter bij moderne systemen en de WD Black naamgeving? Wel vraag ik mij af of het veel moeite had gekost om de sticker er recht op te plakken. Kan je zelf fixen, als je de SSD al zal zien in jouw systeem, maar het oogt gewoon slordig op een product (los van het 400 euro prijskaartje). Verder is het: Een M.2 PCI-Express NVMe SSD, daar valt niet veel aan te zien.
Specs
[anchor=b][/anchor]
Installatie
Je hebt uiteraard een vrij M.2 slot nodig, of je kan eventueel een (optionele) PCI-Express riser kaart gebruiken om de M.2 SSD in te plaatsen. Uiteraard even het plusje aanstippen dat een SATA SSD toch weer extra kabels en ruimte in je case vereist.
WD voorziet hun SSD niet van een driver, wel van een basaal softwarepakket waarin je bijvoorbeeld firmware updates kan uitvoeren en wat gezondsheidsdata kan uitlezen. Hoewel er geen installatie nodig is voor functionaliteit raden we wel even aan om de volgende instelling te checken:
Configuratiescherm -> Apparaatbeheer -> Eigenschappen van de SSD -> Policy / Beleid, en dan de omringde optie (heerlijk die Nederlandse Windows versies… not). Standaard staat dit hokje niet aan, echter voor alle NVMe (niet SATA drives dus!) die zonder eigen driver komen merken we op dat een aantal benchmarks zwaar ondermaats presteren wanneer we die optie niet aanzetten. Samsung heeft hun eigen driver die dit goed oplost voor o.a. de 960/970 PRO en EVO series, maar zowel deze WD Black SSD’s als de Kingston A1000 en KC1000 presteren aanzienlijk beter met dit hokje aan. Mocht je benchmark resultaat dus tegenvallen: checken!
Testmethode
In navolging van de Spectre en Meltdown discussies hebben we besloten alle aanwezige (recente) SSD’s opnieuw te testen, een flink aantal SSD’s. De verschillen met eerdere tests waren beperkt, veelal niet significant en in sommige gevallen geheel afwezig, maar we willen wel nauwkeurig te werk gaan en kunnen dus niet langer vergelijken met bijvoorbeeld de oudere SSD’s die voorheen in de test zitten. Positief puntje dan maar: alle modellen zijn vooralsnog te koop, dus de vergelijking is interessant zat.
Omdat brute lees- en schrijfprestaties ook zeker niet onbelangrijk zijn, bijvoorbeeld bij het overzetten van grote hoeveelheden data naar een SSD (bijvoorbeeld bij gebruik als externe SSD) kijken we naar de bekende AS SSD en ATTO benchmarks waar je eenvoudig en snel mooie getallen tevoorschijn kan toveren wat betreft maximale snelheden. Daarbij sluiten we ook uit dat de SSD vals kan spelen met comprimeerbare data, iets wat vooral in het verdere verleden een rol speelde.
Het probleem met SSD’s is het in kaart brengen van gemeten verschillen in een praktische toepassing. Één van de eerste argument in het voordeel van SSD’s was het feit dat computers vele malen sneller opstarten met een SSD dan met een traditionele harde schijf, echter weet praktisch elke moderne SSD een systeem wel vlot te starten en is dat weinig graadmeter meer voor prestaties (wederom, in het verdere verleden een ander verhaal). Onderlinge verschillen bij dergelijk eenvoudig gebruik zijn in een directe vergelijking nog wel grofweg van elkaar te onderscheiden als we van budget SSD’s naar high-end SSD’s gaan, en van high-end SATA naar de nieuwe PCI-Express / NVMe SSDs, maar je moet wel van goede huizen komen als je aan de hand van opstart- of response snelheid echt geld durft te zetten op wat voor een klasse SSD er in een systeem zit waar je achter zit.
Toch moeten we vergelijken, dus gaan we kijken naar de schijven in een aantal scenario’s die daadwerkelijk gebruik van een schijf simuleren. AS SSD kent een drietal ‘real world’ (bewust tussen aanhalingstekens) benchmarks die we meenemen, en ook PC Mark 8 die een totaalplaatje schetst van het systeem met de bewuste SSD dient deze praktische doelstelling. De PC Mark 8 benchmark is vergeleken met de anderen intensief en loopt in feite een hele reeks kleinere benchmarks door waardoor we structurele verschillen zien in plaats van enkel mooie cijfers.
Vanwege de giga hoeveelheid tijd die daarvoor nodig is hebben we de Iometer benchmarks momenteel nog niet voor alle schijven opnieuw uitgevoerd, deze interessante resultaten zullen zsm weer hun return maken in onze SSD reviews. We brengen met behulp van HD Tune wel in kaart wat de gemiddelde lees- en schrijfsnelheden zijn wanneer we meerdere malen de SSD volledig volschrijven en uitlezen.
Prestaties
Resultaten:
We moeten toegeven: WD heeft echt een enorme stap gemaakt met de nieuwe WD Black, de vergelijking met de oudere WD Blacks hoeven we eigenlijk niet eens te maken, en hoewel een grotere capaciteit SSD in de regel wat beter presteert (zie de verschillen tussen de 970 EVO 1TB en 500GB bijvoorbeeld) is het gat hier aanzienlijk groter. De WD Black was een beetje een instap NVMe driveje die eigenlijk het NVMe label geen eer aan deed, maar de nieuwe WD Black is gewoon een goed concurrerende schijf. Sterker nog, de eerste serieuze concurrent voor de Samsung 970 EVO in onze grafiek. Dat was hard nodig natuurlijk, maar dat maakt het des te interessanter.
Voordal de write prestaties in ATTO en HD Tune zien we de WD de druk op Samsung lekker opvoeren. En ook in PC Mark 8, toch een redelijk gebalanceerde benchmark om de praktijkervaring in verschillende taken te simuleren zien we dat hij de 1TB 970 EVO nipt voor blijft.
PROFIT dus! Nou ja, er zijn ook wat kanttekeningen. Zo zijn de 4K prestaties zowel read als write duidelijk wat minder, en dat blijven toch cruciale onderdelen voor typisch consumentengebruik. Het is een beetje op en af, maar de terugval in 4K is toch wel fors, zeker gezien het feit dat de benchmarks waar de 970 EVO achter blijft het gat niet zo opvallend is.
De grootste uitdaging zien we echter in de prijzen, uitgaande van de prijzen rond 21 Juni 2018:
Het is bewonderingswaardig dat we voor het eerst in tijden een lekkere uitdager zien in NVMe land, maar de huidige meerprijs van 40 euro boven de 970 EVO ligt ons toch niet heel lekker. Uiteraard kan het zijn dat jouw taken precies profiteren van de elementen waarin de WD Black het wat beter doet, maar een price premium vinden we lastig te accepteren. Als WD echter met de prijs wat gaan doen zal Samsung echter actie moeten ondernemen, want hoewel ze de A1000 of KC1000 eenvoudig goedkoper kunnen laten zijn (flink prestatiegat), is de ademruimte vergeleken met de WD Black niet veel groter dn de naam of reputatie. Laten we eerlijk zijn: WD had op dat vlak wat goed te maken.
FLIR
Een FLIR beeld van deze SSD nabij het eind van een torture test:
60 C op de controller is weinig, heel weinig zelfs. Helaas hebben we (nog) geen goede methode om het verbruik van NVMe drives in kaart te brengen, maar dit ziet er goed uit (ook het met oog op de wat (maar verre van problematisch) warmere 970 EVO. Hoe dan ook: dit is een mooi beeld voor WD.
Conclusie
Het werd hoog tijd dat we eens wat concurrentie zagen voor Samsung op gebied van NVMe SSD’s, en dat is toch precies wat deze nieuwe WD Black brengt. In sommige benchmarks iets sneller dan de 970 EVO, in andere iets trager, maar onder de streep gewoon een SSD die in die ‘betere NVMe drive’ regionen serieus meedoet. Het is een enorme sprong van de ‘mwah’ 2017 WD Black variant, dus we hebben spannende tijden voor de boeg.
Feestje! Iedereen aan de WD Black? Twee dingen die toch wat roet in het eten gooien. Zo is de WD Black 1TB met 399 euro vier tientjes duurder dan de Samsung 970 EVO 1TB, en dan moeten we ons afvragen of de winst in een paar benchmarks voldoende is. Dan koppen we punt twee in: de 4K prestaties blijven nog wat achter, en voor veel typische consumententaken zijn die toch niet onbelangrijk. Des te meer reden om op gebied van prijs te concurreren, maar vooralsnog is dat dus niet het geval. We krijgen dan een beetje een situatie zoals bij SATA SSD’s dat een paar euro schommeling in de dagprijs genoeg kan zijn om een SSD een superkoop of juist niet te maken. En 40 euro in het nadeel van de WD Black is daneen (te) grote horde.
Wat is de juiste prijs? Ik denk dat WD er een pittige kluif aan zal hebben om mensen te overtuigen om over te stappen van wat jarenlang toch een beetje de standaard in NVMe SSD’s is geweest. Wij kunnen een mening hebben over het feit dat de merknaam zelf niet veel uit hoeft te maken, maar de realiteit is dat mensen graag vasthouden aan wat ze kennen. WD heeft een dergelijk voordeel van de naam voor consumenten op HDD gebied, en externe HDD gebied, maar NVMe SSD’s is toch een beetje Samsung en/of Intel territory. Ik vind het prachtig dat het product nu goed mee doet, en fijn dat ze ook niet beknibbelen op de garantie bijvoorbeeld, maar het is wel zaak dat WD ervoort zorgt dat een bredere integratie van WD SSD’s niet wordt belemmerd door net wat te hoge prijzen, wat momenteel toch het geval is. Het zal echter gek moeten lopen als daar geen verandering in komt, zeker in de wetenschap dat de prijsverlaging van de directe concurrent heel recent is.
Meer concurrentie dus en meer goede keuzes op de markt, daar kunnen we alleen maar blij om zijn. Volgens mij hebben ze alleen nog een goede slogan nodig. “Once you go WD Black…” misschien?
Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie: