Samsung 980 PRO Review

PCIe Gen4 wacht eigenlijk al een jaar op een écht goede SSD. Eerdere Gen4 SSDs toonden wel wat leuke maximale snelheden, maar praktisch weinig meerwaarde. En dat is nog los van wat zorgen over de gebruikte, stroomvretende controller van die eerste generatie. Dat Samsung met een Gen4 SSD ging komen was te verwachten, en naar mate de tijd voorbij vliegt worden de verwachtingen natuurlijk hoger en hoger. Zeker in de wetenschap dat Samsung hun Gen4 SSDs onder de PRO noemer zou scharen. Eerdere PRO SSDs kregen de kritiek prijzig te zijn, maar product technisch waren ze ijzersterk.

En vandaag lanceren ze, de nieuwe 980 PRO SSDs van Samsung. Met stevige prijzen, maar opvallend minder stevig dan de vorige 970 PRO serie: 99 euro voor 250 GB, 169 euro voor 500 GB, en 249 euro voor 1 TB.. Daarmee scoren ze direct een pluspuntje. En een minpuntje overigens, want als je op hoge capaciteiten had gehoopt heb je pech. 2 Terabyte (prijs onbekend) volgt nog dit jaar, over 4 TB en hoger wordt niet gerept.

Een kleine waarschuwing: bereid je voor op een redelijk lang verhaal. Samsung gaf ons het nodige om te bespreken. Liever een video? Bekijk dan Nada haar review:

Design

Van buiten, weinig nieuws: Samsung’s klassieke look mag er wat mij betreft ook gewoon zijn. Geen lelijke PCB kleurtjes, en netjes alle componenten bovenop.

En dat is geen overbodige luxe, want in typische Samsung NVMe SSD stijl is de 980 PRO een enorm heethoofd zodra je hem vol bellast. Dusdanig zo dat we ons afvragen waarom Samsung geen bijpassend M.2 shield heeft gemaakt, want hij vliegt vlot richting de 90 graden bij intensief gebruik. Hun logica zal vermoedelijk zijn dat 980 PRO eigenaren een goed moederbord zullen kopen, en daarbij zijn M.2 shields op de Gen4 SSD sloten praktisch standaard. Maar de conclusie is simpel: zorg voor zo’n heatsink, of zorg voor voldoende airflow langs je SSDs, of anders zakken de prestaties uiteraard in.

M.2 shields zoals op de MSI X570 ACE zijn geen overbodige luxe.

Knullig vind ik de afwezigheid van de oude vertrouwde Samsung driver, waardoor je zelf even moet checken of write caching in Windows wel aan staat (Computer management -> Storage -> Policy van jouw drive -> Caching aan). Sure, dat is mij bekend, maar c’mon, user experience matters. Het vervelende is dat we dit bij elk merk zelf moesten doen, maar het feit dat Samsung dit beter deed, en nu achterwege laat, doet daarom juist des te meer pijn.

Dag 2-bit NAND

De keuze voor 3-bit MLC geheugen met Samsung’s slimme SLC (TurboWrite) cache deed flink stof opwaaien, en veelal niet in positieve zin. Het was de betrouwbaarheid, of in elk geval het gevoel van betrouwbaarheid, wat mensen overtuigden om meer te betalen voor de 970 PRO, en dat veranderen lag natuurlijk niet lekker.

Samsung’s argumenten dat hun nieuwe 3-bit MLC NAND eigenlijk even betrouwbaar is, en dat het gros van de gebruikers helemaal niet in de buurt komt van de schrijflimieten van deze schijven, zijn enerzijds begrijpelijk en waar, maar anderzijds wel een puntje wat twijfel met zich meebrengt. Twijfel waar ik persoonlijk best moeite mee heb, zeker omdat Samsung de pijn niet verzacht door de garantie uit het verleden aan te houden, maar die iets laat inzakken, tenminste in TBW values. De 970 PRO 1TB heeft nu een TBW rating van 600TB, net als de 970 EVO Plus. De 970 PRO bood het dubbele. Het argument dat slechts een klein deel daarbij in de buurt komt counter ik graag met het argument dat de 970 PRO juist voor dat kleine deel van de markt gemaakt was.

In de veronderstelling dat je er niet wakker van ligt, de kans op SSD-sterfte is tenslotte nihil zelfs als je ruim voorbij de TBW waardes weet te gaan (en dat is niet makkelijk), is het wel belangrijk te onthouden dat de MLC-SLC-cache setup ervoor zorgt dat de 980 PRO meer een soort uber 970 EVO Plus is, dan een nieuwe 970 PRO. Oftewel focus op beestachtige prestaties binnen de cache range, en dan genoegen nemen met “alsnog hele goede” prestaties erbuiten.

Prestaties

Wat de 980 PRO wel doet, is presteren. Het is met marge de snelst lezende en schrijvende M.2 NVMe op de markt, en een klasse apart ten opzichte van eerdere Gen4 alternatieven. Je moet enkel zorgen dat je ‘iets’ hebt aan de andere kant wat deze snelheden kan bijbenen, en als je over het netwerk data overzet inzet op een 10 Gigabit netwerk. We naderen de 7 Gigabyte per seconden in reads, en schrijven meer dan 5 Gigabyte per seconde wege. Dat is bij elke standaard bizar veel.

Net als bij eerdere Gen4 SSDs krijgt de 980 PRO het echter wel lastig zodra we naar praktische benches kijken. In meer typisch gebruik, denk aan games laden, fotos editten in Photoshop of Lightroom, of 1080p of 4K videos editten zoals wij doen, is de meerwaarde simpelweg nihil. Dat zie je ook terug in typische 4K benchmarks, waarbij deze nieuwe drives heel goed presteren, maar niet echt significant beter dan de bestaande betere opties.

Via IOmeter kunnen we wel complexere workflows opzetten die aantonen dat de 980 PRO beter is, en als we daar dan genoeg grafiekjes van maken dan lijkt de 980 PRO super knap, maar als we kunnen het simpelweg niet vertalen naar échte winst in de praktijk. Is dat dan fair? En technieken waarvan we verwachten dat ze echt zullen profiteren van snellere storage, zoals Microsoft DirectStorage, zullen we pas over een jaar of twee echt wat van zien.

Conclusie

En zo verwacht ik dat de 980 PRO een gecompliceerde launch zal worden voor Samsung, met een aantal lovende reviews over hoe knap de prestatie is, en een aantal kritische zeiksnorren (zoals ikzelf, in dit geval althans) die hun schouders ophalen en zich afvragen “maar waarom dan”. Ik zal proberen beide kanten te balanceren.

Laten we echter voorop stellen dat het cruciaal is dat Samsung deze stap zet. Bij de eerste SSDs vroegen mensen zich af “waarom”. Bij de eerste NVMe SSDs vroegen mensen zich af “waarom”. En bij de deze Gen4 SSD vragen wij ons af “waarom”. Vooruitgang is nodig voor tal van zaken, nieuwe consoles, nieuwe technieken, nieuwere beeldformaten die wel Gigabytes per seconden in beslag nemen, ga zo maar door. Misschien niet vandaag, maar morgen zeker wel. En op theoretisch en engineering vlak is het harstikke knap wat Samsung neer zet, en geven we complimenten dat het keer op keer Samsung is die de “bar” een stapje hoger zet. Chapeau, fantastisch werk, onmisbaar en grensverleggend werk zelfs.

Maar betekent dat dat jij het als consument ook maar meteen moet kopen? Of kan jij als consument beter nog even wachten, en het geld voorlopig in je zak stoppen? Ga jij écht een mindere ervaring hebben met een 970 EVO Plus, tot dusver de knapste SSD op de markt als je het mij vraagt, of zelfs een mooie 860 EVO als je vooral games speelt. Het antwoord is simpel: Nee.

En zo kom ik weer terug bij de andere punten. Want als de 980 PRO nu louter “duur” was geweest, en verder geen kanttekeningen had, dan had ik daar vrede mee gehad. Meer betalen voor het beste is geen schande, graag voorop willen lopen met de dikste hardware ook niet.

Maar in de wetenschap dat Gen4 SSDs in zijn algemeenheid al ter discussie staan, waarom kies je er dan voor als Samsung om én van het vertrouwde 2-bit MLC af te stappen, én de driver te schrappen, én de TBW garantie wat in te laten zakken, én een SSD die goed heet wordt niet met een leuke extra koeler te leveren én geen extra grote capaciteiten in het vooruitzicht stelt? Dan zet je de deur toch open voor kritische kanttekeningen die stukje bij beetje dat ultieme Samsung PRO gevoel een beetje afbrokkelen.

Is het de top SSD van dit moment? Zeker. Nogmaals oprechte kudos aan de engineers, en fantastisch nieuws als jij wel díe gebruiker bent die die ultieme snelheden al kan benutten, of gewoon graag het aller, aller snelste koopt zelfs als je er niet veel van merkt. Maar ik hoop toch dat er bij Samsung een paar mensen zijn die op hun hoofd krabben of ze dit niet beter hadden kunnen aanpakken. Had deze SSD gewoon een langere garantie gegeven, had de TBW spec verhoogd, had die oprechte zorgen die mensen bij de eerdere aankondigingen al hadden geuit gewoon weggenomen. De kosten van het vervangen van die enkele SSD die wél komt te overlijden in 10 jaar tijd hoeft Samsung niet wakker van te liggen, en dan waren zij de held van de PC liefhebbers geweest: Dé SSD met de beste garantie. Prachtig!

Of had hem op het oude prijspunt gehouden met 2-bit MLC geheugen, ook dan zou er inhoudelijk geen discussie ontstaan. Mensen die klaagden over de prijs van de 970 PRO waren écht niet die kopers die hem wel hadden gekocht voor een paar tientjes minder: de échte kopers kochten hem omdat ze er 100% vertrouwen in hadden. Of wellicht de meest voor de hand liggende oplossing, waarom geen EVO naamgeving?

Producten verdienen uiteindelijk een award op basis van de objectieve prestatie, daar staat in deze de Editor’s Choice voor als ultiem, grensverleggende SSD. En misschien wijk ik ook veel te veel af van de objectieve prestatie met mijn punten over de secundaire zaken, maar feit blijft dat er één en ander toch een beetje blijft knagen.

Vragen over de producten die we bespreken? Aankoopadvies nodig of gewoon gezellig chatten met ons? Je vindt ons op:
– Onze Discord server voor chat en tech talk (gratis en geen installatie noodzakelijk).
– Techtesters YouTube
– Techtesters op Instagram
– Foritain op Twitter (auteur, test-chef)
– Nadalina op Twitter (baas, foto-heldin)