Het kleine MSI doosje staat symbool voor ‘Mini-ITX inside’. Het Military Class thema is al te vinden op de productverpakking van de Z97I AC. Dit uit zich in de kleuren blauw met zwart. De Z97I AC is voorzien van MSI Military Class 4, wat wil dit precies zeggen? Er zijn specifieke componenten te vinden op het moederbord, waaronder de Hi-c (condensatoren), SFC Super Ferrite chokes (smoorspoelen met ferrietkern) en de Dark CAPS (condensatoren) die voor een betere stabiliteit moeten zorgen. Nu zien we gemiddeld bij iedere fabrikant wel betere condensatoren en inductoren in een wat hoger prijssegment. Dadelijk bespreek ik dit onderdeel nog wat uitgebreider en richt ik mij heel specifiek op het Military Class thema.
In de verpakking zit een Quick Guide, een uitgebreide handleiding en twee Cd’s voorzien van drivers en software. Ik raad je altijd aan om de productpagina te raadplegen voor de meest recente drivers.
Aan overige accessoires komen we twee antennes tegen voor de WiFi / Bluetooth module, twee zwarte SATA kabels en een I/O schild die gelukkig aan de buitenzijde mooi afgewerkt is.
We gaan direct door naar de Z97I AC. Ik ben dit keer eens met het benchmarken begonnen in plaats van de fotografie, om die reden begin ik met foto’s van een Z97I AC met CPU-koeler.
De Z97I AC is een Mini-ITX moederbord van 17 bij 17 centimeter. Wat erg handzaam is als je het vergelijkt met een ATX of EATX moederbord. Op het moederbord zitten vier montage gaten. We zien Mini-ATX en Micro-ATX vandaag de dag vaker voorkomen in de prijsvergelijker. Ze zijn er nog niet overvloed zoals ATX moederborden, maar de markt trekt langzamerhand aan. Er zijn kleinere moederborden beschikbaar, maar deze hebben meestal al de componenten vooraf geïnstalleerd. Een voorbeeld hiervan zijn de NanoITX moederbordjes met een AMD APU. Waarmee kun je een Micro-ATX formaat vergelijken? Een half pond ‘willekeurige gehakt’ in een bakje.
Bij het installeren van een grotere videokaart zie je ook al snel dat het moederbordje echt klein is. Ik vreesde in het begin wat voor het PCIe slot, maar deze heeft het goed uitgehouden.
Terug naar het moederbord. Ik ga de lay-out van het moederbord af en stapsgewijs de onderdelen bespreken. We beginnen met het I/O waar we verschillende ingangen tegenkomen. Wat ik altijd erg fijn vindt is een directe HDMI aansluiting. Je ziet veelal in een goedkopersegment alleen VGA of DVI. Met een X99 platform mis ik altijd een directe video ingang op het moederbord. We zien ook twee kleine knopjes. Het knopje wat dichter op het PCB zit is een CMOS Reset. Het tweede knopje is een GO2BIOS knop als je de MSI Fast Boot optie hebt ingeschakeld in de UEFI. We zien ook twee aansluitingen voor de antennes om de WiFi / Bluetooth verbinding tot stand te brengen. In totaal hebben we 6 USB poorten waarvan twee USB 2.0 en vier USB 3.0.
De video ingangen ondersteunen twee tot drie beeldscherm. Zo kun je kiezen voor een bureaublad over twee of drie schermen, of een gekloond bureaublad.
Op de randen van het PCB vinden we twee geheugensloten met de ondersteuning voor maximaal 16GB DDR3 (1066MHz tot 3000MHZ overgeklokt). Op de andere zijde zit één x16 PCIe slot. Met het PCIe slot moet je rekening houden dat je een niet al te grote CPU-koeler installeert, anders kom je in de knoop te zitten met je geheugenmodules of videokaart. Met de Intel Stock koeler ben je veilig, maar ik neem aan dat je graag voor een after market CPU-koeler gaat. Met een groter CPU-blok blokkeer je ook snel aansluitingen op het moederbord, dus zorg dat je eerst alle kabels installeert. Een veiligere keuze is een after market waterkoeler met een 120mm radiator. Als je deze niet kwijt kunt in je behuizing kun je altijd kiezen voor een low profile CPU-koeler, of een groter blok met slim fans.
Centraal van het moederbord ligt de socket. Dit is een standaard LOTES 1150 socket.
Direct naast de socket zit een wat grotere zwarte heatsink. Het is ook handig om rekening te houden met deze heatsink als je aan een grotere CPU-koeler denkt. Ik raad een grotere CPU-koeler in ieder geval af, omdat de kans gewoon erg groot is dat je tegen problemen aanloopt. Naast de heatsink vinden we de 4-pin CPU Power connector.
De Intel WiFi / Bluetooth module is ook duidelijk zichtbaar op het moederbord. Deze zit in een mini PCIe slot en is te verwijderen met één schroefje. Het gaat hier om een Intel Dual Band Wireless-AC 7260 chip. Een zeer lekker chipje voor een 802.11 ac netwerk. Maak je geen gebruik van WiFi, dan kun je de module ook verwijderen voor bijvoorbeeld een ouder laptopje. Wil je gebruik maken van Bluetooth 4.0, dan kun je de module alsnog gebruiken. De WiFi adapters kun je vanzelfsprekende uitschakelen binnen Windows.
Er zijn vier SATA III poorten (6GB/s). Je zou zeggen dat dit meer dan genoeg is, zeker met een Micro-ATX of Mini-ITX behuizing waar de ruimte voor opslag al wat beperkter is.
Daarnaast zit de USB 3.0 19-pin connector en de 24-pin ATX connector. Deze zitten beide op de rand van het moederbord.
De overige aansluitingen zitten verstrooid over het moederbord en hebben geen duidelijke naamaanduiding. Hier kun je het beste de handleiding voor raadplegen. Welke aansluitingen komen we tegen?
Op de foto’s hieronder is het zichtbaar dat de System panel connector, USB 2.0 connector, CPU/System fan connectors allemaal aan de bovenkant zitten van het moederbord. De Audio connector vinden we zoals gewoonlijk op afstand. Deze zit dichtbij de Realtek ALC 892 audiochip. In mijn vorige reviews had ik twee borden met de Realtek ALC1150 chip. De ALC892 is al een wat oudere audiochip en persoonlijk vind ik het jammer dat we geen ALC1150 tegenkomen. Dit komt waarschijnlijk mede door de WiFi / Bluetooth module van Intel. Er moeten op sommige onderdelen toch wat bespaard worden.
Zoals belooft nog even mijn stukje over Military Class 4. We zien veel fabrikanten met ‘Ultra Durable of TUF’ termen stunten. De naam Military Class heeft niks te maken met het leger of geweren. Het is een aanduiding / onderdeel van de specificaties. De hardware is gemaakt op basis van de MIL-STD-810G. Dit is een certificaat (standaard) om het te benoemen als een onderdeel van de specificaties. De Military componenten moeten in staat zijn om in verschillende ‘ruige’ situaties te overleven. Een voorbeeld hiervan is koud en warm. Wat een voordeel kan zijn bij bijvoorbeeld normaal of extreem overklokken. Uiteindelijk hebben de componenten zoals de condensatoren en inductoren hier baat bij. Want fabrikanten niet aan de CPU, GPU of chipset kunnen veranderen doen ze wel met de componenten die om deze onderdelen zitten. Dit is heel het idee van een non-reference PCB. Daar kunnen de fabrikanten hun eigen stempel op drukken om eigenheid te creëren.
De componenten zouden het veel langer moeten kunnen volhouden. Dit is misschien op papier wel leuk en interessant, maar wie doet er nu nog 6 – 12 jaar met een moederbord? En is het onderdeel na al die jaren nog echt wel zo stabiel als voorheen? Dit zijn afwegingen die jezelf na moet gaan. Hieronder een klein lijstje met wat extra informatie:
De onderdelen zijn wel beter dan de ‘standaard’ condensator, inductor of smoorspoel. Maar het blijft ook een zeer groot aandeel aan marketing. Ik zou liever Japanse condensatoren zien in de marketing dan Military Grade. En persoonlijk zie ik de voordelen wel van de Hi-c condensatoren. Ze steken niet uit en blokkeren om die reden ook geen CPU-koeler of andere componenten. Het zijn mooie ‘stukjes’ techniek waar ik alleen maar blij om kan zijn, maar we mogen ook kritisch blijven. Hieronder nog wat foto’s van de Hi-c caps, SFC chokes en Dark caps op de Z97I AC.
