MSI Z170A Gaming Pro Carbon review
Productpagina @ MSI

Hoewel veel moederborden ons passeren komt het eigenlijk maar zelden tot een review ervan, terwijl ze toch bijzonder interessant zijn. Met de komst van een nieuwe test kit (of eigenlijk: voldoende ondersteunende test hardware) voor een aantal ons bekende productcategorieën leek het ons hoog tijd om ook voor de productcategorie moederborden een test protocol op te zetten. De onlangs gearriveerde MSI Z170A Gaming Pro Carbon vormt bij deze dus niet alleen de basis van een test platform (en we gaan bekijken waarom voor deze is gekozen), maar tevens de baseline voor moederbord reviews de komende jaren. Vergelijken, iets wat uiteraard cruciaal is bij moederborden, zit er dus nog niet in, maar één moet de eerste zijn en met de Kaby Lake gossip in volle gang is het een mooi moment om ons alvast goed voor te bereiden. Het wordt dus een beetje productreview meet uiteenzetting van onze test methode voor de toekomst. Zoals altijd bij nieuwe dingen: feedback is bijzonder welkom!

De focus leggen we vandaag dus op dit specifieke MSI Z170A Gaming Pro Carbon bord, welke te koop is voor iets minder dan 150 euro, waarmee hij zich op de rand van betaalbaar en de middenklasse bevindt.

De specificaties en features van de MSI website.

• 12 in. x 9.6 in. (30.5 cm x 24.4 cm)
• ATX Form Factor

Moederbord specificaties zijn altijd indrukwekkend lang en we zullen niet op elk puntje ingaan. Een aantal basale zaken voor zowel gamers, liefhebbers als yours truly de reviewer: Als Z170 chipset bord houdt in dat we de gebruikte Intel Core i7-6700K kunnen overclocken, en dit model ondersteund zowel SLI als Crossfire setups naast uiteraard alle standaard features van de Z170 chipset. 6 SATA aansluitingen, een M.2 slot met support vor PCIe 3.0 x4 en SATA ondersteuning, en NVMe uiteraard, zorgen voor een flinke hoeveelheid opslag opties. Opvallend is ook de ondersteuning voor een U.2 device, die we overigens weer zelden zien.

In tegenstelling tot ons vorige MSI testplankje begint het MSI Z170A Gaming Pro Carbon verhaal met veel zwart, en vooral een breed inzetbaar plankje. Uiteraard om die reden opgezocht, maar een brede inzetbaarheid is een groot voordeel. De enige niet-zwarte elementen zijn een bescheiden hoeveelheid wit/zilver, en natuurlijk wat ‘carbon’ delen.

Een rondje met wat focus op de details: koelblokken op de VRM’s, handig gekantelde SATA en USB 3.0 headers (en enkele niet gekantelde, desgewenst), verstevigde PCI-Express sloten; alles duidt op een kwalitatief keurig moederbord. Voor het overzicht van interne aansluiting bekijk de specificaties even, want het is een flinke lijst, maar alle relevante headers zijn in de foto’s terug te vinden. Als je goed kijkt zie je de LED lijntjes al in het bord zitten, die komen zo aan bod.

Aansluitingen achterop zijn keurig te noemen, met vooral de Type-C USB aansluiting als indicatie dat het 2016 is, en MSI kleurt USB 3.1 rood. DVI en HDMI om je beeldscherm aan te sluiten, DisplayPort ontbreekt daar wel, al zal de gemiddelde Z170A Gaming Pro Carbon eigenaar vermoedelijk wel een grafische kaart gebruiken.

Zoals genoemd is de reden dat we dit bord in huis haalden om hem voor tal van reviews te gebruiken, dus meteen maar aan de slag gegaan met de testbench. Gecombineerd met het Kingston HyperX Fury geheugen en een be quiet! Dark Rock 3 krijg je dan toch een aantrekkelijk beeld voorgeschoteld. En een Intel Core i7-6700K blijft natuurlijk best leuk.

Hoe ziet een bord als dit eruit in een echt systeem vraag je je misschien af? Inmiddels heeft hij al in twee behuizingen plaatsgenomen: De NZXT S340 Elite en de Phanteks P400S TG, beide van een mooi glazen paneel voorzien. Niks om te klagen, nou ja, enkel jammer dat de MSI GPU’s zo dominant rood zijn dat ik niet altijd kan merk-matchen zoals ik het liefste zou doen. In een zwart/rode case gaat dat uitstekend, in een witte behuizing zal je vermoedelijk een alternatief moeten zoeken. MSI heeft bijvoorbeeld de Armor serie, maar die heb ik dan weer niet.

En dan de verlichting aan: Op zich een leuk LED effect, en ook leuk dat je het gedeelte rechts boven kan RGB’en, zij het met bescheiden effect, of in elke gewenste kleur in kan stellen. Opvallend is dat je de verlichting onderop –enkel- rood op kan laten lichten; een gemiste kans. Individueel uitzetten kan dan weer wel als je een niet-rode setup wilt, maar nog altijd jammer. Uiteraard als je toch voor een rode setup gaat… 😉

Maar goed, er zullen genoeg LED pics gaan volgen in toekomstige reviews.

De moderne UEFI BIOS van MSI zit simpelweg prima in elkaar, zoals inmiddels gebruikelijk is deze gesplitst in een eenvoudige modus (EZ mode) en een geavanceerde stand voor de echte liefhebber, waarbij de eerste daadwerkelijk kinderspel is en de laatste instellingen aan laat passen waar ik nog nimmer van had gehoord. De EZ Mode geeft wel toegang tot cruciale features zoals de XMP profielen en een ‘EZ’ Overclock, en laat je ook eenvoudig je ventilatoren beheersen. Wel jammer is dan weer dat niet alle (2/5) fan headers daadwerkelijk PWM aan kunnen sturen: de meeste sturen op basis van voltage aan. Via de control stel je eenvoudig je gewenste balans tussen koeling en geluidsproductie af.

Gezien dit de eerste moederbord review nieuwe stijl is is de kans groot dat hier, afhankelijk van jullie feedback, nog aan gesleuteld zal worden. Vooralsnog zijn we op het volgende uitgekomen:

Moederborden zullen worden getest met een Intel Core i7-6700K (Skylake) processor, die vermoedelijk straks ook op Z270 / Kaby Lake generatie doorgezet zal worden. De voeding wordt voorzien door een Cooler Master V750 (Modulair, 80 Plus Gold) en we maken gebruik van 16GB Kingston HyperX Fury 2400MHz dual channel geheugen ingesteld op het XMP profiel. Een Crucial MX300 SSD met Windows 10 Pro x64 en alle test software is de enige vorm van aangesloten opslag. De moederborden zelf behouden hun standaard instellingen met enkel de base clock op 100Mhz vastgezet.

Bij prestaties testen we met PC Mark 8 en Passmark, waarbij we vooral kijken naar cpu- en memory mark scores, voor algemene prestatie indrukken. Hoewel memory mark focust op het werkgeheugen moeten we bij een vast XMP profiel de invloed van het moederbord kunnen vaststellen. Disk mark neem ik mee als referentiemateriaal, maar die score wordt niet gewogen vanwege beperkt reproduceerbare resultaten.

De render test (Blender, BMW benchmark) waarbij alle cores langdurig (ca 10 minuten op een dergelijke i7) hard aan het werk gezet worden geldt ook als een pittige CPU belasting en bij gelijke CPU en RAM weegt dan geheel op het moederbord.

In Cinebench 15 kijken we dan vervolgens naar zowel de all-core als de single-core prestaties. De reden daarvoor is dat moederborden met enige regelmaat graag afwijken van de standaard Intel afstelling van de Intel Core i7-6700K (lees: graag alle cores wat hoger turbo’en) wat ze in de eerstgenoemde tests beter zou doen scoren, juist de single-core prestaties kunnen dan een interessante graadmeter zijn voor de werkelijke prestatieverschillen in geval dat je andere instellingen gelijk zou trekken. 3D Mark Fire Strike komt ook nog voorbij om de iGPU prestaties te vergelijken; hoewel niet bijster relevant op game systemen kunnen die een factor spelen in bijvoorbeeld het stroomverbruik.

Wat betreft dat verbruik gaan we primair kijken naar het idle verbruik, oftewel wat verbruikt het systeem als je deze simpelweg aan laat staan. Het verbruik bij maximale CPU prestaties door deze met de Prime95 benchmark te belasten wordt ook genoteerd.

Als laatste bekijken we de geluidskwaliteit met behulp van Rightmark Audio Analyzer. Dit doen we door middel van de loop-test waarbij zowel de uitgang als de ingang wordt gemeten. De keuze is hierop gevallen omdat het op deze manier snel en zonder externe audio hardware mogelijk is om te testen, echter kent wel de beperking dat in geval van ondermaatse prestaties het lastiger vast te stellen is of de oorzaak de kwaliteit van de geluidsweergave of juist de opname is. In het geval dat we tegen grote problemen aanlopen op dat gebied zullen we na gaan denken over mogelijke oplossingen.

Nummer één op onze wenslijst voor de toekomst is een degelijke USB 3.1 prestatietest, echter vereist dat een extern apparaat met (niet SATA) SSD’s in RAID, iets wat wij simpelweg nog niet in huis hebben. In enkele USB 3.1 tests die wij hebben uitgevoerd op verschillende moederborden met een externe behuizing die gebruik maakt van een SATA poort bleek telkens dat die SATA aansluiting (en/of de enkele SSD zelf) de beperkende factor is, en niet de USB 3.1 poort van het betreffende moederbord. Er mag dus wel een vraagteken worden geplaatst bij het praktische nut voor ieder behalve de meest fanatieke externe opslag fanaten, maar desonanks zal dit onderdeel worden opgenomen.

Gezien we met dit moederbord de baseline noteren voor toekomstige reviews zijn de meeste testresultaten niet bijster interessant. Daarom ditmaal een tabel, waar het in de toekomst meer grafieken zullen zijn.

Ter bevestiging van de resultaten even dezelfde testjes gedaan op een andere machine met een concurrerend moederbord: De ASUS ROG Maximus nogwat Hero (die naamgevingen af en toe…). Daar zien we nek aan nek resultaten met vergelijkbare instellingen. Gezien dat een ander bord is met een andere CPU, werkgeheugen en SSD kan je uit die niet relevante verschillen niets zinnigs zeggen, enkel dat de vergelijkbare resultaten een degelijke baseline bevestigen.

Het enige wat ietwat aan de hoge kant lijkt is het idle verbruik, daar zal met vergelijkingsmateriaal een verklaring voor moeten komen.

De prestaties op gebied van audio kunnen wel op zichzelf worden beoordeeld, en die zijn simpelweg uitstekend. Een signaal-tot-ruis verhouding van 105 dB op deze Z170A Gaming Pro Carbon is naast uitstekend ook simpelweg meer dan praktisch nodig (of bruikbaar) voor de meeste dagelijkse activiteiten van gamers en consumenten, en gezien we gebruik maken van de loop test waarbij uitgang en ingang gelijktijdig worden gemeten weten we ook dat de microfoon ingang van deze MSI Z170A Gaming Pro Carbon ook niet de oorzaak van eventuele ruis zal zijn.

Het klinkt een beetje oneerbieding om te stellen dat dit moederbord primair is gekozen vanwege de uitstraling, want inhoudelijk is dit echt geen misselijk bord. Ten behoeve van GPU en behuizingen reviews zocht ik echter vooral een strak zwart bord die in tal van behuizingen goed voor de dag zou komen en zo begon de zoektocht nog voor er werd gedacht over eventuele moederbord reviews. De realiteit is overigens wel dat het met elke generatie lastiger wordt om een bord te vinden welke echt slecht is, zeker als je naar Z-chipset borden kijkt, en tevens wordt het lastiger om borden te vinden die niet ruimschoots aan de feature eisen van de meeste moderne gebruikers voldoen. Zelfs met aardig wat meer eisen dan de gemiddelde gamer (Zwart, overclockbaar, SLI –en- Crossfire support voor GPU reviews, M.2 slot (met PCIe 3.0 x4 ondersteuning) voor SSD reviews, Intel netwerk chip en optisch audio uit voor speaker reviews) is het lastig om een high-end moederbord goed te praten en heb je in feite al meer dan genoeg aan een redelijk betaalbaar Z170 model zoals deze Z170A Gaming Pro Carbon. Dat het de goedkoopste bleek (Een enkel ASRock model biedt directe concurrentie maar kent wat bronzen elementen op het bord) die exact voldeed was in feite dus al voldoende argument, en dat je dan wat leuke extra’s zoals LED verlichting op de koop toe mag nemen is dan enkel een mooie bonus. Om over vele ongebruikte extra’s zoals een U.2 slot of meer USB poorten dan ik ooit hoop in te vullen nog maar niet te beginnen overigens. Enige kanttekening die ik wat prijs-kwaliteitverhouding betreft bij dit model moet plaatsen is dat MSI ook een redelijk wat goedkopere Z170A SLI Plus in de aanbieding heeft; voor zij die de optische uitgang (en het U.2 slot en SATA Express die volgens mij niemand thuis ooit gebruikt) kunnen missen en niet om de verlichting geven lijkt dat een ijzersterke kandidaat wat betreft prijs vs features. Vooral de verlichting van dit model zal dan de doorslag moeten geven om die paar tientjes meer alsnog te investeren voor menig game pc, maar goed wat ‘looks meerprijs’ betreft mag je dat gerust ‘bescheiden’ noemen tussen de echte luxepaarden

Fabrikanten doen als gevolg hun uiterste best om de features van de echt luxere borden extra te onderstrepen. Vaak ligt dan de focus op secundaire elementen zoals kwaliteit van de onderdelen (veelal onmogelijk om daar echt iets nuttigs over te zeggen) of de audio, maar ook die zien we hier eigenlijk al dik in orde, dus puur rationeel kom je dan al snel tot de conclusie dat dit bord gewoon een uitstekende koop is voor de Z170 massa. Uit onze system build ervaring blijkt echter dat de echt luxere moederborden het goed doen juist omdat de nog dikkere uitstraling ervan gewenst is. Hoewel we op zich positief zijn dat de Gaming Pro Carbon uiterlijk best veel te bieden heeft (zonder dat je er dus heel specifiek veel voor moet bijleggen), moeten we de ‘dikke’ uitstraling wel een beetje relativeren. Zo was de meerprijs bij de X99A Gaming Pro Carbon boven mainstream X99 veel forser, maar was de fysieke uitstraling en verlichting ervan wel echt een klasse beter. De Z170A Gaming Pro Carbon heeft bijvoorbeeld geen LED verlicht logo, en enkel het stukje naast het geheugen biedt RGB verlichting terwijl de onderzijde enkel rood weer kan geven (al kan je ze separaat uitschakelen) wat voor mij toch een tegenvaller was, zeker wanneer het bord het doel heeft om met veel verschillende hardware te combineren. De ‘carbon elementen op het moederbord zijn weliswaar netjes, maar ook redelijk bescheiden; zo merk je in de praktijk toch wel een beetje dat we naar een ‘betaalbare middenklasser’ kijken. Ik kan mij goed inbeelden dat iemand het plaatje dan toch graag helemaal compleet maakt en nog wat hoger in de boom gaat zitten, en het verbaast mij dan ook dat ze geen nog iets dikker Carbon alternatief bieden in de Z170 serie; het concept spreekt mij in elk geval zeer aan. Anderzijds kan ik mij voorstellen dat er meer dan genoeg mensen zijn die de hier geboden balans tussen looks en prijs zeer weten te waarderen, want daar is ook echt niks mis mee.

Wat features en prestaties betreft kan ik weinig toevoegen; het totaalplaatje van de MSI Z170A Gaming Pro Carbon klopt gewoon keurig (veel praktische features, weinig overdreven) en zoals benoemd zal de gemiddelde (of zelfs veeleisende) gamer of prosumer hier een mooi bord vinden. Ik had de RGB verlichting toch graag ook onderop gezien en zie daar een duidelijk verbeterpunt voor de toekomstige varianten, maar veel verder dan dat kom ik niet wat klagen betreft en tevens zeg ik dat met de geruststellende wetenschap dat de concurrentie dat in deze prijsklasse ook niet beter (of anders) weten te doen. Tel je alles bij elkaar op dan zien we hier een keurig gebalanceerd plaatje wat betreft features, kwaliteit, visuals en prijs.

Interesse in dit product? Door de onderstaande prijsvergelijker te gebruiken vind je de beste shops, de beste prijzen, en steun je tevens onze site! Alvast bedankt! (Powered by Hardware.info)[hwiprice hwiid=”335567″ numshops=”5″]

Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie:
[wpdevart_facebook_comment curent_url=”http://www.techtesters.eu/msi-z170a-gaming-pro-carbon/” title_text=”” order_type=”social” title_text_color=”#000000″ title_text_font_size=”1″ title_text_font_famely=”arial” title_text_position=”left” width=”100%” bg_color=”#d4d4d4″ animation_effect=”random” count_of_comments=”10″ ]