Asus ROG Strix Z390-E review
Met het nodige ROG Maximus XI geweld achter de rug richten we ons wat meer op het middensegment, voor de simpele reden dat dit voor de meesten nu eenmaal het interessantere segment is en dat 300 tot 500 euro niet voor iedereen even te behappen is.
De ROG Strix lijn was traditioneel de instap-ROG, voor wie de Maximussen en Crosshairs toch echt te gek zijn, maar ook Strixjes hebben zich de laatste generaties echter aardig omhoog gewerkt. Met de Z390-E Gaming belanden we inmiddels rond de 250 euro waar Asus ongetwijfeld voor de uitdaging staat om de balans te vinden tussen echt indruk maken en hun Maximus XI lijn niet onder druk te zetten. Je kan iets besparen op de -F zonder WiFi, maar ordegrootte blijft gelijk.
Uitpakken
Prima doosje; boekjes, driver dvd-tje, paar stickers (niet zo veel als de Maximus borden uiteraard), en zo’n waardeloos hang-geval wat leuk was toen je nog 12 was.
Verdere accessoires best prima: RGB en aRGB verlengkabel, temperatuur sensor erbij zelfs. Not bad.
Bouw en features
Het bord zelf? Tja, het ‘instap ROG’ gevoel verdwijnt als sneeuw voor de zon als ik dit ding bekijk. Wat een prachtig bordje is dit zeg, strak PCB design, goede afwerking (kijk alleen al naar alle capacitors en hoe ze erbij staan), nette grijze details. Sure, de Maximus XI Hero blijft een persoonlijke favoriet, maar dit is de eerste generatie dat ik toch serieus begin te twijfelen of je voor de visuals nog meer wilt doen. De Strixjes zijn wel duurder geworden, maar waren ook nog nooit zo volwassen.
Om de duurdere borden niet in de weg te zitten is de stroomvoorziening zoals verwacht redelijk, maar verre van uitzonderlijk. De ASP1400CTB – NCP302045 combinatie zit ook op de Prime Z390-A, en daarvan zeiden we al dat de sub 200 euro Gigabyte Aorus Pro het eigenlijk al beter deed. Het begint duidelijk te worden dat de Strix meerprijs vooral in het design en de afwerking van de visuele elementen zit, niet in het aanspreken van serieuze overclockers.
Wel fijn: integrated I/O shield. Acht USB poorten, USB 3.1 inclusief, en ALC1220 audio met optical out zijn wel prijspunt waardig.
Specs en features
Intel® Socket 1151 9th / 8th Gen Intel® Core™, Pentium® Gold and Celeron® Processors
Supports Intel® 14 nm CPU
Supports Intel® Turbo Boost Technology 2.0
* The Intel® Turbo Boost Technology 2.0 support depends on the CPU types.
* Refer to www.asus.com for CPU support list
Chipset
Intel® Z390
Memory
4 x DIMM, Max. 64GB, DDR4 4266(O.C.)/4133(O.C.)/4000(O.C.)/3866(O.C.)/3733(O.C.)/3600(O.C.)/3466(O.C.)/3400(O.C.)/3333(O.C.)/3300(O.C.)/3200(O.C.)/3000(O.C.)/2800(O.C.)/2666/2400/2133 MHz Non-ECC, Un-buffered Memory
Dual Channel Memory Architecture
Supports Intel® Extreme Memory Profile (XMP)
* Hyper DIMM support is subject to the physical characteristics of individual CPUs.
* Refer to www.asus.com for the Memory QVL (Qualified Vendors Lists).
Graphic
Integrated Graphics Processor- Intel® HD Graphics support
Multi-VGA output support : HDMI/DisplayPort ports
– Supports HDMI with max. resolution 4096 x 2160 @ 30 Hz
– Supports DisplayPort with max. resolution 4096 x 2304 @ 60 Hz *1
Supports Intel® InTru™ 3D, Quick Sync Video, Clear Video HD Technology, Insider™
Multi-GPU Support
Supports NVIDIA® 2-Way SLI™ Technology
Supports AMD 3-Way CrossFireX™ Technology
Expansion Slots
2 x PCIe 3.0/2.0 x16 (x16 or dual x8)
1 x PCIe 3.0/2.0 x16 (max at x4 mode)
3 x PCIe 3.0/2.0 x1
Storage
Intel® Z390 Chipset :
1 x M.2 Socket 3, with M key, type 2242/2260/2280 storage devices support (both SATA & PCIE mode)*2
1 x M.2 Socket 3, with M key, type 2242/2260/2280/22110 storage devices support (PCIE 3.0 x 4 mode)
6 x SATA 6Gb/s port(s)
Support Raid 0, 1, 5, 10
Intel® Optane™ Memory Ready
LAN
Intel® I219V
Anti-surge LANGuard
ROG GameFirst Technology
Wireless Data Network
Intel® Wireless-AC 9560
Wi-Fi 802.11 a/b/g/n/ac
Supports dual band frequency 2.4/5 GHz
Supports MU-MIMO
Bluetooth
Bluetooth® 5.0
Audio
ROG SupremeFX 8-Channel High Definition Audio CODEC S1220A
– Dual OP Amplifiers
– Impedance sense for front and rear headphone outputs
– Supports : Jack-detection, Multi-streaming, Front Panel Jack-retasking
– High quality 120 dB SNR stereo playback output and 113 dB SNR recording input
– SupremeFX Shielding Technology
– Supports up to 32-Bit/192kHz playback *2
Audio Feature :
– SupremeFX Shielding™ Technology
– Optical S/PDIF out port(s) at back panel
– Dedicated audio PCB layers: Separate layers for left and right channels to guard the quality of the sensitive audio signals
– Premium Japanese-made audio capacitors: Provide warm, natural and immersive sound with exceptional clarity and fidelity
– Sonic Radar III
– Sonic Studio III + Sonic Studio Link
USB Ports
Intel® Z390 Chipset :
1 x USB 3.1 Gen 2 front panel connector port(s)
Intel® Z390 Chipset :
4 x USB 3.1 Gen 2 port(s) (3 x Type-A+1 x USB Type-CTM)
Intel® Z390 Chipset :
4 x USB 3.1 Gen 1 port(s) (2 at back panel, blue, 2 at mid-board)
Intel® Z390 Chipset :
6 x USB 2.0 port(s) (2 at back panel, black, 4 at mid-board)
ROG Exclusive Features
ROG Exclusive Software
– RAMCache III
– CPU-Z
– GameFirst V
– Sonic Studio III + Sonic Studio Link
– Sonic Radar III
Special Features
OC Design – ASUS PRO Clock Technology
– Full BCLK range for extreme overclocking performance
5-Way Optimization by Dual Intelligent Processors 5
– 5-Way Optimization tuning key perfectly consolidates TPU Insight, EPU Guidance, DIGI+ VRM, Fan Expert 4, and Turbo App
AI Overclocking
ASUS Optimem II:
– Improved DDR4 Stability
AURA :
– Aura Lighting Control
– Aura RGB Strip Headers
– Aura Lighting Effects Synchronization with compatible ASUS ROG devices
– Aura Addressable Strip Header(s)
ASUS Exclusive Features :
– MemOK! II
– AI Suite 3
– Ai Charger
– Armoury Crate
– Pre-mounted I/O Shield
– ASUS NODE: hardware control interface
ASUS EZ DIY :
– ASUS CrashFree BIOS 3
– ASUS EZ Flash 3
ASUS Q-Design :
– ASUS Q-LED (CPU, DRAM, VGA, Boot Device LED)
– ASUS Q-Slot
– ASUS Q-DIMM
Gaming Aesthetics :
– 3D printing friendly
– AURA-RGB Lighting
Digi+VRM
M.2 Onboard(The latest transfer technologies with up to 32Gb/s data transfer speeds)
DIY Friendly Design
– Procool
– SafeSlot
– Digi+ VRM
– DRAM Overcurrent Protection
– Highly Durable components
– ESD Guards
Back I/O Ports
1 x DisplayPort
1 x HDMI
1 x LAN (RJ45) port(s)
4 x USB 3.1 Gen 2 (3 x Type-A+1 x USB Type-CTM)
2 x USB 3.1 Gen 1
2 x USB 2.0
1 x Optical S/PDIF out
5 x Audio jack(s)
1 x ASUS Wi-Fi Module
Internal I/O Ports
1 x Aura Addressable Strip Header(s)
1 x AAFP connector
2 x Aura RGB Strip Header(s)
1 x USB 3.1 Gen 1(up to 5Gbps) connector(s) support(s) additional 2 USB 3.1 Gen 1 port(s)
2 x USB 2.0 connector(s) support(s) additional 4 USB 2.0 port(s)
1 x M.2 Socket 3 with M key, type 2242/2260/2280 storage devices support (SATA & PCIE 3.0 x 4 mode)
1 x M.2 Socket 3 with M key, type 2242/2260/2280/22110 storage devices support (PCIE 3.0 x 4 mode)
6 x SATA 6Gb/s connector(s)
1 x M.2_FAN connector
1 x CPU Fan connector(s)
1 x CPU OPT Fan connector(s)
2 x Chassis Fan connector(s)
1 x W_PUMP+ connector
1 x 24-pin EATX Power connector(s)
1 x 8-pin ATX 12V Power connector(s)
1 x System panel(s) (Chassis intrusion header is inbuilt)
1 x 5-pin EXT_FAN(Extension Fan) connector
1 x MemOK! II switch(es)
1 x Thermal sensor connector(s)
1 x CPU OV
1 x Clear CMOS jumper(s)
1 x Node Connector(s)
1 x 14-1 pin TPM connector
1 x COM port header
1 x AIO PUMP Header
1 x USB 3.1 Gen 2 front panel connector
Accessories
User’s manual
4 x SATA 6Gb/s cable(s)
1 x M.2 Screw Package
1 x Supporting DVD
1 x ASUS 2T2R dual band Wi-Fi moving antennas (Wi-Fi 802.11a/b/g/n/ac compliant)
1 x CABLE TIE BLACK
1 x SLI HB BRIDGE(2-WAY-M)
1 x ROG Strix stickers
1 x Assistant Fans(40mm)
1 x screws for Assistant Fan(s)
1 x ROG Door Hanger(s)
1 x Extension Cable for RGB strips (80 cm)
1 x Extension cable for Addressable LED
1 x Thermistor cable(s)
BIOS
1 x 128 Mb Flash ROM, UEFI AMI BIOS, PnP, DMI3.0, SM BIOS 3.1, ACPI 6.1
Manageability
WOL , PXE
Operating System
Windows® 10 64-bit
Form Factor
ATX Form Factor
12 inch x 9.6 inch ( 30.5 cm x 24.4 cm )
Note
*1 When the M.2_1 Socket 3 is operating in SATA mode, SATA port 2 will be disable.
*2 Due to limitations in HDA bandwidth, 32-Bit/192kHz is not supported for 8-Channel audio.
UEFI
Eigenlijk zien we van de grote vier binnen Nederland geen echt slechte biossen meer. Zoeken naar functionaliteit die een typische gebruiker mist is een zinloze exercitie. Desondanks blijft Asus heer en meester op bios gebied, want op elk vlak waar je om kan geven staan ze bovenaan het lijstje. Gebruiksgemak, overzichtelijkheid of juist extreme details voor de liefhebber van eindeloos tunen (really?). We creditten Asus de meeste praktische veranderingen door de jaren heen, soms iets simpels maar waardevols als het overzicht met de aanpassingen alvorens je opslaat, en zodra de concurrentie dat ook doet bedenken ze wat anders.
Wat anders? In deze generatie leggen ze veel focus op AI Overclocking. Automatische overclocking was heel vaak een kwestie van te veel voltage knallen en dan hopen dat er genoeg koeling is. In deze generatie is die tool extreem verfijnd; frequente evaluatie van de koelprestaties, schatten en valideren van verschillende settings, en zonder moeite zette dit bord onze 8700K op 5,0-5,1 GHz (afhankelijk van het aantal cores onder load) op een respectabele 1,24V. De 9700K komt op 5,1 GHz all-core op een wat minder aantrekkelijke 1,32V, maar ik vermoed momenteel dat ik een beetje matige 9700K in handen heb.
We gaan binnenkort terugkomen specifiek op AI overclocking, want het toont enorme potentie maar omdat die functionaliteit bij meerdere borden hoort houden we at hier even wat korter.
Testmethode
Z370 launch (en daarmee onze reviews) kwam voordat de inmiddels bekende spectre en meltdown kwetsbaarheden werden gepatcht. Ook is Windows 10 van een mooie feature update voorzien en zodoende testen we Z390 borden dan ook vers, en enkel tegen elkaar. Maar gelukkig hebben we er geen gebrek aan.
Aan de hardware kant weinig veranderingen:
Processor: Intel Core i7-8700K, die komt tenslotte vrij uit de Z370 bench gezien we geen Z370 borden meer verwachten. Nog altijd een high-end consumer SKU die een modern Z390 moederbord met slechte stroomvoorziening kan afstraffen. Omdat de 8700K een integratie GPU heeft maken we daar gebruik van.
Geheugen: Corsair Vengeance LPX 16GB 3000MHz, in dual-channel setup. Deze set heeft zich door de jaren stabiel en uitermate compatible getoond, dus houden we aan, met XMP settings. Een neutrale uitstraling vinden we ook nooit erg.
De voeding is wederom afkomstig uit de stallen van Seasonic in de vorm van een Prime Titanium 850W, de huidige high-end consumer range van Seasonic. 850 Watt is een beetje overkill, maar lage capaciteit voedingen zijn een zeldzaamheid. Dito als bij het werkgeheugen houden we vast aan de componenten die zich door de vele testen heen betrouwbaar, compatible en stabiel hebben getoond.
Voor opslag maken we gebruik van Samsung hun 960 PRO PCIe SSD.
Alle systemen worden met een schone Windows 10 Pro x64 installatie getest op onze trusty Cooler Master test bench zoals je in menig foto wel zal hebben gezien.
We maken gebruik van de laatst beschikbaar gestelde bios op moment van testen. Om eventuele invloeden van ‘handige’ snelheid verhogende features tegen te gaan, vrijwel elke fabrikant biedt iets van een multi-core verbetering, gaan we uit van een handmatige instellingen met clocks, multipliers en voltages vastgezet. We willen tenslotte de onderliggende verschillen ervaren.
Voor prestaties richten we ons primair op Passmark, Cinebench 15 en blender, drie populaire en vooral consequente benchmarks. Binnen Cinebench kijken we naar multicore en single core performance en de invloed van de tuning van het moederbord daarop, en bij Passmark primair naar de CPU en Memory benchmarks. Die laatste test weliswaar het geheugen, maar bij een vast geheugenprofiel kunnen we wel de invloed van het moederbord op de geheugenprestaties vaststellen. Daarnaast kijken we naar een aantal verschillende AIDA64 benchmarks, geen benchmarks waar ik enorm weg van ben en heel zwaar weeg, maar desondanks een extra stukje verificatie. Elke van deze benchmarks draaien we vijf keer, we verwijderen de twee outliers en nemen het gemiddelde van de middelste drie.
PC Mark 8 vervangt PC Mark 10 uit de vorige reviews, deze toonde zich door de jaren heen stabieler. Gezien de lange duur van deze bench gaan we hier uit van drie runs.
Feitelijk gaat voor alle benchmarks op dat we pas echt conclusies kunnen trekken als de prestaties meer dan een procent of twee, en dan consequent tussen benchmarks, afwijken. Per benchmark run zelfs op een enkel moederbord is een dergelijke afwijking per run niet meer dan gebruikelijk.
De render test (Blender, BMW benchmark) is niet alleen zwaar voor de processor, maar vooral ook een stabiele load test. Verschillen in stroomverbruik in deze bench geeft dan ook een goede indicatie van het load verbruik van het moederbord zelf. Dit meten we met onze Voltcraft 450PRO.
Prestaties
Resultaten van de benchmarks:
Ook deze generatie vallen de prestaties samen te vatten als “lekker boeiend”. Uitgaande van kleine verschillen tussen meerdere varianten van één en hetzelfde bord kunnen we nauwelijks harde conclusies trekken, enkel in het stroomverbruik zien we ietwat significantere verschillen. Resultaten presenteren we verder dan ook ‘as is’ zonder inhoudelijke conclusies, bij gebrek aan mogelijkheid. Toch is het fair om even op te merken dat je een duurder bord dus koopt voor de features, bios mogelijkheden of looks, maar een duurder bord is niet per sé sneller.
Aansluitingen
Nieuw, voor uw gemak, een overzicht van de relevante headers. Let op dat we niet specificeren waar elke header toe in staat is, dit is enkel de ruwe count. Hou er rekening mee dat I/O aansluitingen over het aantal USB poorten praat, maar dat we intern naar het aantal headers (twee poorten per header) kijken.
Net als bij de stroomvoorziening gaat Asus hier voor de ‘genoeg’ route. Niet snel zal je echt wat missen, maar tegelijk moeten we opmerken dat we geen balkje zien dat ons specifiek richting deze Strix zou sturen.
Showcase
Conclusie
Bij het uitpakken van deze Strix was ik een klein beetje verliefd, en we moeten keer op keer zeggen dat Asus als geen ander die emotie op weet te wekken bij het knutselen met hun moederbordjes. De Strix was altijd wel leuk, maar vaak ook de net-niet Maximus (Russell Crowe heeft vast ergens een half hip neefje rondlopen, you get the point). Deze generatie is de Strix in mijn optiek een echt ‘ik wil deze hebben’ bord geworden, met een strakkere afwerking en dikkere aankleding dan ooit tevoren, zeg maar gerust één die niet onder doet voor de duurdere ROG opties en iets als de Prime ruim achter zich laat. Details zoals het textielen labeltje of integrated I/O shield zijn slechts kleine details die het totaalplaatje nog wat leuker maken, en aangevuld met de typische Asus voordelen zoals de fantastische bios en RGB software (al is dat laatste meer dat de concurrentie daar een potje van maakt) heb je gewoon een heerlijk bordje.
Maar we moeten ook zeggen dat deze Asus het echt van die emotie en die ervaring moet hebben om je aandacht te vangen. De basis met een prima stroomvoorziening voor een i9-9900K, top audio, ruim aantal headers en dergelijke is natuurlijk gewoon prima en geen reden tot zorg, maar voor minder geld zien we borden die hetzelfde of meer bieden wat dat betreft. Dat een bord als de Aorus Pro voor flink minder geld een dikkere stroomvoorziening neer zet (Asus houdt het bij ‘dit voldoet toch gewoon, niet zeuren’) en meer USB poorten doet een beetje pijn en zet de nodige druk op het argument ‘looks’ en ‘ervaring’ van Asus. Een paar kleine handige extra’s hadden dat gevoel kunnen verzachten (iets meer USB, hex display, iets dikkere VRMs) maar het lijkt evident dat Asus hun eigen Maximus X Hero niet in de weg wil zitten.
De Z390-E variant komt nog met een degelijke WiFi implementatie, als je dat niet nodig hebt is de Z390-F de logische keuze die de kosten ietwat drukt, maar eerdergenoemde druk blijft ontegenzeggelijk aanwezig. Prachtige bordjes, aantrekkelijke bordjes, maar ook zonder WiFi zal Asus het met dit bord vooral moeten hebben voor een sterke voorliefde voor het design, of een wens om complexe RGB sync in je build te krijgen. Zolang ze op dat vlak ongeslagen blijven zal de aantrekkingskracht, en de druk om toch wat meer uit te geven, even ontegenzeggelijk aanwezig blijven als counterargument tegen de kritische noten wat de price premiums betreffen.
Vragen over onze reviews of de producten die we bespreken? Je vindt ons:
– In onze Discord server voor chat en tech talk (gratis en geen installatie noodzakelijk).
– Foritain op Twitter (auteur, test-chef)
– Nadalina op Twitter (baas, foto-heldin)
– YouTube
Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie: