Asus Prime Z390-A

Soms lijken we te vergeten dat Asus meer maakt dan high-end ROG spul, toch wat je veelal in reviews voorbij ziet komen. Vandaag gaan we kijken naar hun (nipt) sub 200 euro entry voor de mainstream 9th gen Intel Core markt, de Prime Z390-A die het op mag nemen tegen o.a. de Gigabyte Aorus Pro, MSI Z390 Gaming Edge AC, en de ASRock Extreme4.

Uitpakken

Geen ROG dit keer, dus feitelijk een typische unboxing. Boekje, driver dvd, wat SATA kabels, wel een SLI bridge, en een ouderwets I/O shield.

Bouw en features

De Prime modellen, net als de Deluxe units uit het verleden, zijn flink anders dan ze met hun ROG en Strix lijn laten zien. ‘Veel wit’ volgt de lijn van eerdere Prime bordjes, en zo op het eerste gezicht lijkt dat best een design wat veel mensen mooi vinden. Zoomen we wat verder in dan is het verschil in afwerking van bijvoorbeeld de overkapping met de Strix Z390-E Gaming echter best groot, ook het PCB is duidelijk een stapje goedkoper afgewerkt. Prima voor in een build, maar het geeft zeker wat contrast met onze frequente complimenten voor Asus hun afwerking van de high-end Maximus modellen wat je over het hele PCB toch terugziet. Neutraal blijft het wel, en als je een leuke witte case hebt past dit natuurlijk ook erg lekker.

De heatsinks op de stroomvoorziening zijn best netjes, de stroomvoorziening zelf komt echter niet veel verder dan ‘het voldoet, I guess’. Niet dat er wat mis mee is, maar het blijft uit de buurt van wat Gigabyte met hun Z390 Aorus Pro laten zien op hetzelfde prijspunt. Normaliter is het meeste bekend op de eerste dag dat reviewers bordjes krijgen, maar de Z390-A leek weinig beschreven. Even de heatsinks eraf dan maar om te kijken waar dit precies uit bestaat: ASP1400CTB controller, On Semi NCP302045’s zijn geintegreerde low- en highside mosfets, en per NCP302045 zien we een conductor. Een enkele Vgpu phase resteert met dezelfde componenten. Prima, maar geen vuurwerk.

Interne aansluitingen bespreken we later, maar we merken op dat één van de twee M.2 sloten een heatsink heeft, en dat ook hier een goede ALC1220 audio chip op zit. Wifi ontbreekt.

Achterop weinig verrassingen in dit segment: acht USB’s lijken mij prima, single LAN was te verwachten, en bij de ALC1220 verwachten we een optical out en die krijgen we ook.

Specs en features

Note
*1 PCIEX16_1 slot supports up to 3 Intel® PCIe NVME SSDs via a Hyper M.2 X16 series Card. *3
*2 PCIEX16_2 slot supports up to 2 Intel® PCIe NVME SSDs via a Hyper M.2 X16 series Card. *3
*3 Hyper M.2 X16 series card sold separately. Install a Hyper M.2 X16 series card and enable this card under BIOS settings.
*4 The PCIe x16_3 slot shares bandwidth with SATA_5 and SATA_6. The PCIe x16_3 is default set at x2 mode.
*5 The M.2_1 socket shares bandwidth with SATA_2 port when using M.2 SATA devices. Adjust BIOS settings to use a SATA device.
*6 Only available under Windows® 10.

UEFI

Eigenlijk zien we van de grote vier binnen Nederland geen echt slechte biossen meer. Zoeken naar functionaliteit die een typische gebruiker mist is een zinloze exercitie. Desondanks blijft Asus heer en meester op bios gebied, want op elk vlak waar je om kan geven staan ze bovenaan het lijstje. Gebruiksgemak, overzichtelijkheid of juist extreme details voor de liefhebber van eindeloos tunen (really?). We creditten Asus de meeste praktische veranderingen door de jaren heen, soms iets simpels maar waardevols als het overzicht met de aanpassingen alvorens je opslaat, en zodra de concurrentie dat ook doet bedenken ze wat anders.

Wat anders? In deze generatie leggen ze veel focus op AI Overclocking. Automatische overclocking was heel vaak een kwestie van te veel voltage knallen en dan hopen dat er genoeg koeling is. In deze generatie is die tool extreem verfijnd; frequente evaluatie van de koelprestaties, schatten en valideren van verschillende settings, en zonder moeite zette dit bord onze 8700K op 5,0-5,1 GHz (afhankelijk van het aantal cores onder load) op een respectabele 1,24V. De 9700K komt op 5,1 GHz all-core op een wat minder aantrekkelijke 1,32V, maar ik vermoed momenteel dat ik een beetje matige 9700K in handen heb.

We gaan binnenkort terugkomen specifiek op AI overclocking, want het toont enorme potentie maar omdat die functionaliteit bij meerdere borden hoort houden we at hier even wat korter. Let op dat niet alle betaalbare Asus borden deze feature hebben, maar de Z390-A heeft die dus wel.

Testmethode

Z370 launch (en daarmee onze reviews) kwam voordat de inmiddels bekende spectre en meltdown kwetsbaarheden werden gepatcht. Ook is Windows 10 van een mooie feature update voorzien en zodoende testen we Z390 borden dan ook vers, en enkel tegen elkaar. Maar gelukkig hebben we er geen gebrek aan.

Aan de hardware kant weinig veranderingen:

Processor: Intel Core i7-8700K, die komt tenslotte vrij uit de Z370 bench gezien we geen Z370 borden meer verwachten. Nog altijd een high-end consumer SKU die een modern Z390 moederbord met slechte stroomvoorziening kan afstraffen. Omdat de 8700K een integratie GPU heeft maken we daar gebruik van.

Geheugen: Corsair Vengeance LPX 16GB 3000MHz, in dual-channel setup. Deze set heeft zich door de jaren stabiel en uitermate compatible getoond, dus houden we aan, met XMP settings. Een neutrale uitstraling vinden we ook nooit erg.

De voeding is wederom afkomstig uit de stallen van Seasonic in de vorm van een Prime Titanium 850W, de huidige high-end consumer range van Seasonic. 850 Watt is een beetje overkill, maar lage capaciteit voedingen zijn een zeldzaamheid. Dito als bij het werkgeheugen houden we vast aan de componenten die zich door de vele testen heen betrouwbaar, compatible en stabiel hebben getoond.

Voor opslag maken we gebruik van Samsung hun 960 PRO PCIe SSD.

Alle systemen worden met een schone Windows 10 Pro x64 installatie getest op onze trusty Cooler Master test bench zoals je in menig foto wel zal hebben gezien.

We maken gebruik van de laatst beschikbaar gestelde bios op moment van testen. Om eventuele invloeden van ‘handige’ snelheid verhogende features tegen te gaan, vrijwel elke fabrikant biedt iets van een multi-core verbetering, gaan we uit van een handmatige instellingen met clocks, multipliers en voltages vastgezet. We willen tenslotte de onderliggende verschillen ervaren.

Voor prestaties richten we ons primair op Passmark, Cinebench 15 en blender, drie populaire en vooral consequente benchmarks. Binnen Cinebench kijken we naar multicore en single core performance en de invloed van de tuning van het moederbord daarop, en bij Passmark primair naar de CPU en Memory benchmarks. Die laatste test weliswaar het geheugen, maar bij een vast geheugenprofiel kunnen we wel de invloed van het moederbord op de geheugenprestaties vaststellen. Daarnaast kijken we naar een aantal verschillende AIDA64 benchmarks, geen benchmarks waar ik enorm weg van ben en heel zwaar weeg, maar desondanks een extra stukje verificatie. Elke van deze benchmarks draaien we vijf keer, we verwijderen de twee outliers en nemen het gemiddelde van de middelste drie.

PC Mark 8 vervangt PC Mark 10 uit de vorige reviews, deze toonde zich door de jaren heen stabieler. Gezien de lange duur van deze bench gaan we hier uit van drie runs.

Feitelijk gaat voor alle benchmarks op dat we pas echt conclusies kunnen trekken als de prestaties meer dan een procent of twee, en dan consequent tussen benchmarks, afwijken. Per benchmark run zelfs op een enkel moederbord is een dergelijke afwijking per run niet meer dan gebruikelijk.

De render test (Blender, BMW benchmark) is niet alleen zwaar voor de processor, maar vooral ook een stabiele load test. Verschillen in stroomverbruik in deze bench geeft dan ook een goede indicatie van het load verbruik van het moederbord zelf. Dit meten we met onze Voltcraft 450PRO.

Prestaties

Resultaten van de benchmarks:

Ook deze generatie vallen de prestaties samen te vatten als “lekker boeiend”. Uitgaande van kleine verschillen tussen meerdere varianten van één en hetzelfde bord kunnen we nauwelijks harde conclusies trekken, enkel in het stroomverbruik zien we ietwat significantere verschillen. Resultaten presenteren we verder dan ook ‘as is’ zonder inhoudelijke conclusies, bij gebrek aan mogelijkheid. Toch is het fair om even op te merken dat je een duurder bord dus koopt voor de features, bios mogelijkheden of looks, maar een duurder bord is niet per sé sneller.

Aansluitingen

Nieuw, voor uw gemak, een overzicht van de relevante headers. Let op dat we niet specificeren waar elke header toe in staat is, dit is enkel de ruwe count. Hou er rekening mee dat I/O aansluitingen over het aantal USB poorten praat, maar dat we intern naar het aantal headers (twee poorten per header) kijken.

Redelijk gemiddeld met twee M.2 sloten en zes maal SATA, 7 fan headers lijkt ons meer dan prima, net als twee RGB headers. Addressable RGB kan je hier echter vergeten, maar als je een build wilt met veel USB 2.0 devices (denk aan de NZXT RGB oplossingen bijvoorbeeld) is het een positieve uitschieter dat we hier nog drie interne USB 2.0 headers zien; dat is zeldzaam en gaat gelukkig niet ten koste van de Type-C header.

Vergeleken met de directe concurrenten (Gaming Edge AC en Extreme4) doet de Prime het goed wat USB poorten achterop betreft.

RGB Showcase

Leuke (multi color) RGB in de I/O cover, beetje RGB in de chipset heatsink al vinden we het lastig om van dat stukje heel warm te worden. Aan de andere kant, met een dikke videokaart zie je dat toch niet.

Conclusie

Met veel high-end Asus moederborden vers in het geheugen is de ervaring met de Prime Z390-A natuurlijk niet iets waar we helemaal uit onze stuiterbal van gaan, dit is toch vooral een bordje die dient te voldoen en waarbij geen ruim budget is om de visuele praal echt heel dik uit te voeren. Op zich geen probleem natuurlijk want op elk prijspunt moeten we onze verwachtingen bijstellen, maar we merken desondanks op dat Asus wel wat laks is met hun stroomvoorzieningen, zeker nu concurrent Gigabyte daar juist ontzettend hard op inzet; de Z390 Aorus Pro heeft gewoon op hetzelfde prijspunt objectief de betere VRM componenten, komt wel met aRGB headers, kent nog een extra fan header en extra USB poorten achterop, en dat zet serieus druk op de ketel bij Asus en hun op componentlevel net wat zwakkere Prime.

Asus blijft echter een uitgekookt verhaal, want hun bios blijft beter, hun RGB software blijft beter (als in, deze werkt wel), en zij weten dat hun stroomvoorziening gewoon prima voldoet ‘dus waar maak je je zorgen om’; de bal blijft toch echt bij de concurrentie liggen om de Asus ervaring op die vlakken te benaderen. Dat je voor een stevige i9-9900K overclock misschien beter even verder kijkt zal de ware doelgroep van de Z390-A, zeker met de huidige Intel prijzen, vermoedelijk niet deren. En laten we de basis verder niet teniet doen want de cruciale zaken als dikke audio, dubbele M.2, totale header count etcetera zullen voor de meesten ruim voldoende zijn. Sterker nog, grote kans dat beginnende overclockers verder gaan komen dankzij de hulp van hun verdomd goede nieuwe AI Overclocking feature dan dat ‘meer phases’ het grote verschil maakt. De ontwikkeling van die nieuwe bios slash software ervaringen is ook niet gratis.

Daarbij heeft Asus ook het voordeel dat ze met hun Prime design echt anders ogen, en ik ken genoeg kopers van witte cases of zwart/witte builds die meer zullen geven om de andere kleur optie dan om hardware verschillen die voor hun niet of minder relevant zijn; voor een typische game- of consumenten pc zien wij in elk geval niet wat je hier nu echt mist en zal een goed werkende RGB ervaring vermoedelijk waardevoller zijn. Van heel dichtbij zien we het lagere prijspunt wel aan het bord af, maar in een complete build gaat dit gewoon als een heel dik moederbord eruit zien. Dat neemt niet weg dat we de Asus Prime Z390-A het ‘goed’ label meegeven, en niet ‘uitstekend’, we kunnen een aantal keuzes die uit kosten oogpunt zijn genomen niet geheel negeren, maar dit bord gaat de meeste moderne game- of consumenten pc’s gewoon erg goed staan zonder de hoofdprijs te kosten.

Vragen over onze reviews of de producten die we bespreken? Kom dan gezellig met ons kletsen op onze Discord server (gratis en geen installatie noodzakelijk). Een reactie mag natuurlijk altijd, of pest Ome Foritain (auteur, test-chef) of Tante Nadalina (baas, foto-heldin) op Twitter. Vergeet je ook niet te abonneren op ons YouTube kanaal!

Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie: