Asus Prime X399-A review
Na de introductie van AMD Ryzen Threadripper gingen we met een aantal X399 bordjes aan de slag, inclusief een aantal flink prijzige. Nu is geen enkel X399 bord echt goedkoop, zo’n 330 euro die deze X399 Prime-A kost ben je minimaal kwijt, dus aandacht voor borden die de prijzen een beetje binnen perken houden is toch wel op zijn plaats.
Inmiddels zijn de MSI Gaming Pro Carbon, de Asus Prime A, en de Gigabyte Aorus Gaming 7 gepasseerd en hebben we gecombineerd met de eerdere ASRock Taichi ervaring een redelijk beeld van de betaalbare X399 markt. Ergens prettig, maar ergens ook wat suf, is de wetenschap dat er eigenlijk geen slecht X399 bord op de markt wordt gebracht. We zullen gaandeweg de nodige voor- en nadelen van elk bord ontdekken en bespreken, maar het komt grotendeels neer op een voorkeur voor specifieke features, danwel uitstraling. Daarom doorlopen we de komende X399 borden op iets hoger tempo en pakken we in de conclusie de relevante punten in één keer aan.
Specificaties
De features en specs van de Asus productpagina:
AMD Socket TR4 for AMD Ryzen™ Threadripper™ Processors
* Refer to www.asus.com for CPU support list
Chipset
AMD X399
Memory
AMD Ryzen™ Threadripper™ Processors
8 x DIMM, Max. 128GB, DDR4 3200(O.C.)/3000(O.C.)/2800(O.C.)/2666/2400/2133 MHz Non-ECC, Un-buffered Memory
** Refer to www.asus.com for the Memory QVL (Qualified Vendors Lists).
Multi-GPU Support
Supports NVIDIA® Quad-GPU SLI™ Technology
Supports NVIDIA® 3-Way SLI™ Technology
Supports NVIDIA® 2-Way SLI™ Technology
Supports AMD Quad-GPU CrossFireX™ Technology
Supports AMD 3-Way CrossFireX™ Technology
Supports AMD 2-Way CrossFireX Technology
Expansion Slots
AMD Ryzen™ Threadripper™ Processors
4 x PCIe 3.0 x16 (single@x16, dual@x16/x16, triple@x16/x16/x8 mode)
AMD X399 chipset
1 x PCIe 2.0 x4 (max at x4 mode)
1 x PCIe 2.0 x1
Storage
AMD Ryzen™ Threadripper™ Processors :
1 x M.2 Socket 3, with M key, type 2242/2260/2280 storage devices support (SATA & PCIE 3.0 x 4 mode)
1 x M.2 Socket 3, with M key, type 2242/2260/2280/22110 storage devices support (SATA & PCIE 3.0 x 4 mode)
1 x U.2 port
AMD X399 chipset :
6 x SATA 6Gb/s port(s),
Support Raid 0, 1, 10
LAN
Intel® I211-AT
ASUS Turbo LAN Utility
ASUS LAN Guard
Audio
Realtek® ALC S1220A 8-Channel High Definition Audio CODEC featuring Crystal Sound 3
– Impedance sense for front and rear headphone outputs
– Internal audio Amplifier to enhance the highest quality sound for headphone and speakers
– Supports : Jack-detection, Multi-streaming, Front Panel Jack-retasking
– High quality 120 dB (Line-out at rear) and 113 dB SNR recording input (Line-in)
Audio Feature :
– DTS Connect
– DTS Headphone:X
– Optical S/PDIF out port(s) at back panel
– Audio Shielding: Ensures precision analog/digital separation and greatly reduced multi-lateral interference
– Dedicated audio PCB layers: Separate layers for left and right channels to guard the quality of the sensitive audio signals
– Premium Japanese-made audio capacitors: Provide warm, natural and immersive sound with exceptional clarity and fidelity
– Unique de-pop circuit: Reduces start-up popping noise to audio outputs
– EMI protection cover to prevent electrical noise to affect the amplifier quality
Separate layer for left and right track, ensuring both sound deliver equal quality
USB Ports
AMD Ryzen™ Threadripper™ Processors :
8 x USB 3.1 Gen 1 port(s) (8 at back panel, , Type-A)
AMD X399 chipset :
1 x USB 3.1 Gen 2 port(s) (1 at mid-board)
AMD X399 chipset :
4 x USB 3.1 Gen 1 port(s) (4 at mid-board)
AMD X399 chipset :
4 x USB 2.0 port(s) (4 at mid-board)
ASMedia® USB 3.1 Gen 2 controller :
2 x USB 3.1 Gen 2 port(s) (Type-A + USB Type-CTM)
Special Features
OC Design – ASUS PRO Clock Technology
– Full BCLK range for extreme overclocking performance
ASUS Dual Intelligent Processors 5-Way Optimization by Dual Intelligent Processors 5 :
– 5-Way Optimization tuning key perfectly consolidates TPU, EPU, DIGI+ VRM, Fan Expert 4, and Turbo App
AURA :
– Aura RGB Strip Headers
– Aura Lighting Effects Synchronization with compatible ASUS ROG devices
ASUS Exclusive Features :
– USB BIOS Flashback
– AI Suite 3
– Ai Charger
– Onboard Button : Power
– ASUS UEFI BIOS EZ Mode featuring friendly graphics user interface
– Turbo LAN
– Crystal Sound 3
– PC Cleaner
ASUS Quiet Thermal Solution :
– Stylish Design Heat-pipe solution
– Stylish Fanless Design with M.2 Heat-sink solution
– ASUS Fan Xpert 4
ASUS EZ DIY :
– ASUS EZ Flash 3
– ASUS USB BIOS Flashback
– ASUS UEFI BIOS EZ Mode
– Multi-language BIOS
ASUS Q-Design :
– ASUS Q-Shield
– ASUS Q-Code
– ASUS Q-LED (CPU, DRAM, VGA, Boot Device LED)
– ASUS Q-Slot
– ASUS Q-DIMM
– ASUS Q-Connector
Gaming Aesthetics :
– 3D printing friendly
– AURA-RGB Lighting
M.2 and U.2 Onboard (The Latest Transfer Technology with up to 32Gb/s Data-transfer Speeds for M.2 and U.2)
Back I/O Ports
1 x LAN (RJ45) port(s)
2 x USB 3.1 Gen 2 (teal blue)Type-A + USB Type-CTM
8 x USB 3.1 Gen 1 (blue)
1 x Optical S/PDIF out
5 x Audio jack(s)
1 x USB BIOS Flashback Button(s)
Internal I/O Ports
1 x 3-pin Cover fan (COV_FAN) connector
1 x Q_Code
1 x U.2 port
2 x RGB Header(s)
2 x USB 3.1 Gen 1 connector(s) support(s) additional 4 USB 3.1 Gen 1 port(s)
2 x USB 2.0 connector(s) support(s) additional 4 USB 2.0 port(s)
1 x M.2 Socket 3 with M key, type 2242/2260/2280 storage devices support (SATA & PCIE 3.0 x 4 mode)
1 x M.2 Socket 3 with M key, type 2242/2260/2280/22110 storage devices support (SATA & PCIE 3.0 x 4 mode)
6 x SATA 6Gb/s connector(s)
1 x M.2_FAN connector
1 x CPU Fan connector(s)
1 x CPU OPT Fan connector(s)
3 x Chassis Fan connector(s)
1 x AIO_PUMP connector
1 x W_PUMP+ connector
1 x 24-pin EATX Power connector(s)
1 x 8-pin ATX 12V Power connector(s)
1 x 4-pin ATX 12V Power connector(s)
1 x Front panel audio connector(s) (AAFP)
1 x System panel(s)
1 x 5-pin EXT_FAN(Extension Fan) connector
1 x Thermal sensor connector(s)
1 x Power-on button(s)
1 x Clear CMOS button(s)
1 x USB 3.1 Gen 2 front panel connector
Accessories
User’s manual
ASUS Q-Shield
1 x Vertical M.2 bracket set
4 x SATA 6Gb/s cable(s)
1 x M.2 Screw Package
1 x Supporting DVD
1 x SLI HB BRIDGE(2-WAY-M)
1 x Q-Connector
BIOS
128 Mb Flash ROM, UEFI AMI BIOS, PnP, WfM2.0, SM BIOS 3.0, ACPI 6.1, Multi-language BIOS, ASUS EZ Flash 3, CrashFree BIOS 3, F11 EZ Tuning Wizard, F6 Qfan Control, F3 My Favorites, Last Modified log, F12 PrintScreen and ASUS DRAM SPD (Serial Presence Detect) memory information
Manageability
WfM 2.0, DMI 3.0, WOL by PME, PXE
Operating System
Windows® 10 64-bit
Form Factor
Extended ATX Form Factor
12 inch x 10.6 inch ( 30.5 cm x 26.9 cm )
Note
All specifications are subject to change without notice. Please check with your supplier for exact offers. Products may not be available in all markets.
PCB color and bundled software versions are subject to change without notice.
Het mag dan wel de absolute budget optie zijn wat X399 borden betreft, maar slecht gaan we de featureset niet noemen. We zien de nodige USB opties, inclusief USB 3.1 Gen2 Type-A en C achterop, voorop, en de nodige USB 3.0 poorten (sorry Asus, USB 3.1 Gen1) achterop. Een high-end audio chip, U.2 slot, en zeven ventilator headers zijn ook niet misselijk.
Normaliter zouden we twee M.2 sloten ook als mooie feature omschrijven, maar de drie genoemde modellen hadden er maar liefst drie. Het zal veelal vast voldoen, maar is een duidelijk verschil.
En hoewel het eigenlijk voor elk merk op gaat zijn die notes natuurlijk wel even een twijfelachtige blik waard 😉 Niet dat Asus hier een reputatie voor heeft, maar we wijzen kiertjes in deuren ook graag even aan.
Uitpakken
Weer een net doosje (zucht 😉 ), boekjes, dvdtje, leuke kortingsbon voor Cablemod (mooie kabeltjes enzo), wat SATA kabels, SLI bridge, opvallend M.2 bracket omdat voor één of andere reden je een eventuele tweede M.2 SSD verticaal in het bord steekt, en een I/O shield dat bij het design past.
Bouw en features
Wie zij er hier ‘budget bord’, ik neem het al terug mocht ik het gesuggereerd hebben. Het helpt dat het mijn smaak is, maar het is toch een bordje voorzien van de nodige visuele praal zoals dikke I/O afkapping, VRM heatsink, en vooral de chipset heatsink is een plaatje. De iets lagere positie wordt wel duidelijk wanneer we niet alle PCIe sloten verstevigd zien (niet dat het uitmaakt), of datzelfde staal op de geheugensloten toegepast zien (again, alsof het uitmaakt, maar toch). Asus heeft een mini fannetje ingebouwd in het I/O gedeelte voor extra koeling, wat we in de praktijk niet horen maar wat wel iets kan zijn om rekening mee te houden in de (zeer) lange termijn.
De M.2 opslag is wel een apart verhaal. Het eerste plekje vinden we onder de chipset heatsink verstopt. Prima. De tweede zit echter naast de 24-pin aansluiting en vereist dat je de SSD vertikaal erin steekt met behulp van het eerder getoonde bracket. Voordeel is wel dat hij daar in de airflow van de meeste cases valt, dus we houden het bij ‘opvallend’ en zeker niet ‘slecht’.
Een rondje langs alle aansluitingen, van linksonder gaan we tegen de klok in. Voor volledige details even de specs checken uiteraard, maar aandacht voor o.a. de hele kleine powerswitch (maar hij zit er, woop), dubbele USB 2.0, dubbele USB 3.0 en interne USB 3.1 header, een totaal van zeven fan headers, en het feit dat Asus geen acht maar zes SATA poorten biedt maar dan ook als enige een U.2 optie biedt.
Opvallend ook de heatpipe toevoeging aan het VRM gedeelte.
I/O achterop, waar we ook het fannetje goed zien. Acht USB 3.0 poorten, dubbele USB 3.1 Gen 2, audio en bios switch. Geen dual-LAN dus, of WiFi, of fancy schmancy verlichting.
UEFI
Eigenlijk zien we van de grote vier binnen Nederland geen slechte biossen meer. Zoeken naar functionaliteit die je echt mist is een zinlose exercitie, het meeste spreekt wel voor zich, en de laatste keer dat ik een issue had met het flashen of iets anders kan ik mij niet bijhalen. Maar dan toch weet Asus net even die X-factor in te zetten. En dan hebben we het niet over het feit dat Asus onder ‘Tweakers paradise’ heel veel meer opties lijkt te bieden, de meerwaarde van die bizarre opties zal voor meer dan een handjevol extreme nerds gewoon niet relevant zijn, maar het is hier en daar gewoon nipt intuïtiever, en af en toe heb je zo’n detail waarvan we toch weer kunnen stellen dat ze net even een stapje verder zijn. Het overzicht van exact welke aanpassingen je op het punt staat te maken bij het opslaan van je bios is daar een uitstekend voorbeeld van. Staat het de aanschaf van welk van ‘de grote vier’ in de weg? Ik denk het niet. Maar met de onderlinge verschillen alsmaar kleiner en verder in detail te zoeken tellen die details dus des te harder.
Testmethode
AMD X399 moederborden zullen worden getest met onze AMD Ryzen Threadripper 1920X: 12 Cores, 24 Threads, één verdomd dik plaatje om te aanschouwen, en laten we eerlijk zijn: de CPU serie met de aller aller aller tofste naamgeving ooit.
De voeding is afkomstig uit de stallen van Seasonic in de vorm van de Focus Gold 650W. Met deze gloednieuwe units heropenen ze de aanval op het middensegment van goede, betaalbare PSU’s betreft.
Geheugen komt van Corsair in een hele bijzondere vorm: Corsair Dominator Platinum Special Edition Torque DDR4, twee maal 16 GB. Een limited edition kit met een 3200MHz rating. Voelt en oogt nog beter dan de foto’s doen vermoeden overigens.. niet normaal.
Hoewel we tot dusver geen problemen met 3200MHz hebben ervaren (simpelweg via de XMP Setting) testen we tevens op 2666 MHz en gaan we uit van die resultaten. Dit om te voorkomen dat we op eventuele toekomstige borden geen vergelijking kunnen maken wanneer die specifieke instelling daar niet werkt. Let ook op dat Threadripper Quad Channel geheugen ondersteuning biedt voor betere prestaties in specifieke op het geheugen leunende taken. Voor de onderlinge vergelijking van moederborden echter irrelevant.
Omdat de AMD Ryzen Threadripper geen ingebouwde GPU kent maken we gebruik van een Asus GeForce GTX 1080 ROG Strix OC 11Gbps GPU.
Alle systemen worden met een schone Windows 10 Pro x64 installatie getest op een Cooler Master test bench zoals je hieronder ook zal zien.
Voor prestaties richten we ons primair op Passmark en Cinebench 15, twee populaire en vooral ook consequente benchmarks. Binnen Cinebench kijken we naar multicore en single core performance en de invloed van de tuning van het moederbord daarop , en bij Passmark primair naar de CPU en Memory benchmarks. Die laatste test weliswaar het geheugen, maar bij een vast profiel kunnen we wel de invloed van het moederbord op de geheugenprestaties vaststellen.
Daarnaast kijken we naar PC Mark 10, een all-round suite, de Mozilla Kraken benchmark, en een aantal verschillende AIDA64 benchmarks. Binnen deze zien we veelal iets meer schommelingen bij herhaaldelijk testen, maar met meerdere runs per benchmark balanceert het aardig uit. Feitelijk gaat voor alle benchmarks op dat we pas echt conclusies kunnen trekken als de prestaties meer dan een procent of twee, en dan consequent tussen benchmarks, afwijken. Per benchmark run zelfs op een enkel moederbord is een dergelijke afwijking per run niet meer dan gebruikelijk.
De render test (Blender, BMW benchmark) waarbij alle cores hard aan het renderen gezet worden geldt ook als een pittige CPU belasting en bij gelijke CPU en RAM weegt dan geheel op het moederbord; een praktische, zwaar wegende test.
Wat betreft dat verbruik gaan we primair kijken naar het idle verbruik, oftewel wat verbruikt het systeem als je deze simpelweg aan laat staan, op onze Voltcraft 450PRO. Het verbruik bij maximale CPU prestaties wordt ook genoteerd, dit doen we met de AIDA64 Engineering versie benchmark met CPU-, FPU- en cache load.
Als laatste bekijken we de geluidskwaliteit met behulp van Rightmark Audio Analyzer. Dit doen we door middel van de loop-test waarbij zowel de uitgang als de ingang wordt gemeten. De keuze is hierop gevallen omdat het op deze manier snel en zonder externe audio hardware mogelijk is om te testen, echter kent wel de beperking dat in geval van ondermaatse prestaties het lastiger vast te stellen is of de oorzaak de kwaliteit van de geluidsweergave of juist de opname is.
Prestaties
Resultaten van de benchmarks:
Tja, vereist dit nog uitleg? Bij gelijke instellingen praktisch geen relevante verschillen.
Eén ding wordt wel weer duidelijk, niets lijkt op de grafiek van de prijzen. Een luxer moederbord blijft dus nog altijd een pure feature overweging, geen direct prestatieoverweging (al kan je overclocken wel onder features scharen).
Stroomverbruik: ook weinig spannend, al valt de Zenith wel op in het lijstje, tussen de units die met elkaar concurreren is het verbruik niet iets om bij stil te staan.
Geluidskwaliteit is inmiddels ook cruciaal, veruit de meeste gebruikers, gamers en liefhebbers zullen toch gebruik maken van de on-board audio. Omdat we wat afwijkende resultaten zagen met het testen van de audio implementatie op zowel wat X399 als Z370 borden (vreemd genoeg hogere SnR en DR scores dan technisch mogelijk zou moeten zijn) laten we de grafieken even achterwege, maar gezien de specs en gebruikte (inmiddels bekende) componenten lijkt het onmogelijk dat het hier niet gewoon in orde is. We zien wel de bekende lijn terugkeren dat Asus op dit vlak de hoogste scores neer kan zetten, veelal gevolgd door MSI, maar voor de meeste gangbare taken scoort elke X399 een prima ‘pass’ en voor semi-pro gebruik zal de gebruiker ongetwijfeld andere hardware in gaan zetten. Maar een beetje gamen of film genieten terwijl je Threadrippertje threads aan het rippen is: wederom niet iets om al te lang, of ook maar een beetje, bij stil te staan.
Tenminste, tenzij je op zoek bent naar DTS Connect ondersteuning, want dat bieden de meeste borden niet terwijl Asus dat hier wel aan de Prime X399-A toevoegt. Plusje dus.
Verlichting
Voor de LED foto’s bouwden we dit moederbord op een Cooler Master testbench, pakten we een Cooler Master MasterLiquid 120 erbij, en knalden we het Corsair Vengeance LPX geheugen erin omdat de RGB modules op dat moment in een testje zaten.
Als je heel on-board verlichting ziet is de Prime geen hele spectaculaire unit. Het enige LED element zit onder de chipset heatsink, en hoewel die in onze ogen lekker valt is het op zo’n groot moederbord wat aan de karige kant wat hoeveelheid betreft. Uiteraard is het een kwestie van smaak, en genoeg die de ‘overal LED’ approach van de Gigabyte niet waarderen, maar ‘iets’ in het I/O deel, rond het geheugen, of links onder had op zich wel gekund.
Wat software betreft en synchronisatie met andere componenten moeten we het wel aan Asus geven, want wat dat betreft lopen zij het meest voor. Al kan Asus MSI en ASRock bedanken dat hun software gewoon respectievelijk niet goed werkt en heel karig is, wat de strijd een stuk eenvoudiger maakt. RGB synchronisatie is nimmer zonder wat stoeien, er zit zeker ruimte voor verbetering in, maar de Aura software en ondersteuning is tot dusver de meest robuuste, minst-koppijn-gevende, van de grote vier.
Conclusie
We zeiden het in voorgaande reviews al, maar is er eigenlijk geen slecht X399 bord te vinden, en nog sterker: je zal al van goeden huize moeten komen om aan de featureset van zelfs de meest betaalbare X399 modellen niet genoeg te hebben. Toegegeven, met dik 300 euro zijn zelfs de betaalbare modellen niet echt ‘goedkoop’, maar alles is relatief. Het relatieve is echter ook weer een last op de goedkopere X399 producten zoals de Prime X399-A, want wanneer je al diep investeert in een echt high-end platform is het geen hele grote stap om nog een paar tientjes bij te tikken voor bijvoorbeeld een extra M.2 slot met het oog op de toekomst. Niet dat je een gebrek hebt aan PCIe sloten op je bord om NVMe opslag verder uit te breiden, maar toch: de doelgroep lijkt niet het soort gebruiker dat op een paar tientjes zal kijken, en je zal mij in geen geval horen zeggen dat die genoemde punten geen redelijke extra ‘investering’ zijn.
Maar andersom gaat dat even goed op, waarom ook niet een beetje besparen? Er zijn tal van redenen om voor een Threadripper build te aan en gebruiksscenario’s waarbij de prima featureset hier ruim voldoet, dus waarom meer betalen? Niet iedereen zal bezwaar hebben tegen ‘slechts’ zes SATA en twee M.2 sloten, de fysieke reset knop missen, de dual-bios missen, of de WiFi chip die we in de meeste anderen aantreffen nodig hebben. 10Gbit/s LAN blijft wel iets wat we graag in HEDT systemen zouden zien, maar daarvoor kom je sowieso dik boven de 400 euro uit; kan je net zo goed zelf los een insteekkaartje kopen.
En het is dus niet zo dat het een bord is met iets anders dan een uitstekende basis. VRM’s zijn in orde, audio is dik in orde, zeven fan opties is niet misselijk, en ook het aanbod aan USB opties zowel voor de voorkant van je case als achterop zijn gewoon niet misselijk. Asus biedt ook een U.2 slot en DTS Connect wat we niet veel zien, dus als je dat zoekt is het ook een plusje.
Ook visueel is het een net bord, zij het dat de standaard aanwezige RGB optie wat karig is, wat Asus dan weer compenseert met RGB headers en als één van weinigen met software die RGB synchronisatie ook een beetje deftig gepresenteerd krijgt. Maar als ik praktisch probeer te denken? Als ik dit (m.i. prachtige) bord bekijk vind ik hem eerder geschikt voor een low-LED maar lekker strakke zwart/witte build met een weinig poespas case. Tenminste, totdat Asus een (veelal vrij prijzige) Deluxe variant op het wit/zwart concept op de markt zet en je dan ongetwijfeld jaloers zal maken.
Maar goed, ongetwijfeld wat druk van iets duurdere modellen om toch wat extra opties in de toekomst open te houden, maar de Asus Prime-A is Prim-A capabel en uitgerust, en op moment van schrijven de goedkoopste manier om een Threadripper systeem in elkaar te zetten zonder dat je het gevoel hoeft te hebben dat je beknibbelt.
Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie: