ASRock Z370 Extreme 4 review

Goede morgen allemaal, en welkom bij wederom een review over…. hetzelfde product als vorige week, maar dan met drie features minder voor een iets lagere prijs. Ok, het is niet de meest aantrekkelijke manier waarop je de ASRock Z370 Extreme 4 aan kan kondigen, maar na het reviewen van de ASRock Z370 Gaming K6 die op vrijwel elk front hetzelfde is kon ik het toch even niet laten.

Twee dingen hebben we in de dagen na de officiële launch van Intel Coffee lake lancering wel kunnen leren. Eén: Z370 moederborden zijn allemaal aan de prijs vergeleken met voorgaande jaren. Twee: Intel lijkt er ook een beetje een potje van te maken met een bar slechte beschikbaarheid van Core i5 en Core i7 processoren en enkel meer betaalbare i3’s zijn op dit moment te koop. Beide redenen maken het concept van een meer betaalbare maar degelijke Z370 wel interessanter, en vandaar dan ook dat we deze Extreme 4 van de nodige aandacht willen voorzien. Nee, de Extreme 4 is niet Extreem, maar als we een term moeten zoeken zouden we het de “Extreme good balance between price and features” willen noemen. Niet de meest catchy naam natuurlijk, maar goed.

Prijskaartje: Ca 175 euro. Dat is grofweg 50 euro meer dan het goedkoopste Z370 bord op de markt, maar (nipt) goedkoper dan de andere zes borden in de grafieken verderop.

Specificaties

De features en specs van de ASRock productpagina:

Certifications
– FCC, CE
– ErP/EuP ready (ErP/EuP ready power supply is required)

Heb je de specs van de Gaming K6 nog vers in je geheugen zitten (kudos als je dat kan overigens) dan is het zoeken naar de verschillen. Zo is de tweede LAN poort verdwenen, zien we geen fysieke knoppen en on-board debug zaken, maar daar houdt het wel op. Ook wordt duidelijk dat dit op veel vlakken echter geen budget bord is, met zaken als een hele degelijke VRM opbouw, nodige USB 3.0 en USB 3.1 opties, SLI en CF suport, twee M.2 sloten, 8 SATA poorten wat ASRock voor de storage freak wel een streepje voor geeft, en ook de ALC1220 audio implementatie is iets wat we vooral hoger aantreffen.

Wat we anders zien dan in het hoge segment zijn vooral de luxe details, van fysieke knoppen tot meer fan headers. Vijf zal veelal voldoen, maar echt extreme builds zijn natuurlijk een ander verhaal. Kanttekening voor de interne USB 3.1 frontpanel connector, die is gen1, dus feitelijk USB 3.0 wat snelheid betreft. Niet iets wat veel mensen zullen merken, maar ga je naar de snelste externe PCIe SSDs dan is het een ander verhaal. Uiteraard zien we weer de nodige kwaliteit focus zoals elke fabrikant dat doet, maar objectief kunnen we daar weinig mee anders dan “zwarte componenten zijn best tof” schrijven.

Uitpakken

“Doe maar gewoon, Asus doet al gek genoeg” lijkt de trend. Geen frivoliteiten, gewoon een prima acceptabele doos met handleidingen, driver cd, vier SATA kabels en SLI bridge. De gespoten I/O shields zijn wel fijn. Wat drivers betreft, kleine tip voor nieuwe bouwers, installeer die Chipset en ME drivers, al kan dat gewoon van de site.

Bouw en features

Net als de meeste andere borden met bekende namen moeten we toch zeggen dat de “Extreme 4” als concept wel ver is gekomen. Voor wie de Z270 nog herinnert en de witte X door het design heen wellicht wat te veel vond, ASRock lijkt dat ook te hebben gedacht. Deel van het design (een enkele diagonale lijn dan) blijft aanwezig maar maakt het al een stukje rustiger, en de stap van witte details naar grijze details geeft het totaal helemaal een wat meer volwassen, meer moderne uitstraling. Proberen we in te schatten wat in grotere getallen ‘mooi’ gevonden gaat worden denk ik dat ASRock een goede stap maakt, maar het is ook zo dat het onderscheid tussen de merken daarmee minder wordt. Aan de andere kant, de Extreme 4 richt zich als mooie optie voor de onderkant van de middenklasse, en er zijn genoeg ASRock borden met een design dat we wel ‘anders’ kunnen noemen zoals de Taichi.

Als bord aan het betaalbare eind van het Z370 spectrum moeten we toch even opmerken dat de visuele elementen ver van bescheiden zijn, niet heel vaak dat we dermate dikke I/O afkapping zien zonder dat we hoog in de boom klimmen. Maar ook in de details gaat het zeker niet verkeerd, kijk bijvoorbeeld die chipset koeling eens, i likey.

Opslag: twee keer M.2 voor SATA of PCI-e, SSD erin en knallen ermee! (Het is laat, vergeef me) Inmiddels weten we een beetje wat er naar de markt gaat komen, en lijkt dat redelijk gangbaar. Er zijn nog bordjes met een enkele M.2 slot, maar ook de ASRock Pro 4, één van de goedkoopste modellen op dit moment, heeft er al twee. Acht SATA poorten is echter wel opvallend en een meerwaarde boven menig ander bord, want de teller blijft bijna overal op 6 steken. En nop, van een Samsung 960 Pro krijg je nooit genoeg volgens mij.

We lopen ons bekende rondje langs de aansluitingen. RGB headers zijn inmiddels de standaard, al hebben MSI en Asus modellen met addressable RGB header wat ASRock nog niet heeft. Wat USB betreft is het erg fijn voor liefhebbers van producten als de NZXT Kraken / Hue of andere fan controller achtige devices dat er maar liefst drie USB 2.0 headers intern zitten, dat zien we niet vaak, maar moeten we ook opmerken dat de interne USB 3.1 Type-C header voor het frontpaneel een Gen 1 model is. Dat staat in de specs, maar is toch even een opmerking waard. Vervolgens weer twee interne USB 3.0 headers is wel fijn, want menig case biedt vier USB 3.0 aansluitingen voorop. Je gaat dus praktisch elke case kunnen aansluiten, maar beperkt enkel de maximale doorvoersnelheid van je externe SSD’s, wat eigenlijk ook alleen een issue is als je een echte snelle hebt.

We zien een totaal van 5 fan headers, want niet uitzonderlijk is maar veelal genoeg voor een bord in deze klasse. Ook fijn: een WiFi chip kan je er eenvoudig bijprikken.

Achterop zien we daar dan ook de antennegaten voor. Verder opvallend dat we de nodige videouitgangen hebben. Verder audio met optical out en dts connect nog even vermeld, Type-C en Type-A USB 3.1 Gen2 USB achterop, en daarnaast vier USB 3.0 poorten. Wat dat laatste betreft, het zal veelal voldoen, maar heel ruim is anders.

UEFI

De moderne bios uitvoering van ASRock klopt m.i als een bus. Vanwege de normaliter sterke prijs/prestatieverhouding, of prijs/featureverhouding van ASRock gebruiken we de moederborden veel en komen ze ook vertrouwd over, maar het is allemaal een vrij vanzelfsprekend plaatje. De verdeling tussen de EZ Mode met de meest basale direct tot je beschikking en de advanced modus lijkt mij een prima concept, al zien we dat natuurlijk tegenwoordig ook overal. Als we toch gaan vergelijken dan lijkt ASRock een redelijk compleet pakket neer te zetten, en lopen ze hooguit iets achter wat automatische OCfuncties betreft, al ben ik daar zelf niet eens voorstander van (sterker nog, eerder volledig op tegen). Hoewel er wat extreme tweak functies die we bij Asus zagen hier niet terug te vinden zijn denk ik dat, tot zover sowieso relevant, dat vanuit een praktisch perspectief geen issue is. De bios is vooral overzichtelijk en voelt intuïtief genoeg, en daarmee is de buit bijna al binnen.

Testmethode

Intel Z370 moederborden zullen worden getest met een Intel Core i7-8700K: 6 Cores, 12 Threads, en genoeg power om de meeste gamers en creatieve professionals zich af te doen vragen of die investering nu echt nuttig is.

De voeding is afkomstig uit de stallen van Seasonic in de vorm van de Focus Gold 650W. Met deze gloednieuwe units heropenen ze de aanval op het middensegment van goede, betaalbare PSU’s betreft.

Geheugen komt van Corsair in de vorm van 16 GB Vengeance RGB 3000 MHz (let op: het is mogelijk dat je op eerdere foto’s ander geheugen ziet, het testen doen we met consequent dezelfde kit maar soms gaan producten op de foto terwijl een ander aan het testen is, en de voorraad is niet oneindig).

Omdat de Intel Core i7 8700K een ingebouwde GPU heeft maken we voor het testen van moederborden in deze serie geen gebruik van een GPU.

Voor opslag maken we gebruik van de creme de la creme op gebied van M.2 NVMe SSD’s: de Samsung 960 Pro 1TB. Want elke seconde telt.. (nou ja…)

Alle systemen worden met een schone Windows 10 Pro x64 installatie getest op een Cooler Master test bench zoals je hieronder ook zal zien.

We maken gebruik van de laatst beschikbaar gestelde biossen. Om eventuele invloeden van ‘handige’ snelheidsverhogende features tegen te gaan, vrijwel elke fabrikant biedt iets van een multi-core verbetering, gaan we uit van optimised default instellingen met de baseclock en core multipliers vastgesteld volgens Intel spec, en het XMP profiel op het geheugen.

Voor prestaties richten we ons primair op Passmark en Cinebench 15, twee populaire en vooral ook consequente benchmarks. Binnen Cinebench kijken we naar multicore en single core performance en de invloed van de tuning van het moederbord daarop , en bij Passmark primair naar de CPU en Memory benchmarks. Die laatste test weliswaar het geheugen, maar bij een vast profiel kunnen we wel de invloed van het moederbord op de geheugenprestaties vaststellen.

Daarnaast kijken we naar PC Mark 10, een all-round suite, de Mozilla Kraken benchmark, en een aantal verschillende AIDA64 benchmarks. Binnen deze zien we veelal iets meer schommelingen bij herhaaldelijk testen, maar met meerdere runs per benchmark balanceert het aardig uit. Feitelijk gaat voor alle benchmarks op dat we pas echt conclusies kunnen trekken als de prestaties meer dan een procent of twee, en dan consequent tussen benchmarks, afwijken. Per benchmark run zelfs op een enkel moederbord is een dergelijke afwijking per run niet meer dan gebruikelijk.

De render test (Blender, BMW benchmark) waarbij alle cores hard aan het renderen gezet worden geldt ook als een pittige CPU belasting en bij gelijke CPU en RAM weegt dan geheel op het moederbord; een praktische, zwaar wegende test.

Wat betreft dat verbruik gaan we primair kijken naar het idle verbruik, oftewel wat verbruikt het systeem als je deze simpelweg aan laat staan, op onze Voltcraft 450PRO. Het verbruik bij maximale CPU prestaties wordt ook genoteerd, dit doen we met de AIDA64 Engineering versie benchmark met CPU-, FPU- en cache load.

Als laatste bekijken we de geluidskwaliteit met behulp van Rightmark Audio Analyzer. Dit doen we door middel van de loop-test waarbij zowel de uitgang als de ingang wordt gemeten. De keuze is hierop gevallen omdat het op deze manier snel en zonder externe audio hardware mogelijk is om te testen, echter kent wel de beperking dat in geval van ondermaatse prestaties het lastiger vast te stellen is of de oorzaak de kwaliteit van de geluidsweergave of juist de opname is.

Prestaties

Resultaten van de benchmarks:

Als je eerdere Z370 reviews hebt gelezen weet je wat mijn reactie hierop is: boring. Voor de Extreme 4 specifiek is opvallend dat hij bovenaan weet te eindigen bij twee benches en onderaan bij anderen, maar met alles zo dicht op elkaar is het gewoon totaal niet interessant. Met een enkel sample van elk bord is het zelfs aannemelijk dat bij een hertest op zeven nieuwe samples de resultaten compleet andersom zouden kunnen zijn.

Wel interessant om te vermelden is dat ASRock in de bij ons aangeleverde units standaard een all-core boost pushte, met een betere score tot gevolg, goh. Gezien dit gebeurde nadat wij zelf de nieuwste bios versie erop hadden gezet lijkt dit bedoelt om gewoon meer prestaties te bieden en niet op reviewers te neppen (want dat heeft zin….) dus in mijn optiek is dat iets wat een voordeel zou kunnen zijn als je lui bent en totaal niet de bios in wilt. Bij gelijke instellingen echter terug naar stap één: boring.

De belangrijkste leer die we eruit willen trekken is dat het vanuit het praktische perspectief weinig uit maakt voor de prestaties wanneer je een moederbord met gelijke settings. Een luxer moederbord koop je dus voor features, of voor looks, niet voor direct meer prestaties (tenzij features oc gerelateerd zijn etc etc). Het maakt de positie van een betaalbaar bord natuurlijk wel sterker, helemaal wanneer ze visueel ook nog best dik zijn plus een VRM opbouw hebben die ook voor i5 en i7 overclocken voorbij wat je normaliter voor een 24/7 praktische overclock wil draaien voldoen.

Op gebied van stroomverbruik zagen we voorheen nog wel eens verschillen, en ook hier wel iets, maar wederom weinig spannends met de ASRocks mooi in het midden.

Mooi in het midden wat idle verbruik betreft, en aan de bovenkant van gemiddeld wat load verbruik betreft, zij het eigenlijk toch ook binnen een prima marge.

Verschillen zagen we voorheen soms ook bij de geluidskwaliteit, maar ook hier moeten we wel opmerken dat veel van deze borden wel direct tegenover elkaar staan. Allen zijn Z370, geen enkele is een echte budget unit, en allemaal komen ze met iets van een Realtek ALC1220 implementatie waardoor we ook nauwelijks, althans praktisch beperkt, verschil kunnen zien in de audio prestaties. Net als bij X399 testen merkten we hier en daar echter wat opvallende resultaten die zouden aanduiden dat de performance (ruim) beter is dan de fabrikant claimt; dat is normaliter onwaarschijnlijk, maar gezien de mate waarin dat gebeurde reden om er nog even in rust op terug te komen. Dus de audio grafieken houden jullie nog even te goed, maar met geen enkel bord onder de maat presterend geen reden om er al te veel bij stil te staan als issue, helemaal niet voor een middenklasse bord met high-end codec.

Verlichting

Voor de LED foto’s bouwden we dit moederbord op een Cooler Master testbench, pakten we een Cooler Master MasterLiquid 120 erbij, en knalden we het Corsair Vengeance RGB geheugen erin.

We zien de nodige RGB LED actie uiteraard op het bord zelf. Niet heel extreem, maar ook niet te zuinig. Wel moeten we na het testen van zeven borden met bijbehorende softwarepakketten stellen dat ASRock geen voorloper is op gebied van RGB effecten. Zo zijn de opties vergeleken met Gigabyte en Asus beperkter, zowel in aantal effecten als het effect van iets als een snelheid slider (waarbij je bij sommige effecten feitelijk kan kiezen tussen ‘snel’ en ‘veel te snel’ waar anderen juist weer schalen tussen ‘langzaam’ en ‘de F1 Ferrari motor afgelopen weekend’). Uiteraard verlicht een aangesloten LED strip mee, dus er valt wel wat van te maken, maar ik voel mij toch geneigd te stellen dat ik voor RGB implementaties ASRock prima geschikt vind voor het instellen van een enkele vaste kleur en de portemonnee zou trekken voor wat luxers als het gaat om complexe synchronisatie tussen componenten en/of randapparatuur. Aan de andere kant, de meest recente versie van de MSI RGB software werkt nog niet goed, dus daar hebben ze dan weer een streepje voor. Hoe dan ook: Wel iets waar ASRock op mag focussen om door te ontwikkelen met de populariteit van RGB.

Conclusie

(vast Z370 verhaal voor mensen die eerdere Z370 reviews niet hebben gezien) Wat in onze optiek eigenlijk het beste nieuws is van de Z370 – Coffee Lake lancering is dat we met deze nieuwste Intel generatie weer een echte stap vooruit maken. Niet op IPC overigens, eigenlijk zien we per-core inhoudelijk vooral weer een klein stukje evolutie en de upgrade van Z270 naar Z370 is ook niet eens heel extreem. Hoewel het positief is dat we 40 PCI-e lanes tot onze beschikking hebben is het grote verschil dat de i5 en de i7, voor Z370 toch de logische koppelproducten, er beide twee cores bij hebben gekregen. Zeker voor de i7 met hyperthreading hebben we het nu over 12 threads wat toch best spannend is.

Daarmee hebben we dus wel een nieuwe generatie bereikt die voor mensen met oudere systemen weer echt interessant is als upgradepad. Zeker zij die nog in de Sandy of Ivy bridge generatie zitten, maar ook vanuit Haswell of zelfs Sky- en Kaby-lake gebruikers zullen zich toch afvragen of ze die 50% meer cores plus wat optimalisaties toch niet kunnen gebruiken. All-round prosumers met de nodige game-, foto- en video activiteiten zeker wel, maar ook voor gamers die nu tegen hun CPU aan zitten te hikken voelt het in elk geval niet als een bescheiden vooruitgang (overigens met de kanttekening dat het nog altijd sterk per game afhankelijk is of een last-gen i5 niet gewoon voldoet). En dat gevoel van een echte upgrade is toch wel weer fijn om weer eens te voelen.

En voor dat nieuwe systeem heb je dan een nieuw moederbord nodig, wat een goede blik op deze Z370 line-up toch wel relevant maakt. Maar welke koop je dan?

Wat niet veranderd is is onze visie over hoe je een geschikt moederbord uitzoekt:
– Kies welke features je nodig hebt
– Bedenk welke features je eventueel verwacht in te kunnen zetten in de levensduur van je build (en kijk realistisch gezien niet verder dan 5 jaar)
– Pak een aantrekkelijke aan de betaalbare kant van je resultaten, of voeg eventueel wat budget toe om de uitstraling (of toch die gekke extra feature) te krijgen die je kan waarderen.

Dat klinkt op zich eenvoudig, ware het niet dat benodigde features bepalen best tricky kan zijn. Hoe veel fans heb je nodig, hoe veel opslag wil je aansluiten, hoe ver ga je overclocken? En vooral dat laatste: wat is nu echt het verschil tussen al deze VRM constructies en het gevolg in de dagelijks praktijk. Het wordt er niet eenvoudiger op wanneer je bedenkt dat geen van deze zeven Z370 bordjes echt budget is. Oftewel geluid is overal minimaal goed, in dit geval overigens erg goed, overclocken met praktische 24/7 overclocks lukt ook wel, en over the out of the box prestaties kunnen we ook niet vallen over welk bord dan ook.(/vast Z370 verhaal)

Met die basis stappen wat moederbord keuze betreft zet ASRock de Extreme 4 eigenlijk direct heel erg interessant neer, zelfs voordat we gaan vergelijken. Sure, hij zit iets boven de budget reeks, maar is dan wel redelijk compleet uitgevoerd voor de meeste doeleinden, kent zeker geen goedkope VRM opbouw, en laten we hem visueel gezien ook geen instapper noemen. Of anders verwoord: Ik denk dat hij op dat vlak de druk op duurdere borden best stevig opvoert met al zijn dikke kappen.

Uiteraard lever je wel wat in, zo zien we de tweede LAN poort van de iets duurdere K6 verdwijnen, en ook de fysieke knoppen zijn hier niet op gesoldeerd (opvallend genoeg zitten de soldeerpunten er wel), maar daar is de prijs ook naar. Ook voor de RGB liefhebber zien we toch de nodige LEDjes erop zitten, maar zeg ik dat wel met de toevoeging dat ASRock geen koploper is op gebied van RGB gerelateerde software. Andere minpunten zijn het feit dat de USB 3.1 Type-C header voor het frontpaneel beperkt is toch Gen1, dus 5Gbps, maar je moet wel een stevige externe SSD hebben om daar tegenaan te lopen.

Maar ik zie in bijna traditionele ASRock stijl wel gewoon veel value. Zeker voor zij met een SATA verslaving, maar ook dankzij het feit dat je er toch aardig op door kan bouwen. WiFi ontbreekt, maar als je wilt kan je de chip er in prikken. Wat USB betreft zien we niet extreem veel, maar voor de meesten genoeg inclusief een Type-C en Type-A USB 3.1 gen2 connector achterop, en ook intern is deze ASRock rijkelijk toebedeeld zoals we van een lekker diepzwart bord zouden verwachten met naast de Type-C connector nog drie USB 2.0 en twee USB 3.0 headers. Daarmee sluit je vrijwel elke kast aan, maar ook de nodige ondersteunende hardware, bijvoorbeeld als je voor je RGB oplossing de software uit wilt sluiten en voor iets als een NZXT Hue kit wilt gaan. SLI en Crossfire gaan ook, zoals gezegd is de audio ook een dikke prima, en dan denken wij dat je best een wat meer-eisende gebruiker moet zijn om meer dan een bord als dit objectief goed te praten.

Again, er zijn wel argumenten voor meer, luxer, dikker, maar met het oog op de portemonnee die met de huidige geheugen en GPU prijzen, danwel een abonnement op het Lego-aanbiedingentopic (guilty) wellicht wat minder gevuld is dan je eigenlijk zou willen zien we hier toch vooral een hele verstandige, weinig-nonsense koop voor heel veel Coffee Lake builds-to-be.

Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie: