Samenvatting

De nieuwe AMD Ryzen processors zijn weer een stukje beter, vooral in het stuk waar ze voor bedoeld zijn: multi-threaded applicaties. Positief zijn we over de prestatieverbeteringen, de compatibiliteit met bestaande moederborden, het feit dat AMD Ryzen als platform al aardig volwassen is geworden, en het feit dat er nu standaard een koeler bij de processor zit. Voor overclocking wil je wat zwaarders, maar het voldoet ruimschoots. Intel heeft de druk weliswaar weer opgevoerd met Coffee Lake, maar een evenaring van de pure CPU kracht die je hier voor je centen krijgt is er nog niet: 9/10.

AMD Ryzen review en kooptips deel 2: Ryzen 5 2600X

Donderdag 19 April, 15:00. Weer een tijd die al enige weken op ons whitebord stond gekalkt zoals het vaker gaat met grote nieuwe processor lanceringen. Nu zal de definitie van groot van persoon tot persoon verschillen, maar niemand zal ontkennen dat de lancering van Ryzen vorig jaar een kleine aardverschuiving was in processorland. AMD stond in één klap weer echt op de kaart en “you’ll never believe what happened next” om maar met clickbait termen te gooien, maar daar gaan we het zo over hebben. Zo’n klapper maak je maar eens in de paar jaar, en relatief gezien is de nieuwe Ryzen 2000-serie natuurlijk niet zo’n grote stap, maar het is wel een relevante.

Dit is deel 2 van onze Ryzen 2000-serie launch, waarin we het specifiek over de nieuwe Ryzen 5 2600X gaan hebben, het nieuwe 239 euro kostende zes-core-twaalf-thread model voor de middenklasse. In deel één over de Ryzen 7 2700X gingen we wat dieper in op een aantal zaken, we houden het hier wat praktischer: wanneer is deze processor interessant en waar moet je rekening mee houden bij eventuele aanschaf. Dat houdt in dat er enige overlap is tussen deel één en deel twee, dus voor de korte versie skip gerust naar de hoofdstukken ‘voor wie is de Ryzen 5’ en de conclusie.

Wil je wat meer over de achtergrond van Ryzen? Check dan deel één eerst even. Overzicht van andere gerelateerde stukken:
– Deel 1: AMD Ryzen 7 2700X review en kooptips
– Deel 2: AMD Ryzen 5 2600X review en kooptips
– Deel 3: Gigabyte X470 Aorus Gaming 7 WiFi review
– Deel 4: ASUS ROG Strix X470-F Gaming review
– Deel 5: Objectief testen terzijde – Onze eigen kijk op AMD Ryzen
– Deel 6: ASUS ROG Crosshair VII Hero review
– Deel 7 en verder: TBD.

What’s new

Voor we starten wel relevant: wat is er nieuw aan deze tweede generatie Ryzen processoren?

– Het procedé is verkleind van 14nm naar 12nm.
– Ryzen 2’s zijn een paar 100 MHz hogere kloksnelheden dan de voorgangers, tot 4300MHz en AMD geeft aan dat 4200MHz all-core overclocks het uitgangspunt zijn .
– De kloksnelheden bij belasting van meerdere processorcores blijven dankzij aanpassingen gemiddeld een stuk hoger dan de vorige generatie. (Evt meer leesvoer als je op “Precision Boost 2” zoekt)
– Prestatieverbeteringen van het cache geheugen, laten we dat samenvatten als “AMD heeft nog wat optimalisaties toegepast”.
– AMD voegt een feature toe genaamd StoreMi waarbij je trage, grote mechanische harde schijven makkelijk kan combineren met SSD’s of een deel van je werkgeheugen voor SSD-like performance in je applicaties zonder dat ze allemaal daadwerkelijk op je schijf hoeven te passen (en zonder te hoeven formateren). In feite maak je er dan een soort mega SSHD van. Komen we in een los deel op terug.
– Een praktische vernieuwing, maar wel een nieuwe en relevante: De Ryzen 6 2600X wordt nu met een koeler geleverd. Geen fancy RGB koeler zoals de 2700X, maar wel een koeler wat bij de 1600X (en de i5-8600K) niet het geval was.

Het grootste ‘what’s new’ onderwerp is iets wat eigenlijk helemaal niet nieuw is: AMD Ryzen 2 bouwt op hetzelfde AM4 platform als zijn voorganger en werkt daarmee ook op nagenoeg elk bestaand X370 moederbord. Hoewel vandaag ook de X470 chipset wordt gelanceerd, de opvolger van de X370 chipset, kan je dus prima je bestaande Ryzen setup upgraden naar de nieuwste generatie.

Kleine kanttekening is dat het TDP van de Ryzen 7 2600X 95 Watt is, dat is niet ‘weinig’. Je hebt niet per sé de nieuwste chipset of het meest luxe moederbord nodig, maar één met een beetje redelijke stroomvoorziening is wel het uitgansgpunt. Daarover straks meer.

Uitpakken en montage

Een kijkje naar wat je krijgt als je er één koopt. In de doos zitten de processor zelf, een Ryzen 5 sticker, en de nieuwe Wraith Prism koeler.

De koeler is vergeleken met Intel koelers aan de forse kant, maar het is geen RGB-powered heatpipe model zoals bij de Ryzen 7 zit.

Installatie stelt weinig voor: Chip in het moederbord, en gezien de koeler al koelpasta heeft hoef je enkel de vier schroeven vast te draaien. Oh en de ventilator op je moederbord aansluiten is handig 😉

Als relatief bescheiden koeler zien we geen problemen met het expansieslot. De koeler komt redelijk dicht bij het geheugen, maar alleen de meest extreme modules in slot één zal het een overweging voor zijn (en die combineer je toch niet met een stock koeler).

Maar goed, geen LED dus, zoals in de Wraith Prism op de 2700X. Of dat echter reden is om de grotere broer te pakken?

Saaie sh…

Voor de liefhebber hebben we de prestaties van de nieuwe generatie met de oude vergeleken, en hebben we een concurrend Intel systeem ernaast gelegd. Alle AMD processors in de test zijn hertest op hetzelfde Gigabyte X470 Aorus Gaming 7 WiFi bord, de Intel Core i7-8700K is getest op een Gigabyte Z370 Aorus Gaming 7, waarom ook niet.

Kort door de bocht: We vinden de 2600X een hele nette prestatie neerzetten. Hij laat de iets goedkopere i5-8400 ruim achter zich in zware taken, en zit de veel duurdere 8700K toch verdacht op de hielen; het is een krachtig processortje.

In taken die zwaar op de vele cores in de moderne processor kunnen teren (denk aan renderen, videobewerking, modelling) is AMD duidelijk de baas dankzij de extra cores en threads, al is het gat kleiner nu het Intel vlaggenschip 6 cores heeft in plaats van 4. Het gat in Cinebench 15 en Blender is echter nog altijd flink.

Games

Ik zal niet in hetzelfde detail treden als in deel één, maar in grote lijnen is de positie van Ryzen 2 in gaming niet significant anders dan die van Ryzen 1. Bij Ryzen 1 testte we een aantal games en zagen we niet veel spannends, maar in de weken erna bleek dat in menig (andere) game de prestaties in sommige gaming scenario’s wat achterliepen. Afhankelijk van de game en setting is dat nog zo.

Gezien we een beperkte tijd hebben bij dit soort launches en we in de afgelopen weken te kampen hebben gehad met wat tegenslagen voor de review planning (volle werk agenda, ziekte (niets ernstigs)) hebben we niet zo veel games kunnen testen op het niveau dat we van onszelf verwachten voor keiharde conclusies. We hebben -veel- getest to dusver met o.a. een GeForce GTX 1070 Ti en een AMD Radeon RX 580, maar nog niet het aantal runs dat we goed genoeg vinden. Afhankelijk van welke games en settings je pakt kan je de beeldvorming redelijk sturen, zowel ‘voor’ Intel als ‘voor’ AMD is het redelijk eenvoudig om een beeld te schetsen wat de ander in een minder daglicht zet. Benchmarks als absolute maatstaf is prima, maar we gaan onze games benchmarks pas tonen wanneer onze hele game line-up uitvoerig is afgetest.

We kunnen wel een paar voorzichtige conclusies trekken uit de games tot dusver die we draaiden op die mid-high-end GPU’s.
– We zien tot dusver geen significante verschillen tussen de 2700X, 7700K en 8700K bij zwaardere settings: 4K gaming, 1440p op hoge settings, 1080p op hoge settings in AAA games.
– We zien in een aantal games waarbij extreem hoge FPS waardes mogelijk zijn in combinatie met een i7 de Ryzens daar niet altijd aan kunnen tippen, ongeacht de resolutie of setting. Bijvoorbeeld CS:GO.
– We zien bij een deel van de AAA games op lichtere settings (1080p Medium, incidenteel 1440p Medium) een paar procent voordeel voor het Intel gebaseerde systeem.

Dit is, in grote lijnen althans, het beeld wat na Ryzen 1 ook bestond. Het vermoeden bestond dat de kloksnelheid of ‘IPC’ van de processors de grote factor was waarom Intel bij die lagere resolutie toch de voorsprong had; hun processors liepen tenslotte op hogere snelheden per core. Kijken we echter naar wat we nu zien met de Ryzen 7 1700X in een nieuw X470 moederbord een jaar later, dan zien we in de meeste benchmarks dat die de (per core flink snellere) 2700X niet gek veel ontloopt, er lijkt dus meer sprake van iets in de architectuur dan dat de snelheid het verschil maakt, iets wat we ook kunnen doortrekken naar de Ryzen 5. Er zijn games waarbij wel wat meer verschil te zien is, maar het totaalplaatje verandert niet.

Maar wat moet je hier nu mee als gamer? In onze optiek blijft de situatie gelijk ten opzichte van een paar maanden terug: Enerzijds zeggen we dat de praktische implicaties van de game verschillen veelal niet opwegen tegen andere voordelen als je naast gamen ook wilt streamen of andere creatieve taken doet, maar wil je puur en enkel over gaming praten? Dan heeft Intel hier de sterkste kaarten en Ryzen 2 verandert de status quo niet.

Toch bevinden we ons hier in een lastige situatie wanneer we even alle Intel processoren samen scharen. Enerzijds zien we voor gamers hier geen nadelen bij de Intel keuze in het hogere segment, maar anderzijds zien we dus geen significante verandering in ervaring. Hoewel een i5 met nu 6 cores een stukje meer ademruimte geeft voor de toekomst is het natuurlijk de vraag wanneer er games komen die profiteren van meer dan zes, waardoor het weer niet ondenkbaar is dat een Ryzen 5 op termijn interessanter kan zijn. Hetzelfde gaat op voor de i3; de dag dat ‘slechts’ vier cores een FPS-belemering gaat vormen zal toch binnen afzienbare tijd moeten komen Als ultieme gaming CPU lijkt de Intel Core i7-8700K in elk geval voor die afzienbare tijd wel koning, we verwachten niet snel dat een zes core twaalf thread processor daar problemen heeft. Maar of de keuze tussen een i5 en een Ryzen 5 voor gaming even vanzelfsprekend is? Mocht iemand een glazen bol hebben horen we het graag.

Maar voor wie is deze Ryzen 5?

Theoretische discussie terzijde. Maar wat moet je hier nu mee, en wanneer is dit de juiste processor voor jou?

In de Ryzen 7 review noemden we al dat de hoeveelheid kracht die het nieuwe middensegment in huis heeft (zoals deze processor) een uitdaging is voor de zwaardere, duurdere processors. Dit is dermate krachtig dat je er feitelijk alle kanten mee op kan. Net als de high-end processors moeten we ook hier opmerken dat voor de meest basale taken als mailen, browsen en Netflix, je hier ook gewoon overkill capaciteit hebt; je koopt dit dus niet voor dat soort basic zaken. De doelgroep van deze processor is mensen die wel zware taken (video editting, renderwerk, zwaar multi-tasken) uitvoeren maar niet de hoofdprijs willen betalen (lees: geen Ryzen 7 willen kopen).. Kijken we naar rekenkracht voor creatieve applicaties dan ligt de Ryzen 5 stevig voor op de Intel Core i5, en als jij veel videos bewerkt dan profiteer je daar enorm van. Je kan hem tot op zekere hoogte als een soort budget Intel Core i7 benaderen, en dat is geen slechte titel.

Puur en enkel voor gaming? Dat hebben we net besproken en blijft vooralsnog Intel domein, maar gamen gecombineerd met de hierboven genoemde taken scharen we ook onder de doelgroep en groep mensen voor wie dit ‘de juiste processor is’.

De groep waar we nog niet 100% zeker over zijn is streamers. In onze eerdere tests bleek dat een Intel Core i5-8400 kracht te kort komt voor software encoding. De multi-threaded Ryzen 5 2600X zal dat ongetwijfeld beter afgaan, maar we hebben het nog niet getest. Uitgaande van eerdere ervaringen vermoeden we dat streamers die dat serieus nemen gebaat zullen zijn van de Ryzen 7 upgrade, en we zijn daarom terughoudend om de Ryzen 5 daarvoor aan te bevelen, maar we houden dus even een slag om de arm. Streamers die budgetair moeten kiezen tussen een Intel Core i5 en Ryzen 5? Dat is een eenvoudige zaak.

Maar computers zijn zo duur! Wat nu.

I know, maar wat doe je eraan? Het is zeker een feit gezien de prijzen van werkgeheugen en SSD’s hoger liggen dan het ooit was, al zien we daar weer langzamerhand een verschuiving in de goede richting. Vooral gamers zullen zuur kijken naar de prijzen van grafische kaarten, en ik zat deze week nog redelijk zuur te kijken toen ik realiseerde dat de goedkoopste dual fan GTX 1060 3GB variant gewoon nog 280 euro kost.

Het zal voor Ryzen 2 ook een lastige uitdaging zijn, want de realiteit is dat als je huidige pc voldoet, of het nu voor gaming of creatieve taken is, het zo’n gek idee niet is om nog even door te bikkelen. Aan de andere kant als je echt aan een nieuwe PC toe bent zien we veel krachtigere processoren dan een jaar terug (pre-Ryzen / 8th gen Core). Ook wat videokaarten betreft staat de nieuwe generatie nog niet echt voor de deur. AMD ververst de RX 500 serie voorlopig nog even, Nvidia heeft volgens de geruchten mogelijk in Q3 weer een keer iets nieuws, met de pittige kanttekening dat niemand weet hoe veel sneller dat gaat zijn en vooral: hoe veel duurder. Ben je aan een PC toe dan zeggen wij dat je beter plezier van een stevige PC kan hebben die nu te koop is dan te zuurpruimen over wat nog komen gaat. Vergis je niet: Zitten we straks in Q3-Q4 dan zal er ook weer wat nieuws om de hoek liggen.

Wil je graag gamen en vind je een PC nog te duur? I hear the PS4 / Xbox One is pretty ok.

Helemaal geen geld over? Wij vonden dit apparaat van zo’n 15 euro zeer vermakelijk! Compute performance stelt wel wat teleur 😉

Kooptips: Moederborden

We hebben een aantal nieuwe X470 moederborden al door de molen gehaald en moeten stellen: hot damn. De nieuwste generatie is weer frisser, rijkelijk gevuld met features, net weer wat dikker aangekleed, maar niet onbelangrijk: weer wat duurder. Mooi spul is leuk, maar laten we budget niet negeren.

De realiteit van moederborden kopen blijft in onze optiek echter al jaren hetzelfde:

– Check welke features je nodig hebt (Opslag, netwerk wensen, USB wensen)
– Controleer dat het bord in jouw behuizing past (ATX, mATX, ITX formfactor) en dat het een AM4 socket bord is. Intel chipsets en AMD processors werkt niet echt lekker (of totaal niet).
– Bedenk welke features je eventueel in levensduur van je pc verwacht te gebruiken (meer dan 5 jaar vooruit denken is zinloos)
– Pak een aantrekkelijke optie voor een leuke prijs, of geef evt wat extra uit voor een dikke uitstraling naar wens. Vind je de bord XXX helemaal de lekkerste ooit? Lekker doen.

Meer betalen doe je vooral voor features, de processor gaat niet spontaan harder. We zien dat de ASRock X470 Taichi Ultimate wat achter blijft in de grafieken, maar ik twijfel geen moment dat dit door een (te) vroege bios komt. Die 1% in memory markt werkt overal door, en we verwachten dat ze dat getuned hebben tegen de tijd dat ze in de winkel liggen; ervaring leert dat we daar op kunnen vertrouwen. (al is wachten op bevestiging nooit slecht).

Stroomvoorziening is wel een puntje, want de pittige acht core vertuikt op volle toeren wel wat natuurlijk. Geen van die X470 borden in de vergelijking komt in elk geval te kort op gebied van stroomvoorziening en is daardoor een slechte keuze voor deze processor. Hetzelfde gaat op voor de X370 borden die we vorige generatie hebben getest met uitzondering van de ASRock Fatal1ty X370 Gaming ITX/ac; die zouden we niet met het vlaggenschip aan het werk zetten uitgaande dat we stevige boosts willen aanhalen. Dit zijn o.a.
– Asus Prime X370 Pro
– Asus Crosshair VI Hero
– Asus Crosshair VI Extreme
– ASRock Fatal1ty X370 Professional Gaming
– ASRock X370 Killer SLI
– Gigabyte Aorus X370 Gaming 5
– MSI X370 XPower Gaming Titanium.
– MSI X370 Gaming Pro Carbon

Een X470 moederbord is dus niet nodig, maar is een X470 moederbord toch niet beter dan? Antwoord op de vraag stoeien we nog een beetje mee, de hertest van de nieuwe Ryzen 2 op oudere moederborden loopt nog, maar vooralsnog zien we geen schikbarende verschillen of verschillen die we niet op andere manier kunnen aanpakken. De nieuwe ‘Precision boost 2’ feature ontbreekt en die heeft wel echt een forse impact, maar die kan je grotendeels ondervangen met een handmatige instelling in de AMD Ryzen Master software bijvoorbeeld. Gezien nieuwe moederborden over het algemeen een stuk duurder zijn bij lancering klinkt een leuke X370 of zelfs B350 aanbieding niet direct gek. Standaard uit de doos zal een X470 normaliter dus wat hoger boosten en zien we (soms) significante verschillen, maar afhankelijk van de prijzen de komende weken klinkt het niet direct onaantrekkelijk om een potentiele grote besparing te compenseren met een kleine software of bios tweak.

Omdat we B450 nog niet hebben getest, en sowieso maar karig worden gesampled in niet-X-chipset moederborden, is het nog even de vraag hoe groot de praktische meerwaarde is van een X470 bord boven bijvoorbeeld B450. In theorie maakt XFR2 daar een verschil, maar ook hier verwachten we dat je handmatig het verschil op kan vangen. We laten ons er nog even niet over uit tot we het hebben getest.

Dus: Kies welke features je wilt, denk daarbij aan de hoeveelheid M.2 SSD’s, aantal USB poorten en of je meerdere of 10Gbps LAN poorten wilt, en nogmaals: volg daarna je hart. Enkel even checken dat er sprake is van een dramatische VRM, en knallen maar.

Een paar tips van ons om over na te denken.
– Denk specifiek na of je verwacht snellere externe SSD’s te gaan gebruiken, vooral in dat geval is een USB 3.1 Gen2 connector handig.
– Controleer of de interne USB headers overeenkomen met de layout van je behuizing. Een Type-C header op je moederbord doet weinig zonder Type-C header op je case. Voor elke twee USB 2.0 of 3.0 poorten op je behuizing moet je één interne USB 2.0 of USB 3.0 header hebben.
– Ga je voor externe RGB oplossingen zoals NZXT Kraken koelers, zorg dan ook dat je voldoende interne USB headers daarvoor hebt.
– Probeer een moederbord te pakken met ALC1220 codec voor het beste geluid. Implementaties verschillen iets, maar die zijn allemaal ‘goed’. Als je enkel USB audio gebruikt kan je het negeren.
– De meeste merken hebben RGB sync features, maar niet alle borden hebben even veel headers. Sommige hebben addressable RGB headers die per LEDje effecten kunnen geven in plaats van dat de hele strip één kleur is. Wil je meer met licht, dan is dat iets om naar te kijken.

Wat die RGB opties betreft moeten we erop wijzen dat geen van de softwarepakketten van de vier grote moederbordbouwers perfect is. Met elk van de systemen lopen we wel eens tegen dingetjes aan waardoor de effecten net niet zijn zoals we willen. Asus geven we net de winst wat gebruiksvriendelijkheid betreft en integratie met andere Asus hardware, vooral ook handig dat Asus zo veel compatible randapparatuur heeft. Gigabyte is ietswat spartaanser in de software maar komt redelijk dichtbij, onze streaming rig synct in elk geval eenvoudig genoeg met de aangesloten randapparauur. Met MSI hebben we een paar generaties gedonder gehad dat het syncen niet werkte en dat we handmatig elk apparaat een kleur moesten geven, al wachten we nog op X470 borden om te testen of dat (zoals geclaimd) inmiddels verholpen is. ASRock is het meest basaal, maar biedt wel als enige zonder eigen gesloten systeem de optie om de RGB header pin-outs aan te passen, mocht je bijvoorbeeld chinese strips importeren met afwijkende pin layouts.

Visueel erg sexy: De ASRock X470 Taichi Ultimate, met o.a. 10Gbps LAN poort.

Kooptips: Koeling en overclocken

We kunnen de nieuwe koelers niet in onze vaste test setup vergelijken, die draait op Intel, maar we zijn wel te spreken over de prestaties die we tot dusver hebben gezien. Met de standaard XFR boost of een hele bescheiden handmatige tweak zien we niet direct reden om de Wraith koeler aan de kant te zetten, waarbij we AMD mogen bedanken dat de processors intern gesoldeerd zijn; de interne hitteafdracht is namelijk erg goed.

Ga je serieus overclocken dan blijft een losse processorkoeler geen gek idee, iets wat we ook zouden overwegen als je echt frequent en consequent zware belasting op de processor uitoefent; een degelijke heatpipe gebaseerde koeler komt dan tot zijn recht. Gelukkig zijn de meeste modellen tegenwoordig AM4 compatible voor deze processors, dus aan keuze geen gebrek. Overclocken is in elk geval toegankelijk met de Ryzen Master software, dus als je er aan denkt zeggen we: probeer het zeker! (Op eigen risico…)

Een kleine middenklasser zoals een Scythe Kotetsu II is een prima uitgangspunt als betaalbare koeler voor processors als dit. Die kwam onlangs zeer goed uit de test en kent een scherp prijskaartje wat bij de doelgroep past; hele dure koelers brengen een Ryzen 5 build te dicht bij een Ryzen 7. Wil je meer voor welke reden dan ook? Dan zijn go-to middenklasse modellen zoals de Scythe Mugen 5 (PCGH of niet) Rev B. een goed uitgangspunt. Als je wat luxers wilt en wilt inzetten op lange garantie en top inbouwgemak dan blijft Noctua altijd aantrekkelijk; iets als een NH-U14S komt hier ook goed tot zijn recht, maar we vinden de prijs ten opzichte van een Ryzen 7 2700X met stock koeler dan wel een puntje.

De Scythe Kotetsu, een prima uitgangspunt als betaalbare-middenklasser

Wil je toch wat meer uitgeven aan de uitstraling? Cooler Master is één van de weinige met een redelijke RGB luchtkoeler line-up en be quiet! heeft de altijd aantrekkelijke geheel zwarte Dark Rock modellen beschikbaar. De meeste waterkoelers van de grootheden zijn ook AM4 compatible, maar we gaan ze niet allemaal opnemen, maar gezien de kosten denken we dat wij dat geld dan liever in een Ryzen 7 zouden stoppen dan een luxe koele.

Kooptips: Voedingen

Wat dit betreft verandert er eigenlijk weinig aan het advies wat je vorige maand of vorig jaar had kunnen krijgen. Wij testen weliswaar vaak met enorm overpowered voedingen zodat we er ook de meest extreme processoren en grafische kaarten aan kunnen hangen, en het is ook verdomd tof om “Seasonic Prime Titanium” naast je te zien staan, maar als je dan bij een beetje overclockscenario 200-250 Watt uit de muur ziet komen begin je toch te twijfelen of het niet een beetje overkill is.

Zoals vaker even voorop: Kwaliteit is geen overkill. Een goede voeding kan het verschil maken tussen werkende en overleden hardware, en de bijbehorende garantie is ook niet iets wat je moet negeren. Het is soms verdomd lastig om kwaliteit te bepalen, zelfs een merknaam is (niet altijd) een garantie, dus enige voorzichtigheid is geboden. Recente modellen van Seasonic, Corsair, Cooler Master, be quiet! en Antec (ik noem even de merken die wij zelf gebruiken, ik sluit anderen niet uit) geven in elk geval genoeg gemoedsrust dat je pc niet zal ontploffen, maar verschillen blijven aan de orde.

De Seasonic Focus Gold serie is een mooi voorbeeld van een goede voeding, zonder te overdrijven.

Cruciaal om te onthouden is dat een opgegeven vermogen niets, nul, noppes zegt over de kwaliteit. Meuk 700W, 900W voedingen en dergelijke zijn je reinste oplichterij. Trap daar dus niet in.

Vermogen is niet geheel onbelangrijk. Niet alleen moet de voeding voldoende kracht hebben voor wat jij wilt, maar de meeste voedingen zijn ook efficienter en stiller als ze niet tot het uiterste worden gedreven. Enige overcapaciteit kan dus geen kwaad.

Kijken we naar de verbruiksdata van onze systemen kunnen we een quick ’n dirty lijstje maken met veilige uitgangspunten voor je systeem. Veilig als in: een beetje overclock kom je ook nog prima mee weg.
– <400 Watt voedingen voldoen voor Ryzen 5 systemen met budget GPU (GTX 1050/1050Ti, RX 560) - Ca 450 Watt voor een Ryzen 5 systeem met een mid-power GPU (AMD RX 570 / GTX 1060/1070) - Ca 550 Watt voor een Ryzen 5 met mid-high-power GPU (RX 580, GTX 1080) met evt OC, of high-power GPU zonder (of met beperkte) OC. - Ca 650 Watt voor een Ryzen 5 met high-power GPU (RX Vega, GTX 1080 Ti) met overclock. Let op dat echt zwaar overclocken, dus meer dan een beetje praktische 24/7 oc, van CPU en GPU het verbruik significant kan doen oplopen, dus laat je specifiek adviseren als je die kant op gaat.

Kooptips: Geheugen

We haakten er eerder al op aan: AMD Ryzen en geheugen compatibiliteit is nog niet op het niveau van Intel. Dat nemen we ze niet kwalijk, Intel Core tech heeft vele jaren voorsprong, maar het is wel iets waar we bij stil moeten staan. Sinds de vele bios updates na de initiele Ryzen launch en het feit dat geheugenfabrikanten en moederbordfabrikanten nu ruimschoots de tijd hebben gehad hebben we op al onze Ryzen builds eigenlijk geen issues meer ervaren, maar we weten wel dat lang niet elke kit even soepel werkt.

Wel positief is dat inmiddels bijna elk AMD moederbord XMP profielen kan toepassen. Deze profielen initieel bedoeld voor Intel vertellen het moederbord simpelweg wat optimale settings zijn (door de fabrikant vooraf opgegeven) waardoor je met één druk op de knop het geheugen op de maximale gespecificeerde snelheid hebt draaien.

Voor AMD Ryzen 2 geldt een officiele specificatie van 2933 MHz, maar veel van de snellere kits die wij beschikbaar hebben werken ook op die hogere snelheid. Hoewel de consensus is dat je bij AMD meer profiteert van sneller geheugen dan bij Intel valt dat in veel gevallen erg mee. Vooral in de compute / creatieve taken zien we weliswaar wat verschil, maar of je er meteen veel extra voor wilt investeren is mijns inziens de vraag als we naar de grafieken kijken.

Verschil? Uiteraard. Maar of het significante investeringen goedpraat valt te betwijfelen.

Geheugenkits waarvan wij weten dat die goed werken op AMD Ryzen:
– Corsair Vengeance LPX 16GB (2×8) 2400MHz (Met XMP profiel)
– Corsair Vengeance LPX 16GB (2×8) 3000MHz (Met XMP profiel)
– Corsair Vengeance RGB 16GB (2×8) 3000MHz (Met XMP profiel)
– Corsair Dominator Platinium SE Torque 32GB (2×16) 3200MHz (Met XMP profiel)
– Crucial Ballistix Tactical 16GB (2×8) 3000MHz (XMP als basis, maar 3000 verandert naar 2933)
– Crucial Ballistix Sport LT Gray 16GB (2×8) 2666MHz (Met XMP profiel)
– G.Skill FlareX 16GB (2×8) 3200MHz (C14) (Met XMP profiel)
– G.Skill SniperX 16GB (2×8) 3400MHz (C16) (Met XMP profiel)

Deze drie Corsair kits werken dus sowieso:

Dit onderstaande GeIL Super Luce geheugen moeten we nog testen…

We hebben niet alle kits bijgehouden die we in het afgelopen jaar met Ryzen hebben gecombineerd, dat ware er nog wat meer, maar hoewel we weten dat niet alle kits even goed werken hebben wij geen situatie gehad waarin een Ryzen build bepaald (toevallig aanwezig) geheugen niet slikte. Ook de meeste 3000MHz kits bleken het goed te doen, terwijl 3000MHz en Ryzen niet lekker werkt. Voor de 3000MHz kits pakken we eerst het XMP profiel en passen we vervolgens de 3000MHz snelheid aan naar 2933, en klaar. Een fijn gegeven, want 3000MHz kost in de praktijk vaak niet meer dan trager geheugen, en zoals we in de grafiek zien zitten we daar nog snellere kits al aardig op de hielen.

Het is altijd raadzaam de compatibility list van je gekozen moederbord te raadplegen ter bevestiging.

Advies: OS

Inkoppertje, maar mocht je nog overwegen met Windows 7, 8 of 8.1 aan de slag te gaan? Don’t. Het is vragen om problemen, ook 32-bit Windows geeft uit onze bredere ervaring meer hoofdpijn dan we iemand aan willen doen.

Ben je een echte fanatieke tweaker, veel succes, maar als algemeen advies? Windows 10 64-bit it is, simpel.

Zijn je Windows vies? Met de Karcher Vac hou je je Windows streeploos schoon! #ad #spon #notreally

Conclusie

Voor de uitgebreide conclusie over AMD Ryzen 2 als geheel verwijzen we naar de deel één over de R7 2700X.

Wat de Ryzen 5 2600X specifiek betreft: We zien dat AMD ook hier een leuke stap vooruit heeft gemaakt, zowel in single core prestaties, multi-core prestaties, en vooral (en dat is hier en daar lastig terug te zien) in prestaties waarbij een deel van de cores en threads wordt belast. Het is uiteraard niet de revolutie die Ryzen was, maar zeker een mooi stukje evolutie. Dat stukje komt ook goed van pas, want we hebben Intel stevig zien reageren op Ryzen 1 door het aantal cores in hun Core i processors te vergroten, dus de druk staat nu meer op AMD dan voorheen.

Met zes cores en twaalf threads in het populaire middensegment voor processors is de Ryzen 5 vanzelfsprekend zeer capabel, dit is het segment waar tot een jaar geleden vier cores zonder multi-threading de standaard was (“yay concurrentie!”). Het is een core- en threadcount waarvan we redelijk gerust kunnen zijn dat je daar niet heel snel wat mee tekort zal komen en meer dan voorheen zetten deze processors de topmodellen zoals i7’s en Ryzen 7’s onder druk. Een Ryzen 7 2700X is krachtiger, maar je zal niet snel iets vinden wat niet soepel zal werken. Daarvoor moet je extreem zware render taken bedenken, dan praten we over pro niveau en die investeren toch makkelijker, of we hebben het over streamers. Denk je aan streaming is ons advies op basis van ervaringen zelfs met de i7-8700K: bespaar dan niet op je CPU en koop het zwaarste wat je kan betalen.

Koop je een processor puur en enkel voor gaming? Dan zien we de Intel Core i5 als een hele sterke optie, en ook daarvan zeggen we ‘je kan er eigenlijk alles wel mee’ ondanks dat de Ryzen 5 in creatieve taken significant sterker is. Puur voor gaming zien we de AMD in bepaalde games en settings net wat achter blijven. Veel is het niet, praktisch relevant vinden we het ook niet, maar als we puur over gamen praten heeft Intel nog gewoon de objectieve win.

Maar doe je meer, grafische taken, design, renderen, video editting en dergelijke, dan biedt een Ryzen 5 meer power voor je euro’s dan de concurrent, en dan is er objectief één sterkere keuze. AMD maakt het in 2018 nog iets interessanter dan in 2017 door verder te gaan met hun AM4 socket, oftewel oudere moederborden zijn ook compatible (en betaalbaar!), en er zit op de Ryzen 5 2600X ook een koeler wat weer wat bespaart voor mensen zonder overclock wensen.

Kortom: heel veel voor je geld, en daar houden we van. Over to you, Intel.

Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie: