Naim Mu-so
Menig tech fanatiekeling zal zich vast herkennen in dit beeld: je bent op zoek naar een strijkijzer, gaat ‘even’ snel research doen, en voor je het weet ben je een avond kwijt en denk je de ultieme strijkijzer gevonden te hebben. Het resultaat is dat je meestal achteraf wel tevreden bent, maar het zet de deuren voor andere merken en producten dan je al een beetje kent vaak dicht. Het mooie aan producten testen en reviewen is dat je je soms kan laten verrassen door iets nieuws, iets compleet anders, iets waar je voorheen vermoedelijk nooit aan zal hebben gedacht.
Zo was het geval met de Naim Mu-So, een ca 1150 euro kostende wireless streaming, multi-room capable speaker. Een soundplate, soort van oversized soundbar, die in staat is alles af te spelen van Bluetooth tot Spotify en van Airplay tot alles wat er op je NAS staat. Hoewel we speakers in de categorie 30 tot 600 euro hebben getest en gereviewd uiteraard een andere klasse, en hoewel ik er ongetwijfeld een audio fanaat ergens pijn doe moet ik toegeven dat het merk Naim niet meer was dan ‘volgens mij ooit eens van gehoord’. Hoewel we voorafgaand aan eigen testen ons best doen om andere ervaringen en reviews te vermijden waren we toch wel erg benieuwd naar wat Naim nu precies is, al was het maar om uit te vogelen hoe je het uitspreekt (Neem, of Neehm), en probeerden we een beeld te krijgen van het merk achter het product.
Dat we er nog niet eerder mee in aanraking waren gekomen leek zo vreemd niet toen we leerden dat de 1149 euro kostende Mu-so en de 799 kostende Mu-so Qb de onderkant van het productsegment van Naim is, en dat zij de nodige producten met vier, vijf, of zes cijfertjes (voor de komma) in het assortiment hebben. Dure producten maken is natuurlijk geen kunst op zich, maar toen we zagen dat deze Naim producten in Apple stores liggen, en dat Naim de fabrikant is achter de audio oplossingen voor Bentley, werden we toch gevuld met stevig optimisme.
Er is natuurlijk heel veel te vinden wat luxe audio producten betreft, en we hebben ook geen directe concurrentie ervoor in huis. We gaan deze review dan in als een echte product-ervaring, waarbij we eventuele raakvlakken met eerdere ervaringen wel gaan aanspreken maar vooral op zoek gaan naar welke doelgroep Naim nu precies aan lijkt te willen spreken.
Onze dank gaat uit aan Coolblue.nl voor het mogelijk maken van deze ervaring.
Techniek
Aan ‘techniek’ geen gebrek in de Naim Mu-so. Zes 75W versterkers sturen zes drivers aan, twee silk-dome tweeters, twee voor mid-range, en twee bass drivers, en dat geheel wordt aangestuurd door een 32-bit DSP als brein. Deze zitten ingebouwd in een houten frame aangekleed met geanodiseerd aluminium.
Grote focus op ondersteuning voor verschillende platformen en file formats. UPnP voor streamen van pc, server, NAS, RPi of andere oplossingen, AirPlay voor Apple devices, Spotify Connect voor praktisch iedereen, Tidal tot zover iemand dat in Nederland gebruikt, Bluetooth met aptX support, en daarnaast zien we nog een analoge input, USB input, en optical in. File format supports lossless formats, inclusief die van Apple, maar ook ‘gewoon’ MP3 en WMAtjes. Wel met relevante kanttekening dat voor de hoogste kwaliteit een bekabelde verbinding vereist is, waarvoor een netwerkpoort is toegevoegd.
Mocht dat niet genoeg zijn kan je ook nog gebruikmaken van verschillende internet radio stations, een aantal voorgeprogrammeerde, of je eigen keuze mits voldaan aan de geaccepteerde formaten, wat niet echte een issue lijkt.
Hoewel de Mu-so en Mu-so Qb als multiroom oplossing worden aangeboden, je kan ze koppelen, synchroniseren (niet getest bij gebrek aan een 2e unit), etcetera, maar je bent wel beperkt tot een combinatie van 5 Naim producten.
Uitpakken, bouw, en features
Het avontuur begon met een giga doos van Coolblue, zie de olifant voor schaal.
We gaan geen tig doos foto’s doen, maar willen wel stellen dat we erg te spreken zijn over double-boxed producten (helemaal wanneer het met een omdoos van de shop dus drie dozen zijn); een stevige bruine doos om de nette(re) productverpakking direct af fabriek zodat je zelfs je verpakking chic kan houden. En met 13 kilo schoon aan de haak kan een beetje bescherming ook geen kwaad. Fijn dan ook dat het intern één blok piepschuim is, met bovenop een kleine afstandsbediening, wat papierwerk, een stickertje, en een eenvoudig powercord zonder grote blokken erin. Standaard powercord overigens, dus eenvoudig te vervangen als je knaagdieren of knagende kinderen hebt.
De 628mm brede, 256mm diepe en 122mm hoge Naim Mu-so is een fenomenale verschijning. Niet extreem groot, maar vergeet niet dat 13kg in die afmetingen best fors is wat de eerste indrukken van kwaliteit ook ten goede komt. Hij is de definitie van strak, de definitie van een echte top afwerking, en vooral ook heerlijk volwassen (wat je vermoedelijk ook zal zijn als je dit in huis haalt). Het woord ‘mooi’ in reviews gebruiken is lastig, maar dit –is- heel mooi spul. Solide, heel bescheiden afgewerkt (zeer licht geborsteld) aluminium waaraan ook maar geen klein kanttekeningetje toegevoegd kan worden.
De grille is net wat opvallender gevormd, al moet je de Mu-so wel in redelijk licht hebben voordat dat echt opvalt. Standaard zwart, maar voor 70 a 75 euro zijn er andere kleurstellingen grille los bij te kopen.
De speaker rust op een glazen basis, ook daar geen onaardig woord over de afwerking, en het Naim logo links onder licht ietwat op in gebruik. Wanneer je dan toch voor een dergelijk merk gaat wil je het vermoedelijk ook een beetje terug zien.
Het enige wat de geheel strakke zijkanten even opbreekt is de USB poort via welke je zowel devices kan laden als muziek van je device af kan laten spelen, en daarnaast zien we een 3,5mm analoge input.
Naim richt zich met de Mu-so op flexibiliteit wat betreft het afspelen van tal van bronnen, maar ook op flexibiliteit wat besturing door de gebruiker betreft. Geen zin in een app en kan je de afstandsbediening even niet vinden? Gewoon even het touchscreen aanraken of de rand draaien om het volume aan te passen. Dat laatste voelt ook verdomd goed aan; het solide stuk aluminium draait alsof je een luxe versterker tweakt.
Achterop treffen we flinke koelvinnen aan. Overigens weten we niet precies in hoeverre het functionele of emotionele doeleinden dient; heel warm worden ze niet (alhoewel, misschien als iemand dit ding op 90%+ volume durft te spelen voor langere tijd?) en ik neig er toch vooral naar te staren. Functioneel zijn ze overigens wel voor de verbinding, want de WiFi antennes zitten er namelijk in verwerkt.
Onderop: glas, even goed ‘mooi’ ondanks dat je het nooit echt zal zien, en direct ernaast treffen we weer wat aansluitingen aan: stroom, optisch in, en ethernet. Gezien het gewicht en de stress die je ervaart wanneer je een 1149 euro speaker op zn kant zet raden we aan die stekkers vooraf even aan te sluiten. Vooral ethernet, daarover straks meer. We zien ook een bassreflex uitgang dubbel dienst doen als handvat, al blijft het een flink monster om te verplaatsen.
App en besturing
Starten met Naim is een eitje. App installeren, WiFi koppelen, en spelen, stelt echt niets voor. Naampje geven uiteraard even bij pauzeren, wij besloten deze Mu-so Susan te noemen, for no good reason.
Drie minuten later en de radio speelt!
De Naim app is eenvoudig, totaal niet pretentieus, maar werkt wel vlot en tot dusver zonder enig morren. Het mist wel wat van het polijstwerk wat de grote mainstream partijen met flinke software development teams neerzetten, maar eenvoud is in dit geval functioneel en iedereen snapt het concept van een rondje aantikken om een input te selecteren, tot zover je al in deze App zit en het niet bijvoorbeeld direct vanuit Spotify aan wilt sturen, of direct vanuit je Mac / iTunes je speaker aanstuurt.
De afstandsbediening houdt het ook eenvoudig, al mist deze wat flair en gezien je weinig knoppen en geen feedback hebt over bijvoorbeeld de input zal je toch geneigd zijn even naar het schermpje op de Mu-so zelf te kijken of de app te pakken
Wanneer je bij de Mu-so in de buurt bent is het eigenlijk veel aantrekkelijker om toch even aan die lekkere knop te zitten. Het klinkt eenvoudig, maar het is gewoon veel fijner om even een zwieper aan dat ding te geven of de pauze knop in te drukken wanneer je wordt gebeld of wanneer de buurman voor de deur staat om te klagen over het volume en je wilt nonchalant doen alsof jij het niet bent. En geloof mij, dat laatste is met de Mu-so prima te doen.
Geluidskwaliteit
Ongecompliceerd als het product in gebruik is, het maakt de beschrijving van het geluid niet eenvoudiger. Wat verwacht je van een 1149 euro kostende speaker, of combinatie van zes individueel aangestuurde drivers? Power? Check, volle bak open is een burenruzie in de maak. Een uitermate goede balans en niveau van detail en definitie in zowel het laag, midden, als hoog ongeacht wat je speelt of het volume waarop je speelt? Check.
Naim zet met de Mu-so niet in op de perfecte vlakke lijn die onder een specifieke groep luisteraars ongetwijfeld als ideaal bestempeld wordt maar kiest er juist voor om toch ietsjes te richten op meer dynamiek wat voor een veel grotere groep als aangenaam zal klinken. Geen overdreven vocals en overdreven bass, in tegendeel, maar hoewel onmiskenbaar een ‘strakke’ bass is het zeker geen ‘subtiele’ uitvoering.
Het eerste woord wat in ons op kwam bij het luisteren was ‘volwassen’, of ‘volwassen kwaliteit’, een gevoel dat we versterkt zagen in een structureel uitstekende weergave van instrumentale en klassieke muziek, rustige nummers met de nadruk op de vocalen, of iets van Jazz. Direct hadden we daarmee momenten waarop we heel snel snapten dat dit geen 500 euro setje is. Echter volwassen kent ook een keerzijde, want richten we ons op muziekstijlen die juist niet profiteren van dergelijke karakteristiek, en dan hebben we het niet over een breed scala aan popmuziek, maar pakken we iets uit de rap of hardstyle hoek en dan missen we die overtuiging van meerwaarde.
Niet dat het opeens iets anders dan ‘goed’ klinkt, maar op dat moment worden we ons wel bewust van de twee voornaamste fysieke beperkingen van de Mu-so: 1 – het is een enkele speaker, en 2 – het is geen extreem grote speaker. Wat dat laatste punt betreft gaan we ons toch weer aan een auto-analogie wagen: zoals het Amerikaanse gezegde ‘No replacement for displacement’ suggereert dat er geen alternatief is voor een simpelweg grotere motorinhoud (laten we daar niet inhoudelijk op in gaan) is er op gebied van audio wel degelijk een verband tussen de afmetingen van de behuizing en het resulterende geluid. Kwaliteit maakt heel veel uit, maar in stijlen die niet van een technisch hoogstaande bass profiteren maar wel van een pompende bass uit een vierkante meter speaker is er weinig wat Mu-so kan doen ten opzichte van een set met een subwoofer in het formaat van bijvoorbeeld de Mu-so Qb. Of in onze situatie: pakken we de redelijk forse 400 euro kostende Edifier S1000DB’s erbij en zetten we die vol open, dan vinden we het lastig om dat enorme prijsverschil in de praktijk terug te zien.
En dat brengt ons ook bij het eerste punt. Met ongetwijfeld knappe techniek weet Naim een redelijk brede soundstage te creëren uit een toch bescheiden afgemeten speaker, maarhet is ook bijzonder lastig om te concurreren op dat vlak wanneer je twee grote units de hoeken in werkt, en vergeet niet dat we voor dergelijke bedragen twee serieuze vloerstaanders in huis kunnen halen. Vergeleken met een dergelijk 2.0 set in het hogere segment zal de Mu-so toch meer als directionele speaker worden ervaren. Wat de ruimte betreft, n=2 zegt niet alles, maar met de Mu-so ervaren in een ca 46m2 ruimte en een 35m2 reuimte ontkomen we niet aan het gevoel dat deze heer (wel een gepaste term) net wat beter tot zijn recht komt in een grotere ruimte dan een kleinere, in de laatste voelde hij merkbaar meer directioneel, al is het lastig om de aanwezigheid van meer meubilair en meer kleden (in de grotere ruimte) te verrekenen.
Maar het is natuurlijk appels en peren vergelijken wanneer we een Mu-so naast dikke 2.0 staanders zouden zetten. Zodra je het budget segment verlaat ga je je op je eigen, strenge eisen richten, en in geval van de Mu-so zal het design en vooral de formfactor daar een significant onderdeel van zijn. Dan zijn 2.0 bookshelf speakers of staanders geen alternatief voor je. Wat je dan vermoedelijk verwacht is een speaker die zijn kwaliteiten juist ook op zeer laag volume kwijt kan, en van zeer laag tot ‘aangenaam hard’ (en laten we onaangenaam kneiterhard voluit even buiten beschouwing) maakt de Mu-so indruk. Of we er nu een mainstream radiostation tegenaan zetten (Evers 4tw) of de ingebouwde internetradio stations die toch vooral op de rustige sounds lijken te focussen, het klinkt prachtig en tot zover ik emoties van geluid kan krijgen merk ik een sterke mate van rustgevendheid: een feestje met de Mu-so kan, maar hoewel ik er normaliter niet zo maar naar zou luisteren kreeg ik geregeld de neiging om toch even wat klassiek te laten spelen.
Wat echter cruciaal is te weten, en wat zich vooral uit wanneer je het volume opkrikt, is dat de geluidsweergave over de bekabelde verbinding echt overtuigend beter is. In hoeverre dat echt door de klanten wordt onderstreept of dat toch een stukje invloed is vanuit de wetenschap op basis van de specs laat ik nog even in het midden, en het wisselt ook nog wel wat per bron, maar we zien een hele duidelijke trend dat bekabeld een klasse beter klinkt. Ga je 1149 euro uitgeven dan wil je iets bijzonders, en profiteren van de volle kwaliteit lijkt enkel doormiddel van een kabeltje erin te prikken lijkt dan een inkoppertje, zelfs voor een product met ‘wireless’ in de eerste alinea van de beschrijving.
Conclusie
Terwijl ik dit afrond staat de Naim Mu-so in de achtergrond ons van wat rustige tunes te voorzien, en zeker naast onze gebruikelijke routine, ondanks dat daar de nodige audio in zit, voelt dit toch als geheel nieuwe wateren. Ik geef graag toe dat ik weinig directe concurrenten ken van Naim, en ben nog altijd zoekende wat audio reviews betreft. Cases, mechanische toetsenborden, muizen, die reviews die rollen in één keer uit het toetsenbord. Audio vereist de nodige momenten achterover zitten en herzien, en in geval van de Mu-so moet ik toegeven dat ik wel 20 keer door de conclusie ben gegaan om zeker te zijn dat dit is wat ik wil zeggen. Ik wil enerzijds aangeven dat ik bijzonder onder de indruk ben van deze Naim Mu-so, van het geluid tot de featureset uiteraard het materiaal en de afwerking. Ik wil tevens aangeven dat je voor dit geld ook de nodige alternatieve paden kan bewandelen, maar vooral dat ik onder de streep iets zie waar een doelgroep met wat liquide middelen en een aandachtig oor toch gelukkig van zouden worden.
Ergens is dat een goede samenvatting, maar ontkom ik niet aan het gevoel dat dit product meer woorden verdient. Laten ik dus proberen nog eea toe te lichten. We hebben zeker de nodige 2.0 sets voor op bureau voorbij zien komen, hebben wel wat ervaring met wat luxere vloerstaanders voor in de huiskamer, en hebben meer Sonossen gezien dan ons lief is en durven dan nog te stellen dat deze Naim echt een uitzonderlijk apparaat is en elke ster van welk sterren-rating-systeem gewoon dik waard is. En dan laat ik het feit dat ze bij Apple stores liggen of iets voor Bentley doen volledig buiten beschouwing, dit ding staat op zichzelf gewoon uitstekend al is het wel een indicatie dat mensen met een prijzige smaak hier ook wat in zien.
1149 euro is ook geld, veel geld in mijn ogen, en uiteraard gaat niet elke euro richting geluidkwaliteit maar probeert Naim vooral een heel mooi totaalplaatje neer te zetten voor mensen die dit zonder al te veel moeite op tafel leggen en gewoon iets bijzonders verwachten op elk vlak. Zoals Sonos een product neerzet dat in de oren van de massa goed klinkt, zet Naim een product neer dat in de oren van de wat kleinere maar meer-eisende doelgroep daarboven goed klinkt, een doelgroep voor wie dergelijke alternatieven alsnog te gewoontjes zijn. Een deel van de investering gaat ook hier naar de hele ruime featureset, met ondersteuning voor de meeste gangbare platformen (inclusief Spotify, je NAS, Bluetooth aptX, USB, analoog, optical, etc), de meeste gangbare bestandsformaten, en het feit dat je hem zowel met een prima overzichtelijke app, eenvoudige afstandsbediening of gewoon met het touchscreen en die lekkere knop bovenop kan bedienen; praktisch gezien biedt Naim een top ervaring voor zowel de tech leek met Spotify op de iPhone en de tech geek met de hele collectie zorgvuldig gemapped op de NAS. Een ander deel gaat naar de uitzonderlijke constructie, met glazen basis en bescheiden verlichte logotje en top aluminium afwerking van het geheel. Het is echt een prachtig product, en één die onmiskenbaar afzet tegen wat je in de gemiddelde winkelstraat tegen het lijf gaat lopen, al moet je niet verwachten dat je er even mee gaat slepen ondanks de ‘wireless’ subtekst, kwaliteit kent zijn prijs in gewicht. Nog een ander deel van je investering zal vast naar de naam zelf gaan, maar noem eens een high(er)-end oplossing waar dat niet zo is, of voor sommigen zal dat zelfs cruciaal deel van de beleving zijn.
Met de nodige investeringen in andere elementen moet je niet denken dat hier iets anders dan een echt uitstekend geluid in zit. Ik ben geen audiofiel, maar ik zet dit aan en voel direct dat dit een chique, volwassen set is met de nodige kwaliteit zoals we van het merk zouden verwachten. Je voornaamste vraag op gebied van geluidskwaliteit per euro zal moeten zijn of je wellicht ruimte hebt voor iets (flink) groters, of nog mooier: twee (flink) grotere speakers, want voor dit bedrag kan je ook eenvoudig een vierkante meter aan power in huis halen die het de Mu-so enkel op geluidskwaliteit goed lastig gaat kunnen maken. Kijk ik even terug op de Edifier S1000DB of S2000Pro die minder dan de helft kosten (wat materiaal en featureset niet echt te vergelijken zijn overigens), dan zien we daar al de nodige druk op een speaker als deze ontstaan, zeker in minder delicate muziekstukken. Maar ook dat is kenmerkend voor speakers: echt onderin de markt maak je snel gigantische stappen, maar vanaf een paar honderd euro mag je al snel diep in de buidel tasten voor upgrades of verschillen die kleiner zijn, chiquer zijn, of genuanceerder en juist specifieke-genres gericht zijn. Zodra je de vier cijfers in gaat belanden we dus sowieso in het domein van mensen die veel minder met de kosten bezig zijn, en enkel met het totaalplaatje perfect voor hun situatie.
Echter ga ik er gemakshalve vanuit dat wanneer je dit model overweegt je een mooi kastje in huis hebt om één chique speaker neer te zetten en aan te sluiten, en niet zit te wachten op mega torens als alternatief of een suggestie om overal maar even kabels te trekken (of geluid-per-euro, om maar in bizar slechte termen te spreken). Meerdere Naims per ruimte kan uiteraard wel, net als één Mu-so in maximaal vijf kamers, maar een soundplate als deze zal in de praktijk toch een ruimte voor eigen rekening gaan nemen. Overigens raden we wel aan die netwerkkabel te trekken, want dat biedt structureel voordelen voor de geluidskwaliteit. Bluetooth AptX aansturing is harstikke leuk voor erbij, maar ik neem aan dat je dit overweegt om er het maximale uit te halen, en dat doe je met een hoge resolutie stream.
Met die doelgroep (chique huiskamer, wens voor één mooie speaker op een mooi kastje) in het achterhoofd denk ik ook een kanttekening dat keiharde muziekstijlen hier niet tot hun recht komen echt heel relevant is, Swedish Deathmetal (of weet ik veel wat het was, in mijn oren een hoop geschreeuw) komt ook prima ‘gedetailleerd’ door, maar tot zover het al niet fout voelde op mn eigen vaste speakers voelt het op deze Mu-so helemaal als heiligschennis. Mainstream stijlen doen het uitstekend, en er is echt niets mis met wat dance of hiphop nummers die in gevarieerde radiostations aan bod komen, maar je koopt dit niet voor de uiterste voorkeuren van een jeugdig publiek. Vermoedelijk veel relevanter: Liefhebbers van rustige stijlen, vooral instrumentaal en klassiek of jazzy, komen hier helemaal aan hun trekken met de manier waarop alles van laag tot hoog in gezonde balans en met uitstekende definitie tot het oor komt. Ik zelf kan klassiek best waarderen, maar ben zeker geen liefhebber, en toch nodigt de Mu-so uit om daar een flinke tijd naar te luisteren, net als dat rustige muziek met focus op individuele instrumenten en vocalen spontaan aantrekkelijker klinkt.
Hij klinkt gewoon verdomd aantrekkelijk en is een chique, fysiek aantrekkelijke, niet te grote maar wel degelijke speaker die je huis dagelijks de nodige uurtjes met muziek vult van laag tot middelhoog volume, waarbij de brede bronondersteuning ook niet genoeg genoemd kan worden. Af en toe een feestje kan zeker want aan volume, en beheersing bij hoog volume, ontbreekt het de Mu-so ook niet, maar als dat je primaire doelstelling is zou ik gewoon grotere torens in de kamer neerzetten. Dit is een volwassen product voor een volwassen doelgroep (met volwassen portemonnee) die iets genuanceerds zoekt, vermoedelijk de liefhebber die elke dag de nodige uurtjes wil genieten, en dan in een ultiem elegant jasje. Goedkoop is het niet, maar het zit ook niet heel ver van mainstream prijzen af terwijl we er toch de nodige extra aantrekkingskracht in zien. De naam Naim gaan wij in elk geval niet snel vergeten.
Onze dank gaat uit aan Coolblue voor het mogelijk maken van deze ervaring. Bij hen is de Naim Mu-so te koop voor 1149 euro, de laagste prijs op dit moment in Nederland (en hun bekende 30 dagen gratis retourbeleid niet vergeten natuurlijk). Bij hen is ook het overige assortiment Naim producten beschikbaar, inclusief de covers in verschillende kleuren. Deze links worden zonder affiliate of tracking aangeboden. Let op dat gezien de exclusiviteit van het product de voorraden van Naim producten vrijwel overal beperkt zijn.
Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie:
