ASRock X399 Taichi review

We hebben het momenteel duurste X399 moederbord al gezien, de luxere in de huidige ASRock X399 line-up, en nu belanden we bij de ASRock X399 Taichi, momenteel (nipt) de goedkoopste wanneer je met AMD Threadripper CPU’s aan de slag wil. Dat je dat wellicht wil kunnen we ons met wat Threadripper ervaring best begrijpen, en de vraag ‘welk moederbord’ is natuurlijk een hele belangrijke. We gaan kijken naar de featureset en prestaties, en uiteraard met de vraag in ons achterhoofd ‘is meer nu echt nodig’.

Verkrijgbaarheid van alle X399 borden is nog wat krap, maar de ASRock X399 Taichi kan daadwerkelijk voor 369 euro binnen 24 uur bij je thuis zijn.

Uitgeschreven specs voor handige doorzoekbaarheid, en screenshots van de ASRock website voor beter inzicht in waar ze de focus leggen.

Certifications
– FCC, CE
– ErP/EuP ready (ErP/EuP ready power supply is required)

Hoewel de meeste specificaties helder zijn lopen we de belangrijke zaken even door. Het eerste wat opvalt na de eerdere Asus review is dat ASRock kiest om hun X399 moederborden, zowel deze als de Fatal1ty Professional Gaming, binnen de ATX specificaties te houden. Wat compatibiliteit betreft met tal van cases in elk geval een voordeel.

Het is weliswaar de instapper in de X399 serie, maar dat lijken we aan de features niet direct te zien. Dubbele Intel 1Gbit/s LAN (De 10 Gbit/s van de Fatal1ty Professional Gaming ontbreekt. Dual-band Wi-Fi, zij het helaas met een enkele 433 Mbit/s stream en geen vlotte MU-MIMO 2×2 of 3×3 of iets dergelijks. Bluetooth, support voor vier GPU’s in SLI of Crossfire, een Realtek ACL1220 audio implementatie met DTS connect (ditmaal zonder Creative sausje), plus de nodige opslag: drie maal M.2 met NVMe of SATA support, acht SATA headers, en een U.2 header.

RGB is van de partij, en ook ASRock, net als elke andere fabrikant, legt op de productpagina focus op het feit dat zij uiteraard de beste kwaliteit onderdelen hebben om ook mee te overclocken. Ondanks dat dat voor ons niets is om in te verdiepen neemt het niet weg dat de genoemde componenten bij het VRM design aangeven dat er op zich meer dan genoeg in zit om stabiel de limiet van je Threadripper CPU met water of luchtkoeling op te zoeken, specifieke LN2 ondersteuning ontbreekt.

Zoeken we beperkingen dan vinden we die vooral in het aantal fan headers, 5 voldoet veelal prima maar is verre van extreem. Ondersteuning voor 128GB DDR4, al dan niet ECC geheugen, lijkt in elk geval geen beperking.

De luxere ASRock verpakkingen maken best een indruk met hun afmetingen en het handige handvat bovenop. Ze zijn niet extreem luxe uitgevoerd, maar meer dan stevig zat, en ze klappen makkelijk open om een beeld te krijgen van het bord, al vraag ik mij af in hoeveel winkels je een product als dit nog echt in het schap kan aanschouwen.

Intern in elk geval geen gebrek aan bescherming voor het bord zelf, prima.

Onderin treffen we de accessoires aan. Wel een puntje waarop de ruim duurdere ROG zich onderscheid, maar je kan je even goed afvragen of dat extra investeringen echt waard is. We zien handleidingen, een driver CD, vier SATA kabels, twee vrij typische antennes, en vervolgens drie SLI bridges voor twee, drie, of vier grafische kaarten.

Het I/O shield is vrij typisch, maar wel zwart uitgevoerd.

De ASRock X399 Taichi is in onze optiek toch een heel erg dik bordje, subjectief zelfs de meer aantrekkelijke van de twee met zijn opvallende doch breed inzetbare kleurstelling. De Taichi reeks toont wel duidelijk meer eigen karakter, met o.a. het tandwiel als heatsink plus de print op het bord, maar het neemt niet weg dat er genoeg koelers en GPU’s te vinden zijn om het goed te matchen.

Het tandwiel als heatsink is natuurlijk wel even een zoomin waard. Mooi afgewerkt, met glanzende en geborstelde delen, en tekenend voor de Taichi serie.

Ook de I/O overkapping mag er zijn. Komt bekend voor van de X399 Professional Gaming, maar dan net met een wat andere opdruk: Geen 10Gbit/s LAN, maar Ryzen Threadripper, ik vind het niet vervelend. Ook bovenop het bord zien we dezelfde constructie terug als het andere ASRock bord, met de hoge heatsink op de VRM’s met erachter een heatpipe richting het I/O deel.

De audio codec is wel gelijk, maar de Creative saus ontbreekt hier dus ASRock labelt de afkapping van het audio gedeelte Purity Sound 4, wederom met de bekende Nichicon gold caps, een bekend verhaal.

Mid-board zien we dikke verstevigde PCI-e sloten met ertussenin twee van de drie M.2 sloten. De derde zit rechts onder, en verder treffen we nog acht SATA poorten en een U.2 slot aan: geen gebrek aan opslag.

We doen een rondje van links onder naar rechts boven langs alle aansluitingen. Het meest vanzelfsprekend, maar prettig zijn onder andere de dubbele RGB strip header, dubbele interne USB 2.0 header, dubbele interne USB 3.0 header, diagnose display en fysieke knoppen. Wel moeten we opmerken dat een interne USB 3.1 header dus ontbreekt, en het een beetje zoeken is naar de fan headers en stroomaansluitingen. We vinden er bijvoorbeeld één fanheader naast de 4-pin CPU power aansluiting naast het I/O deel (de andere 8-pin CPU power zit weer aan de andere kant), andere fan headers direct onder het socket, en ook valt het extra 6-pin PCI-e power slot onderop het bord op. Die laatste is in elk geval niet nodig, maar zal ter ondersteuning van de PCI-e sloten dienen. En voor wie heeft opgelet bij de vorige review, dit is exact hetzelfde als bij de X399 Professional Gaming, zij het met andere print op het PCB.

Achterop de nodige USB 3.0’s, USB 3.1’s (Gen.2), de handige bios flashback, audio met optische uit, antenne aansluitingen en de dubbele LAN poort.

De moderne bios uitvoering van ASRock klopt m.i als een bus. Vanwege de normaliter sterke prijs/prestatieverhouding, of prijs/featureverhouding van ASRock gebruiken we de moederborden veel en komen ze ook vertrouwd over, maar het is allemaal een vrij vanzelfsprekend plaatje. De verdeling tussen de EZ Mode met de meest basale direct tot je beschikking en de advanced modus lijkt mij een prima concept. Als we toch gaan vergelijken dan lijkt ASRock een redelijk compleet pakket neer te zetten, en lopen ze hooguit iets achter wat automatische OC en profielfuncties betreft; het eerste ben ik zelf geen voorstander van, het laatste is wel een leuke extra. Hoewel er wat extreme tweak functies die we bij Asus zagen hier niet terug te vinden zijn denk ik dat, tot zover sowieso relevant, dat vanuit een praktisch perspectief geen issue is.

Wel opvallend is dat we voor CPU Fan 1, CPU_OPT / W_PUMP en CHA_FAN3 wel kunnen kiezen voor DC of PWM, maar dat CHA_FAN1 en 2 die optie niet hebben, ondanks dat ASRock spreekt over ‘3- or 4-pin fan detection’.

Rood? We hebben even de screenshots van het andere ASRock bord geleend gezien deze er bij de Taichi in waren geschoten. Beeld ze blauw in, en je hebt precies hetzelfde.

AMD X399 moederborden zullen worden getest met onze AMD Ryzen Threadripper 1920X: 12 Cores, 24 Threads, één verdomd dik plaatje om te aanschouwen, en laten we eerlijk zijn: de CPU serie met de aller aller aller tofste naamgeving ooit.

De voeding is afkomstig uit de stallen van Seasonic in de vorm van de Focus Gold 650W. Met deze gloednieuwe units heropenen ze de aanval op het middensegment van goede, betaalbare PSU’s betreft.

Geheugen komt van Corsair in een hele bijzondere vorm: Corsair Dominator Platinum Special Edition Torque DDR4, twee maal 16 GB. Een limited edition kit met een 3200MHz rating. Voelt en oogt nog beter dan de foto’s doen vermoeden overigens.. niet normaal.

Hoewel we tot dusver geen problemen met 3200MHz hebben ervaren (simpelweg via de XMP Setting) testen we tevens op 2666 MHz en gaan we uit van die resultaten. Dit om te voorkomen dat we op eventuele toekomstige borden geen vergelijking kunnen maken wanneer die specifieke instelling daar niet werkt. Let ook op dat Threadripper Quad Channel geheugen ondersteuning biedt voor betere prestaties in specifieke op het geheugen leunende taken. Voor de onderlinge vergelijking van moederborden echter irrelevant.

Omdat de AMD Ryzen Threadripper geen ingebouwde GPU kent maken we gebruik van een Asus GeForce GTX 1080 ROG Strix OC 11Gbps GPU.

Alle systemen worden met een schone Windows 10 Pro x64 installatie getest op een Cooler Master test bench zoals je hieronder ook zal zien.

Voor prestaties richten we ons primair op Passmark en Cinebench 15, twee populaire en vooral ook consequente benchmarks. Binnen Cinebench kijken we naar multicore en single core performance en de invloed van de tuning van het moederbord daarop , en bij Passmark primair naar de CPU en Memory benchmarks. Die laatste test weliswaar het geheugen, maar bij een vast profiel kunnen we wel de invloed van het moederbord op de geheugenprestaties vaststellen.

Daarnaast kijken we naar PC Mark 10, een all-round suite, de Mozilla Kraken benchmark, en een aantal verschillende AIDA64 benchmarks. Binnen deze zien we veelal iets meer schommelingen bij herhaaldelijk testen, maar met meerdere runs per benchmark balanceert het aardig uit. Feitelijk gaat voor alle benchmarks op dat we pas echt conclusies kunnen trekken als de prestaties meer dan een procent of twee, en dan consequent tussen benchmarks, afwijken. Per benchmark run zelfs op een enkel moederbord is een dergelijke afwijking per run niet meer dan gebruikelijk.

De render test (Blender, BMW benchmark) waarbij alle cores hard aan het renderen gezet worden geldt ook als een pittige CPU belasting en bij gelijke CPU en RAM weegt dan geheel op het moederbord; een praktische, zwaar wegende test.

Wat betreft dat verbruik gaan we primair kijken naar het idle verbruik, oftewel wat verbruikt het systeem als je deze simpelweg aan laat staan, op onze Voltcraft 450PRO. Het verbruik bij maximale CPU prestaties wordt ook genoteerd, dit doen we met de AIDA64 Engineering versie benchmark met CPU-, FPU- en cache load.

Als laatste bekijken we de geluidskwaliteit met behulp van Rightmark Audio Analyzer. Dit doen we door middel van de loop-test waarbij zowel de uitgang als de ingang wordt gemeten. De keuze is hierop gevallen omdat het op deze manier snel en zonder externe audio hardware mogelijk is om te testen, echter kent wel de beperking dat in geval van ondermaatse prestaties het lastiger vast te stellen is of de oorzaak de kwaliteit van de geluidsweergave of juist de opname is.

Omdat we nog maar net met AMD Threadripper begonnen zijn en nog altijd smoorverliefd op de installatieprocedure van deze processor: moar pics! Als je je verveelt, tel gerust alle pinnetjes.

Dit keer zien we onze Cooler Master bench er weer onder, het is tenslotte ‘gewoon’ een ATX bord waar het Asus bord een E-ATX was, en hoewel we testen met de Corsair Domininator Platinums dubbelden deze foto’s ook voor de Noctua U9S TR4 review, en zagen we dat die koeler aan beide kanten over twee geheugensloten valt. De Kingston HyperX Fury modules vallen even tijdelijk in voor wat beeldmateriaal. Wel opvallend en leuk om eens in beeld te brengen: Noctua installatie raadt aan om niet één druppel te gebruiken, of om de koelpasta uit te smeren, maar laat je maar liefst negen kleine en vier iets grotere drupjes koelpasta schieten alvorens je het blok erop zet.

Wat vooral opviel was dat onze Threadripper build (of builds) feitelijk zonder enige moeite of aandacht tot stand kwamen. De aller eerste dagen met Ryzen waren af en toe wel even knutselen; er was tenslotte nog veel onduidelijk voor de officieele release en moederbordfabrikanten vielen over hun eigen benen heen om drivers- en biosupdates uit te brengen.

Threadripper op alle drie de borden liep echter als een zonnetje, en we hebben alles van bios updates, Windows- en driver installaties tot elke individuele benchmark prima kunnen doen.

Resultaten:

We kunnen over 1% zaken discussieren, maar het blijft gewoon een beetje een lood om oud ijzer verhaal, zelfs met een enkele benchmark richting de 2% is het lastig om er heel veel waarde aan te hechten; we testen eigenlijk vooral om zeker te zijn dat een fabrikant geen fouten heeft gemaakt. Praktisch gezien is het feit dat je het verschil gewoon niet gaat merken, althans de prestaties niet, wat dat betreft is het (vooralsnog) irrelevant welk bord je pakt. Opvallend is wellicht dat de marges zelfs nog wat kleiner lijken dan met de X370 vergelijking het geval was.

Het gebrek aan praktisch relevant prestatieverschil maakt het lastig voor de duurste moederborden zoals de Asus Zenith Extreme, en makkelijker voor de goedkopere units zoals deze Taichi, maar dat kennen we van andere chipsets ook. Wel zien we grote verschillen op gebied energieverbruik, met de ASRock borden duidelijk zuiniger dan de Asus tegenhanger (met kanttekening dat dit out-of-the-box is, eventuele mogelijke tuning terzijde). 2 Watt meer verbruik voor de X399 Professional Gaming dan de Taichi is niet heel spannend, maar 16 Watt minder dan de Zenith is wel heel fors. Ook in absolute termen is het eigenlijk netjes dat zo’n dik 12-core systeem niet veel boven de 50 Watt uit komt.

Geluidskwaliteit is inmiddels ook cruciaal, veruit de meeste gebruikers, gamers en liefhebbers zullen toch gebruik maken van de on-board audio. Omdat we wat afwijkende resultaten zagen met het testen van de audio implementatie op het andere X399 bord (vreemd genoeg hogere SnR en DR scores dan technisch mogelijk zou moeten zijn) laten we de grafieken even achterwege, maar gezien de specs en gebruikte (inmiddels bekende) componenten lijkt het onmogelijk dat het hier niet gewoon in orde is; eerdere ASRock borden wisten de 1220 tenslotte ook goed te implementeren (al is dat nimmer een garantie). Door de bank genomen zagen we voorheen dat Asus en MSI hun S1220 implementatie iets beter voor elkaar hadden dan Gigabyte en ASRock als het op de grafieken aan kwam, maar wij wisten daadwerkelijk onderscheid niet te maken buiten de grafiek, daarvoor moesten we er echt een oudere/flink mindere chipset erbij pakken.

Ook ASRock heeft uiteraard RGB verlichting toegevoegd; we zien wat verlichting onder de chipset heatsink, en er zit een RGB LEDje aan het einde van elk PCI-e slot. Verre van extreem, maar niet onaardig als extra. Ook de twee RGB headers mogen we niet vergeten.

Wat beeldmateriaal:

Wel hoop ik dat ASRock hun RGB controller software (gelijk voor beide borden) wat op weet te poetsen, want het voelt wat eenvoudig afgewerkt, de opties zijn beperkt en ook zaken zoals het controleren van de snelheid van de effecten zijn niet zoals ze moeten zijn. Zo is de één zelfs op zijn snelst heel traag, en een ander op de langzaamste setting alsnog heel erg snel. Een rustige kleurshift is geen punt, vaste kleuren static of breathing is geen punt, en in onze ervaringen komen de meeste mensen niet verder dan dat, maar finesse ontbreekt voor de meest veeleisende RGB liefhebber.

Voor we het specifiek over het bord gaan hebben wil ik toch nogmaals kwijt dat wat we tot dusver van Threadripper hebben gezien echt uitstekend is. We moeten niet vergeten dat deze processoren nauwelijks te koop zijn, moederborden nauwelijks te koop, het aanbod aan koelers momenteel mega beperkt is, en daarmee dus redelijk weinig ervaringen gedeeld zijn. Wanneer je als early adopter dan een nieuwe serie instapt en een platform en systeem ervaart dat voelt als een doorgewinterde Intel Core generatie zoveel, dan is dat toch veelbelovend. En ja, we vergelijken hier prestaties met andere borden met dezelfde chip, maar laten we er vooral niet aan voorbij gaan hoe indrukwekkend sommige van die benchmarks zijn. Even dik 2400+ punten in Cinebench alsof het niets is, pft.

Voor dat nieuwe high-end platform zullen high-end borden nog wel even de norm zijn, althans voorlopig zeker. Hoewel dit ASRock X399 bord met 359 euro niet goedkoop lijkt als je X370 of Z270 moederborden gewend bent (en zelfs X99 of X299 kon je veelal voor minder krijgen), is het op moment van schrijven wel het goedkoopste X399 bord dat te koop is, in elk geval binnen Nederland. Wil je een Threadripper build, en dat kan ik mij goed voorstellen voor tal van doeleinden, dan zal deze ongetwijfeld in je vizier komen.

En daar mag hij van mij ook blijven, want tot zover moederborden gaan is de featureset van deze X399 Taichi toch heel erg compleet. We zien alles om al die Threadripper PCI-e lanes goed in te zetten, zoals drie M.2 sloten voor PCI-e (of SATA) SSD’s, vier PCI-e sloten voor grafische kaarten of andere hardware met Crossfire en SLI support (tot zover zinvol), en als je aan die drie M.2 SSD’s niet genoeg hebt kan je nog een U.2 model of acht SATA schijven kwijt. Verder zien we tal van USB poorten, inclusief 3.1 Gen 2 met Type-A en Type-C connector achterop, zat USB 3.0 poorten achter, dubbele interne USB 2.0 en 3.0 headers, fysieke knoppen en diagnosescherm, RGB op het bord, RGB headers, een nette audio chip plus de optie om tot maar liefst 128GB DDR4 te plaatsen al dan niet met ECC modules. De 10Gbit/s LAN poort van de X399 Professional Gaming ontbreekt, maar mede daarom is dit bord dan ook ruim 100 euro goedkoper, terwijl we nog altijd twee 1Gbit/s LAN poorten zien met optie tot teaming. Dat er ook WiFi op zit is fijn, al vind ik de single stream 433Mbit/s wireless-ac limiet wel wat karig, Wireless-ad zoals op de Zenith extreme is wel erg niche, maar hier zou toch een 2×2 op moeten kunnen.

Uiteraard zijn features niets zonder stabiliteit of onderliggende kwaliteit, maar daar zien we ook geen reden tot zorgen. We zien dezelfde stroomvoorziening en pcb kwaliteit als op de ASRock Fatal1ty X399 Professional Gaming en die zal geen uitdaging mogen hebben met overclocks voor dagelijks gebruik. Een LN2 overclock bord is het niet, en voor custom water builds vinden we het aantal fan headers wel erg karig (5), maar dat zijn kleine doelgroepen terwijl we voor tal van gangbare, praktische workstation of gaming builds niet direct reden zien om meer te investeren dan hier wordt gevraagd. Voor de duidelijkheid: in de benchmarks zien we het verschil tussen een 359 euro bord en een 599 euro bord in elk geval (praktisch) niet, die extra investering zit grotendeels in nog meer features en verwennerij.

En de foto’s zullen voor zich spreken, maar ‘het goedkoopste X399 bord’ is naast feature technisch volgens mij ook visueel niets om je voor te schamen. De afgelopen twee generaties hebben we ASRock zien veranderen van een merk dat design-technisch binnen de lijntjes kleurt naar een fabrikant met moederborden met een herkenbaar eigen karakter. Daarmee zal ASRock ongetwijfeld zowel positieve als negatieve gevoelens teweeg brengen. Echter nu we kwaliteit en prestaties alsmaar vaker als een non-issue kunnen beschouwen, en je moederbord keuze vooral een combinatie van feature-wensen, budget, en looks-wensen is geworden, denk ik dat we fabrikanten wel mogen aanmoedigen iets neer te durven zetten wat net even anders en herkenbaar is. Het zal vast helpen dat ik de Taichi zelf gewoon een chic bordje vind om te zien, maar ik heb een vaag vermoeden dat ik niet de enige ben die er zo over zal denken.

Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie: