Nvidia GeForce RTX 3090 Review
Het zou dé kaart van dit moment moeten zijn, vooral voor iedereen die een Titan nodig heeft voor zijn pro-level video- of render werk, maar ondertussen weten we dat vooral gamers met een bak geld naar deze kaart uit zitten te kijken.
Vandaag ga ik mij dan ook vooral richten op die laatste groep, iedereen die overweegt wat meer uit te geven voor een upgrade boven de al zo uitstekende RTX 3080, en zich afvraagt wat je daar dan voor terug krijgt. Dit doen ik aan de hand van twee Gigabyte kaarten, maar als je vooral benieuwd bent naar hoe die kaarten presteren ten opzichte van de concurrerende RTX 3080 en RTX 3090 kaarten verwijzen we naar de individuele productreviews die later volgen. Kortom: eerst even aandacht voor de gamer die twijfelt tussen de chips.
Liever een video? Astu:
RTX 3090 vs RTX 3080
Architectuur geneuzel terzijde, wat is nu echt het verschil tussen deze twee chips? Simpel: ze maken gebruik van exact dezelfde chip aan de basis, maar bij de RTX 3080 is een deel uitgeschakeld. De RTX 3090 heeft 20% meer rekenkernen, dus CUDA cores, RT cores, en Tensor Cores. Daarbij krijg je 24 Gigabyte GDDR6X in plaats van 10 Gigabyte, en is dat geheugen ietsjes sneller geklokt. Voor de goede orde, er is momenteel geen enkele game in onze benchmark suite, noch zijn we bekend met een game, die meer dan 10 Gigabyte nodig heeft op 4K resolutie of minder. Geen enkele.
20% meer kernen dus, met een 10% hogere TDP. Een klein beetje rekenen geeft je zo al een idee wat er ongeveer meer uit te halen valt in een gunstig scenario.
4K Gaming
Goed, we beginnen met 4K gaming, want dat is waar de RTX 3080 al goed tot zijn recht komt. En, de RTX 3090 is beter:
In de meeste games zo’n 10-12% beter. En dat is, op zijn Hollands “nie veel”. Zeker niet gezien de meer dan 100% prijs-bump die er aan hangt lastig te verdedigen.
De meeste gamers hebben geen onbeperkt budget, en zullen heel kritisch kijken naar dit verschil. Jij vraagt je dan af of je écht zo veel meer wil betalen voor een verschil dat je ook prima kan ondervangen door de grafische settings één stapje minder te zetten. Daar hebben we het over. Eén a twee detail settings, niet eens een complete stap van Ultra naar High. En dat is pittig.
Een ander belangrijk punt is dat om Ray Tracing op 4K mogelijk te maken, Nvidia zwaar leunt op DLSS. Ray Tracing zelf is inmiddels een uitgekauwd onderwerp denk ik zo: Ja, het is in sommige games prachtig, maar het blijft een specifieke-game feature waar je in tal van andere titels niets aan hebt. Daarbij, zolang Nvidia de enige GPU maker is met echte high-end kaarten heb je als high-end koper toch een RTX kaart, dus dan is het sowieso een bonus die je erbij krijgt, ondanks de prestatie impact.
DLSS aan de andere kant is de ondergewaardeerde held. Sommigen hebben kritiek op het feit dat het resolutie-cheaten is, omdat de game op lagere resolutie rendert en vervolgens wordt opgeschaald, maar aan het einde van de dag wordt het grote aantal pixels gewoon weergegeven, en Nvidia’s AI-invulling aan die pixels is in veel gevallen zelfs beter dan de native render. Niet altijd, maar het is goed genoeg in balans dat wij hier DLSS upscaling niet als een minpunt gaan noemen, maar als een voordeel om 4K (of alles wat er in de buurt komt, zoals de LG 38GN950-B Ultrawide) weer te geven.
1440p Gaming
Op een lagere resolutie zakt dat percentage wat in, naar veelal single-digit winsten. Ja het is een beest op deze resolutie, maar de verhoudingen lijken mij zoek. Met een 1440p scherm zou ik het wel weten.
1080p Gaming
… lol?
Nou ja, of toch niet helemaal gestoord? Want 1080p is ook de resolutie van competitive gamers. Gamers die geld verdienen met hun prestaties, en die op één frame of één milliseconde de investering van een RTX 3090 kunnen terugverdienen. En voor hen valt er echt nog wel iets te halen in een RTX 3090:
Is dat één op de zoveel duizend gamers? Sure, maar dat is een RTX 3090 sowieso al. Heck, zelfs een RTX 3080 is iets wat slechts een klein percentage van gamers zal kunnen veroorloven.
8K Gaming
Maar Steef, luister, de RTX 3090 is voor 8K Gaming! Althans, dat zegt Nvidia dus. En ik weet dat Nvidia daar hier en daar stevige kritiek op gaat krijgen, maar helemaal uit de lucht gegrepen is het ook niet. Ja, Linus zijn 30.000 euro TV om 8K te demo’en in een video is natuurlijk een uitzondering, maar LG heeft ook al 65” 8K Nanocell TV’s rond de 2000 euro, met HDMI 2.1 die je op de RTX 3090 ook krijgt.
En, in een paar games, kan je inderdaad op 8K gamen. En dat is technisch gezien echt even een wow momentje. Vooral Hello Kitty Island Adventure op die resolutie is echt in-sane. Met de 2080 Ti waren we blij als we 60 FPS op 4K zagen in een paar titels, met de RTX 3090 kunnen we (soms dankzij DLSS upscaling, voor de duidelijkheid) in een paar games gewoon 8K/60 draaien. Dat is oprecht indrukwekkend.
Maar, en het is nogal een “maar”, is 8K gamen nu echt een ding? Ik geloof het niet. Voor elke titel die Nvidia op 8K werkend krijgt kan ik je er twee geven die totaal niet speelbaar zijn, en zelfs als je een game op 8K kan weergeven zeg ik dat je veel beter af bent met een soepelere 4K ervaring. Als je écht om gaming geeft, koop dan geen 8K TV, maar een prachtige 4K 120Hz OLED. En ik geloof niet dat binnen de tijd dat de RTX 3090 het topmodel is (zeg, 2 jaar), we daar verandering in gaan zien.
Niet-Gaming
Het voelt een beetje zuur dat die “8K Gaming” afleiden van waar de RTX 3090 eigenlijk goed in is, en dat zijn de creatieve applicaties die wel één op één schalen met het aantal cores, of echt gebruik maken van al dat geheugen. En Nvidia is zo vriendelijk geweest om een paar voorbeelden te geven van workflows die gewoon crashen op een kaart met onvoldoende VRAM. Als je een beetje flauw bent, dan maak je er een dergelijke grafiek van:
Applicaties die meer dan 10 Gigabyte VRAM nodig hebben profiteren van 10 Gigabyte VRAM. Geen grap.
Flauw, maar niet onwaar. Zodra jij een workflow hebt die meer VRAM nodig heeft, dan is de RTX 3090 een logische keuze. Niet alleen dat, ook voordeliger dan de Titan ooit was, dus helemaal zo gek niet, zeker omdat dit toch vooral zakelijke doeleinden zijn en de kaart zakelijk ook veel goedkoper is.
Iets minder flauw is gewoon een mooie Blender export, een applicatie die echt mooi schaalt, én profiteert van de nieuwe Optix render optie. Ook dit geeft aan dat als jij wél iets doet dat optimaal van die cores gebruik kan maken, een RTX 3090 echt geen slechte investering is. Zeker zakelijk gezien is tijd toch al snel veel geld.
Stroomverbruik
Dit doen we even kort, want we zijn onze hele testopstelling voor verbruik aan het herzien vanwege wat “onregelmatigheden” in het verbruik van deze serie. Met Assassin’s Creed Odyssey op 4K en een Intel Core i9-10900K kunnen we echter wel mooi laten zien dat een complete high-end rig met deze kaarten wel wat verbruikt:
Ons advies is dan ook simpel: minimaal een mooie 650W PSU voor de RTX 3080, minimaal 750W met de RTX 3090, gecombineerd met een high-end CPU dan. Overclocken? Ga gerust één of twee trappen hoger.
Nieuwe Features
Ik vermoed dat wanneer je een RTX 3090 overweegt, dat je de RTX 3080 reviews al hebt meegekregen, of dat dat je enige alternatief is. Want, sorry AMD, ik verwacht niet dat hier een echte concurrent voor gaat komen. Niet de komende maanden. Maar goed, prove me wrong, ik zou het prachtig vinden.
De features die je bij de één krijgt zitten ook bij de ander, dus krijgen doe je ze sowieso. Desondanks een overzichtje:
Reflex is een grote feature voor liefhebbers van snelle games, een techniek om de latency te verlagen en je frames dus sneller naar je scherm te krijgen. Reflex vereist dat een game support biedt, maar meerdere grote titels zoals Fortnite en Valorant hebben al support aangegeven. Positief is dat wij dit op zeer korte termijn zelf kunnen gaan testen in de vorm van response time tests, op dat moment gaan we er dan ook meer op in en kunnen we meten of specifieke onderdelen niet alleen méér frames bieden, maar ook snellere frames. Of je daarvoor meteen een RTX 3000 kaart wil hebben zeggen we niet, want hoewel er voordelen gaan zitten aan snellere kaarten komt de techniek naar alle 900-serie kaarten en nieuwer. Even wachten dus op échte resultaten.
RGB, ook een onmisbare feature.
Voor creatievelingen is er Nvidia Broadcast, de opvolger van Nvidia Voice. Hiermee kan je jouw microfoongeluiden van nare achtergrondgeluiden verlossen, maar je kan ook AI Noise cancelling toepassen op geluid dat jij hoort. Leuk om die vervelende collegas op Zoom of Teams en hun toeterende familie’s in de achtergrond lekker te filteren. De optie is wel echt beta, zo past hij het effect toe op alle geluiden via één device, dus om het echt goed te tunen moet je met een mixer aan de slag of met een applicatie als voicemeeter de trukendoos opentrekken. Hopelijk kunnen ze dit op termijn met Discord integreren, zodat je bijvoorbeeld bij slechts één gebruiker de geluiden kan filteren. Beetje niche dus, maar een goede stap desalniettemin.
Eveneens in broadcast zit de webcam filter feature. Green screen effecten zonder green screens zijn al jaren oud, maar ze waren altijd .. wel.. echt crap. Nvidia is de eerste die een echt goed resultaat weet te krijgen, beter zelfs dan een slecht afgestelde greenscreen setup, en zonder dat jij moeite hoeft te doen. Je moet alleen niet te veel en te snel bewegen, dan zie je nog wat artifacts, maar het is een verdomd knappe en snel reagerende feature die je echt kan gebruiken. Nog fijner is de background blur feature, dat effect is nog iets aantrekkelijker, en laat je alles in de achtergrond een beetje verzachten. Het vervangt geen luxe DLSR setup, maar het geeft wel een aangenamer beeld, en wederom zonder dat je zelf wat hoeft te tweaken: installeren, webcam effect aan, en gaan.
Dat is mijn “Not bad” face, met Broadcast die de achtergrond van mijn webcam wat verzacht
Conclusie
Het lijkt bijna nagenoeg onmogelijk voor Nvidia om een nieuw topmodel en een nieuw subtopmodel uit te brengen en dan te verwachten dat beide grofweg even awesome zijn. Bij de RTX 20 serie lancering was de RTX 2080 wat suf, en de RTX 2080 Ti top, maar duur.
Bij de RTX 30 serie? De RTX 3080 is niet alleen een beest, maar ook nog een leuk geprijsd gezien de mega prestatie bump. Vervolgens is de RTX 3090 de zondebok, want die is maar iets sneller (ca 12% op hoge resoluties), voor iets meer geld. Dat terwijl hij voor een Titan kaart met zo veel geheugen, juist weer heel goed geprijsd is: Als jij hem voor het geheugen overweegt voor je werk, prima, dikke deal, veel plezier ermee! Voor gamers lijkt er vooral nog één deur open te staan: een RTX 3080 Ti die de RTX 3090 prestaties biedt rond de 1000 euro, al mag je denk ik uitgaan van een 1200 euro prijskaartje.
Maar, de kans dat we die binnen 6 maanden gaan zien schat ik klein, en zo moet je als gamer op zoek naar een high-end kaart kiezen tussen een RTX 3080, of de RTX 3090. Dus, welke kies je?
Voor iedereen zonder geldboom is de keuze simpel: de RTX 3080 zit op steenworp afstand van de RTX 3090, kan alle games op hoge resoluties en hoge settings spelen, en als er straks een game komt die nét wat meer vereist dan zet je die game één setting lager, en heb je weer RTX 3090 framerates. En op lagere resoluties zoals 1440p is dat verschil nog minder. De RTX 3080 is, bij elke GPU standaard ooit, een beest van een kaart en één van de beste high-end kaarten die iemand daadwerkelijk hard kan aanraden, ooit. Ja AMD komt er nog aan, en de RTX 3070 ook, maar op basis van wat we nu zien lijkt het nagenoeg onmogelijk dat een RTX 3080 iets anders blijft dan “heel goed”. En vergis je niet: de kans is groot dat de RTX 3080 straks nog wat duurder en nog wat lastiger leverbaar wordt. Dus als je er voor gaat zou ik zelf nu mijn pre-order gewoon plaatsen.
Aan de andere kant, en je weet wie je bent, zijn er mensen die gewoon het beste willen, mensen die eerder ongelukkig naar bed gaan in de wetenschap dat zij iets hebben gekocht terwijl er wat beters was. En op hoge resoluties, hoe goed de 3080 het ook doet, is er echt wel ruimte voor “nog ietsjes meer”. En in dat opzicht ga ik niet mee met de enorme prijs focus die veel gamers en media hebben, dat idee dat alles maar op één of andere manier in verhouding moet zijn. “Veel geld” is relatief, velen geven “veel geld” uit aan de velgen op hun auto, hun racefiets, hun horloge, hun biologische glutenvrije veganistische avocado toast of aan welke hobby of levensovertuiging dan ook. Moet jij je als échte game liefhebber, die misschien dagelijks meerdere uren ook echt van je pc’tje zit te genieten, je dan schuldig voelen omdat je 800 euro meer uit geeft aan het beste wat de markt te bieden heeft? Als jij dat kan betalen, denk ik van niet.
Raad ik aan dat je nu maar een RTX 3090 moet gaan kopen? Nee, de RTX 3080 is het objectief “betere” advies. Maar uiteindelijk moet jij zelf bepalen wat deze bedragen voor jou betekenen. Ik kan je hooguit vertellen dat dit de krachtigste videokaart is die de markt op dit moment te bieden heeft, en dat daar een fors prijskaartje aan zit die niet in verhouding staat tot de sub-topper. Wat je daar mee doet is aan jou, hoe anderen daar over denken (mijzelf inclusief) is helemaal niet relevant.
Vragen over de producten die we bespreken? Aankoopadvies nodig of gewoon gezellig chatten met ons? Je vindt ons op:
– Onze Discord server voor chat en tech talk (gratis en geen installatie noodzakelijk).
– Techtesters YouTube
– Techtesters op Instagram
– Foritain op Twitter (auteur, test-chef)
– Nadalina op Twitter (baas, foto-heldin)