Met enige regelmaat geef ik in reviews van behuizingen aan dat je de (veelal stock) ventilatoren beter niet op de volle snelheid (12 Volt) kan zetten, maar op 7 Volt. Zo kan je veelal zorgen dat je echt een stille computer hebt. Met de zuinige componenten van tegenwoordig kom je veelal goed weg met iets minder koeling, en niets is fijner dan een heerlijk stille computer. Overigens zijn er tal van redenen waarom je een vast Voltage aan zou willen houden, maar dat terzijde. Het is helaas nog geen vanzelfsprekendheid dat jouw computer (of eigenlijk: jouw moederbord) goed in staat is een aangesloten ventilatoren te beheersen, of soms heb je simpelweg niet genoeg aansluitingen. Nu zal je daar met een high-end gaming moederbord niet snel problemen mee hebben, en luxe behuizingen hebben soms ingebouwde fan controllers, maar toch volgt er op mijn opmerking regelmatig een berichtje: “Maar hoe zorg ik dan dat mijn ventilatoren langzamer draaien”. In deze handleiding gaan we kijken hoe je met behulp van een molex adapter dit kan bereiken. Een kind kan de was doen, want het geheel duurt hooguit een paar minuten, en meer dan een kleine schroevendraaier heb je niet nodig. Laat je dus niet afschrikken door mijn gebruikelijke lap tekst.

Serious tools!

Zeker bij goedkopere moederborden laat het aantal aansluitingen voor ventilatoren, dan wel de instelmogelijkheden, nog wel wat te wensen over. Sommige fabrikanten van behuizingen zijn gelukkig zo vriendelijk om een molex adapter mee te leveren zodat je de ventilator direct op je voeding kunt aansluiten. Cooler Master, die zo lang als ik mij kan herinneren behuizingen bouwt, is zo’n voorbeeld waarbij gewoon standaard aan elke case-fan een molex adapter hangt. Systeembouwers zijn er dankbaar voor, want die dingen komen altijd van pas. Heeft jouw behuizing ze niet ook geen paniek, ze zijn ook los te koop. In deze handleiding gaan we een dergelijke adapter dus ‘ombouwen’ om voor een lagere snelheid te zorgen. De handleiding waar ik mensen veelal naar verwijs, de inmiddels 10 jaar oude guide van TechPowerUp (bij deze ook credit aan hen), gaat uit van een iets andere kabel dan we tegenwoordig zien wat voor wat onduidelijkheid zorgde, oftewel een andere goede reden om dit onderwerp zelf even op te pakken.

In het bovenstaande plaatje zien we zo’n voorbeeld van een molex adapter aan de ventilator van een Cooler Master Silencio 352 behuizing. Meteen een praktisch voorbeeld, want de Silencio 352 is een knappe instap behuizing met geluidsdemping (zie de review voor details), maar voor echte stilte wil je die ventilator niet op volle toeren laten draaien. Tegenwoordig zien we dat molex adapters vaak geheel zwart zijn uitgevoerd omdat het strakker oogt, maar om het proces te demonsteren pak ik er even een variant met gekleurde kabels bij. We zien hier een gele kabel (12V), twee zwarte (Aarde) en een rode (5V).

De adapters die aan de ventilatoren zitten zijn vaak korte verlengkabels met een aftakking voor de ventilator. Op deze manier verlies je geen molex aansluiting van je voeding (PSU), maar kan je eenvoudig meerdere van dit soort adapters schakelen. We zien dat de aansturing van de ventilator niet meer is dan de twee kleine aftakkingen die richting de fan connector gaan; ééntje aangesloten op de gele (12V) kabel, en ééntje op de aarde. Oftewel deze molex adapter geeft de ventilator de volle 100% / 12V.

Om het overzichtelijker te houden verwijderen we eerst de twee kabels die niet richting de ventilator gaan. Molex pinnen hangen als een soort van anker in het plastic, om die pinnen uit het plastic frame te verwijderen dien je de twee uitsteekseltjes met je schroevendraaier plat te drukken, en vervolgens trek je de pinnen er uit. Wat resteert is een eenvoudiger plaatje. Deze geeft op dit moment nog altijd de volle 12 Volt aan de ventilator. Leg ik de aansluiting van een voeding er naast zien we dat geel netjes op geel (12V) staat, zwart op zwart (aarde). Welke van de twee zwarte kabels op je voeding je de zwarte stekker van de adapter aansluit maakt overigens niet uit bij computervoedingen.

De aanpassing die we gaan maken is echt heel erg simpel. Verplaatsen we de gele (12V) pin naar de rechter kant (waar voorheen de rode pin (5V) zat) dan komt de ventilator op 5V te draaien. Echter weten veel ventilatoren niet te starten met slechts 5V, dus mocht jouw ventilator niet opstarten wanneer je de pc aan zet dan is de kans groter dat je het voltage iets moet verhogen dan dat je zelf iets fout hebt gedaan.

De meer gangbare oplossing is om de molex adapter dus op 7 Volt te zetten, dan zijn ventilatoren veelal nauwelijks luider dan op 5 Volt, maar weet praktisch elke ventilator ook zonder problemen te starten. Dit doe je door de gele (12V) pin dus lekker in de originele positie te laten zitten, maar de zwarte (aarde) kabel naar het andere uiteinde te verplaatsen. Ik heb weinig met elektro, maar met één of andere tovertruc wordt de 5V van de 12V afgetrokken, en houden we 7V over! Gefeliciteerd, we hebben nu een rustigere ventilator, en de kans dat het veel scheelt in de temperatuur is niet zo groot.

En tja, als je weet dat het zo eenvoudig is dan kan je het ook met een geheel zwarte adapter uitvoeren. Overbodige pinnetjes eruit, de aarde naar de zijkant verplaatsen, en klaar is Kees!

Een paar belangrijke opmerkingen!
– Ik ben niet verantwoordelijk voor schade aan je computer, aan jouzelf, of aan je ego mocht dit toch te lastig blijken, fouten maken, of wat dan ook anders.
– Sluit nooit harde schijven of andere apparatuur aan op een aangepaste molex adapter, die kan je daarmee frituren.
– Hou er rekening mee dat LED ventilatoren die op Voltage worden aangestuurd minder licht afgeven bij lagere voltages, in tegenstelling tot PWM aansturing waarbij de ventilator wel langzamer komt te draaien, maar de verlichting wel de volle 12V krijgt. PWM fan controllers zijn echter zeldzaam, en lang niet alle ventilatoren maken gebruik van PWM. Met behulp van twee Cooler Master JetFlo ventilatoren kan je in het onderstaande gifje zien dat bij een lager Voltage de verlichting afneemt.

Voor de liefhebber en omdat gif bestanden van matige kwaliteit zijn: de high-res foto van die twee ventilatoren in actie. Klikken voor de vergroting!